در مورد داستانهای عبرت انگیز در قرآن با ذکر مثال توضیح دهید.

داستان حضرت یوسف (ع)نکات وعبرتهائی دارد.نکات داستانی فراوانی در داستان حضرت یوسف –ع- وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود :1= اهمیت داستان یوسف در این است که رویدادهای آن بسیار هیجان انگیز است . این هیجان از آنجا ناشی می شود که داستان مزبور با مهم ترین و قوی ترین انگیزه های بشری و در راس آنها انگیزه جنسی ارتباط پیدا می کند . پس از آن انگیزه حسادت و یا غیرت است که خود انگیزه ای نیرومند است و رهائی از آن جز با تمرین های سخت و پی گیر و شناخت ریشه ها و مبارزه با آنها امکان پذیر نمی باشد . سومین انگیزه قوی که داستان از آن پرده بر می دارد ، قدرت طلبی و برتری جوئی است . وقتی از جزئیات این داستان و نیز از رخدادها ، شخصیت ها ، محیط ها و موضع گیری های آن آگاهی پیدا کنیم این نیاز ها و وضع گیری ها به صورتی روشن در پیش روی ما متبلور خواهد شد به ویژه آن که همه اینها در قالب داستانی ریخته شده که مملو از عوامل هیجان انگیز هنری است . 2- یکی از مواد مهم در شکل هنری این داستان رویا است که در داستان های امروزی ماده هنری ارزشمند و پرمحتوائی را در زمینه تکنیک داستان نویسی تشکیل می دهد . اهمیت رویا از آنجا ناشی می شود که یکی از مهم ترین فعالیت های رفتار بشری در جنبه نا خود آکاه شعور به شمار می رود . 3- ساختاری که حرکت رویدادها از طریق آن انجام می شود ، ساختاری است که رویداد ها ، تسلسل زمانی خود را بر طبق زما ن عینی حفظ می کند بدین معنا که داستان با رخداد حادثه ای پس از حادثه دیگر بدون آن که تسلسل این حوادث بر طبق زمان ذهنی قطع شود ،پیش می رود . داستان با رویای یوسف آغاز می شود ، پدرش آن را چنین تفسیر می کند که اگر او رویای خود را با برادرانش باز گو کند ،آنان در کار وی نیرنگ خواهند کرد . آنگاه رویداد ها بر طبق تسلسل زمانی خود به وقوع می پیوندد، بدین ترتیب که از انداختن یوسف در چاه آغاز می شود و با قضیه او با همسر عزیز ، خروجش از زندان ، حکومت وی بر مصر و سپس با ماجرای او با برادرانش در حادثه کیل آذوقه ادامه می یابد و سر انجام با بازگشت والدین و برادرانش به مصر و ورود بر او پایان می یابد . اما از نظر ساختار داخلی رویداد ، داستان بر اساس معماری فوق العاده زیبا پیش می رود و در همین راستا رویداد ها با یکدیگر تداخل و پیوند دارند و سپس در طی خطوطی که گاه موازی و گاه از هم جدا می شوند رشد می کنند تا سرانجام همگی در نهر واحدی می ریزند . برای این که نشانه ها و خصوصیات این ساختار را به دست آوریم بهتر است داستان را به عناصر آن یعنی رویداد ها ، شخصیت ها ، موقعیت ها ، محیط ها و اندیشه ها تقسیم کنیم زیرا هر یک از این عناصر از آن چنان ارزش هنری و فکری برخوردار است که لازم است خواننده و یا شنونده از آن آگاه شود تا بدین وسیله اسرار هنری این داستان را بشناسد سپس اندیشه هائی را که به مهم ترین انگیزه های بشری مربوط می شود شناسائی کند و در تصحیح و تعدیل رفتار خویش در پرتو دستور های خداوند از آنها بهره گیرد . نخست از شخصیت ها و و قهرمان های داستان آگاه می شو یم . شخصیت اصلی داستان حضرت یوسف –ع – است و شخصیت عای فرعی عبارتند از : 1- حضرت یعقوب –ع- 2- برادران یوسف 3- برادر کوچک حضرت یوسف 4- عزیز مصر 5- همسر عزیز 6- زنان مصر 7- دو هم زندانی حضرت یوسف شخصیت های فرعی در این داستان نقش های مهمی را ایفا می کنند و هر کدام هدف مهمی را ابراز می دارد ،هدفی که از یک سو شخصیت قهرمان اصلی یعنی حضرت یوسف را آشکار می سازد و از سی دیگر اندیشه های معینی را متبلور می سازد که ما می توانیم در تعد یل رفتارمان از آن استفاده کنیم . در میان شخصیت های فرعی ، حضرت یعقوب و برادران یوسف – ع-نقش هائی مهم تر از دیگران بازی می کنند چرا که انگیزه های رفتاری همچون انگیزه پدری ، انگیزه حسد و انگیزه های دیگر این دو شخصیت را به صحنه می کشد . همچنین هسر عزیز وظیفه ویژه ای به عهده دارد که با یکی از انگیزه های مهم بشری یعنی انگیزه جنسی ارتباط دارد . عزیز یا شاه مصر در سه واقعه دارای نقش است : 1- وضع او نسبت به حضرت یوسف در کشمکش او با همسر عزیز 2- رویا ئی که می بیند و یوسف –ع- آن را تفسیر میکند 3- واگذار کردن سرپرستی خزائن مصر به آن حضرت . {نگا : دکتر محمود بستانی ، پژوهشی در جلوه های هنری داستان های قرآن ، داستان حضرت یوسف –ع- } داستان حضرت یونس (ع) وزندانی شدن ایشان در شکم ماهی نیز عبرت آموز است.در اینکه مدت توقف یونس(ع) در شکم ماهی چه مقدار بوده مدرک محکمی وجود ندارد ولی هر چه باشد بدون شک این توقف امر عادی نیست,انسان نمی تواند بیش از چند دقیقه در محیطی که هوا وجود ندارد زنده بماند.بنابر این ماجرای یونس بدون شک یک اعجاز است واین نخستین اعجازی نیست که در قرآن با آن روبرو می شویم,همان خدائی که ابراهیم (ع)را در دل آتش سالم نگه داشت,وموسی وبنی اسرائیل رابا ایجاد جاده های خشک در وسط دریا از غرقاب نجات داد,ونوح(ع) رابه وسیله کشتی ساده ای از آن طوفان عظیم وگسترده رهائی بخشید,وسالم به زمین فرود آورد,همان خداوند قدرت دارد که بنده ای از بندگان خاصش رامدتی در شکم ماهی عظیمی سالم نگهدارد.وجود چنین ماهیهای بزرگ در گذشته وامروز مطلب عجیبی نیست هم اکنون ماهیهای عظیمی به نام «بالن»موجود است که بیش از 30متر طول دارد وبزگترین حیوان روی زمین است وجگر او بالغ بریک تن است.وجود مسائل غیر عادی در زندگی بشر قابل انکار نیست واگر به نظر عجیب وغریب برسد جائی برای انکار آنها وجود ندارد امدادهای غیبی در زندگی هر فردی قابل تجربه است وهر فردی در زندگی با آن بر خورد کرده است که با توجیهات عقلی قابل فهم نیست,بنابر این نباید به صرف بعید بودن آنرا مورد تردید قرار دهیم ماجرای آفرینش انسان وحفظ او در شکم مادر آیا با عقل ما همه اش قابل فهم است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه