کتاب هايي در مورد دانشمندان علوم طبيعي جهان مخصوصاً دانشمندان جهان اسلام و ايران از سده هاي گذشته تا به امروز به من معرفي کنيد.

از قديم الايام دانشمندان علوم را به دسته ها و طبقات مختلف تقسيم مي کردند که هر طبقه موضوع خاصي از علم را در بر مي گرفت ولي با وجود اين تقسيم بندي بر خلاف امروزه دانشمندان قديم همزمان در چندين رشته و طبقه از علوم تخصص مي يافتند که آثار به جا مانده از اين دانشمندان بيان گر اين مطلب مي باشد. امّا از ميان دانشمندان اسلامي ابو نصر فارابي که خود در طبقات مختلف علوم صاحب نظر بود. يک تقسيم بندي تقريبا جامع از علوم را ارائه داده است که در دوره هاي بعد با اندک تغييري دانشمندان ديگر نيز علوم را طبقه بندي نموده اند. فارابي علوم را در پنج گروه اصلي طبقه بندي مي کند (طبقه بندي علوم) 1. علوم زبان که خود مشتمل بر هفت بخش مي باشد. 2. علم منطق که مشتمل بر هشت بخش مختلف است. 3. علم تعاليم شامل هفت بخش. 4. علم طبيعي که شامل هشت قسمت مي باشد. 5. علم مدني و فقه و کلام. علوم طبيعي در تقسيم بندي فارابي از اين قرار مي باشد (طبقه بندي علوم طبيعي) 1. بحث در آنچه ميان اجسام طبيعي مشترک است. 2. بحث در اجسام بسيط، و نيز بحث در عناصر اجسام مرکب. 3. بحث در پيدا شدن و نابود شدن (کون و فساد) اجسام طبيعي. 4. بحث در اعراض و انفعالات مختص به عناصر. 5. بحث در اجسام ترکيب يافته از عناصر. 6. بحث در معادن. 7. علم گياهان. 8. علم جانوران. اما در تعريف علوم طبيعي بيان مي دارد که علم طبيعي، علمي است که در مورد اجسام طبيعي و در اعراض است که قوام و پايداري شان بستگي به طبيعت دارد و به طور کلي اشيائي که از طبيعت هستند و به طبيعت بر مي گردند. از جمله کساني که درباره علوم طبقه بندي و تقسيم بندي ارائه مي دهد ابن خلدون است. و تعريف ايشان از علوم طبيعي عبارت است از اين که: علوم طبيعي دانشي است که درباره جسم از جهت آنچه از حرکت و سکون بدان ملحق مي شود بحث مي کند. از اين رو اين دانش مورد اجسام آسماني و عنصري و آنچه از اجسام عنصري به وجود مي آيد مانند: حيوان و انسان و گياه وکان و آنچه در زمين تکوين مي شود مثل چشمه ها و زمين لرزه ها، يا در جوّ پديد مي آيد مانند: ابر و بخار و رعد و برق و صاعقه و جز اينها و نيز درباره مبدأ حرکت اجسام که همان نفس باشد بر حسب تنوع آن در انسان و حيوان و نبات گفتگو مي کند. حاجي خليفة نيز علوم طبيعي را شامل هفت شاخه دانسته که عبارتند از: علم المبادي و آن عبارت است از معرفت و شناخت پنج عنصر بنام هاي هيولي، صورت، زمان، مکان و حکمت، علم السماء و عالم و آنچه در آن هست، علم الکون و الفساد (پيدايش و نابودي هستي)، علم حوادث جوّي، علم معادن، علم نبات، علم الحيوان که علم طب هم از فروعات آن است. بنابراين تعاريف دانشمنداني که در مورد ستاره شناسي، گياه شناسي، زمين شناسي، طب و پزشکي، جانور شناسي، کيميا گري، فيزيک و هر آنچه درباره جهان مادي و عناصر آن مي باشد، تحقيق و تأليف و تدريس و تحصيل کرده باشند در زمره دانشمندان علوم طبيعي قرار مي گيرند. و همان طور که قبلا هم اشاره شد در قرون گذشته دانشمندان هم زمان در چندين گرايش تحقيق و تأليف و تدريس و تحصيل مي نمودند. و علاوه بر علوم طبيعي با اين همه شاخ و برگ از علوم ديگر نيز غافل نبودند در اين مختصر به برخي از دانشمندان اسلامي اشاره مي شود و نيز منابعي براي استفاده بهتر پرسشگر محترم معرفي مي شود. برخي از دانشمندان علوم طبيعي. 1. جابر بن حيّان از دانشمندان قرن دوم اسلامي بوده که به عنوان بنيان گذار علم کيميا گري شناخته مي شود و از تربيت يافتگان مکتب علمي امام جعفر صادق ـ عليه السلام ـ بوده است. و در مورد فلزات آزمايشات مختلفي انجام داده است تأليفات وي را از 250 تا 500 عنوان ذکر کرده اند و آنچه از آثار وي باقي مانده است مي توان به مجموع رسائل، اسرار الکيميا، علم الهيئه، اصول الکيمياء اشاره کرد. 2. محمد زکرياي رازي، متوفاي 320ق از دانشمندان علوم طبيعي و پزشکي و کيميا گري بود که در اين زمينه ها آثار مختلفي از او به يادگار مانده است هم چون سر الاسرار که در مورد کيميا است و در اين کتاب از داروها، آلات، تجارب، فلزات و املاح سخن گفته است. رازي را به عنوان جالينوس العرب نيز ناميده اند و کتاب هاي ديگر وي عبارتند از: استدارة الکواکب، الاکسير في الصنعة مي باشد و البته حدود دويست اثر را به وي نسبت مي دهند. 3. حسين بن عبدالله بن سينا، از دانشمندان و بزرگان قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجري بود که در طب، فلسفه، کيميا و خواص اعداد. علوم طبيعي يد طولائي داشت و در درمان بيماران از گياهان استفاده مي کرد و در گياه شناسي نيز تبحر وافري داشت از آثار و تأليفات متعدد وي مي توان به موارد زير اشاره کرد. الاکسير الابيض، الاکسير الاحمر، قانون، الفصول في النفس و الطبيعيات، فصول الهيئه في اثبات الاول. 4. احمد بن وحشيه متوفاي 183ق صاحب کتاب الفلاحة النبطيه، نخستين نويسنده در موضوع کشاورزي و زراعت است که در زمينه گياه شناسي متبحر بود و هم چنين ابو حنيفه دينوري متوفاي 381ق از گياه شناسان معروف عصر خود به حساب مي آمد. 5. ابو علي حسن بن هيثم متوفاي سال 430 هجري، بزرگترين فيزيکدان اسلامي است که در مغرب زمين شهرت داشت و در زمينه هاي مختلف از جمله رياضيات، فيزيک، نجوم، پزشکي و ديگر علوم صاحب نظر بوده و آثاري به يادگار گذاشته است. که تأليفات وي را حدود دويست اثر بيان داشته اند. بهترين و معروف ترين اثر وي با عنوان «علم المناظر» که در موضوع نور شناسي است منشأ آثار بسياري از علماي فيزيک و نور شناختي قرون بعد از خود بوده است. 6. ابوريحان بيروني، متوفاي 442 هجري از دانشمندان است که مثل تعداد زيادي از همکاران خود در زمينه هاي مختلف علوم تحقيق داشته است. از جمله در نجوم، رياضيات، فيزيک، جغرافيا، کاني شناسي، که مربوط به علوم طبيعي هستند آثاري از خود به جاي گذاشته است. کتاب قانون مسعودي وي که در مورد نجوم است همان منزلتي را که کتاب قانون ابن سينا در طب دارد، دارا مي باشد. کتاب ديگر وي التفهيم لاوائل صناعة التنجيم است. براي آشنائي با ساير دانشمندان در زمينه علوم طبيعي پرسشگر محترم مي توانند به منابع زير مراجعه کنند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه