سرانجام جنگ کربلا چه موقع به پایان رسید؟

با توجه به نقل چند واقعه تاریخی که در ذیل عنوان می شود و دلیل عقلی می توان گفت. جنگ در واپسین دقایق روز عاشورا و با اسارت گرفتن حرم و دختران و کودکان امام حسین علیه السلام به پایان رسید.دلائل از قرار زیر است:در لهوف آمده است: هنگامی که امام حسین علیه السلام را به شهادت رساندند، گر در غبار شدیدی در فضا پیچید به گونه ای که آسمان کربلا را همانند، شب تاریک نمود و در آن تاریکی مطلق بادی وزیدن گرفت، بگونه ای که چشم چشم را نمی دید. لشگریان عمر سعد خیال کردند که عذابی نازل شده است و اوضاع برای ساعتی اینگونه بود تا این که هوا در مرتبه روشن شد. (1)در جائی دیگر از کتاب لهوف آمده است:آن 10 نفری که در پایان جنگ بر بدن مطهر امام تافته بودند. به کوفه رفتند و در مجلس ابن زیاد وارد شدند. ابن زیاد پرسید شما که هستید.آنها جواب دادند ما همان کسانی هستیم که در عصر عاشورا با اسب بر پشت حسین علیه السلام تاختیم. (2)در متقل لهوف و ابی مخذف و نفس المهوم آمده است که بعد از نماز ظهر عاشورا حدود 30 نفر از یاران خویشان امام مانده بودند و در رکاب آن حضرت جنگیدند و شهید شدند. (این تعداد با کمی تفاوت در مقاتل ذکر شده و سبی واضع است که حدود 30 جنگاور اگر قرار باشد در بعد از نماز ظهر به جنگ بردند مدت زیادی از روز را باید طی کرد تا این جنگاوران شهید شدند).و با توجه به این که در اکثر مقاتل اشاره شده است که بعد از شهادت امام حسین علیه السلام لشکر عمر بن سعد به خیام حمله کردند و آنها را غارت کردند و تا دستگیری و اسیر شدن کامل اهل بیت امام حسین علیه السلام و به گفته مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب نفوس المهموم به این مضومن که: عمر سعد چون بعد از اتمام جنگ خورشید را در حال غروب کردن دید تصمیم گرفت شب را در کربلا بماند و صبح روز 11 به طرف کوفه حرکت کند. (3)هم چنین در جای دیگر کتاب به صراحت بیان شده است حر «بدان در واپسین دقایق روز عاشورا بود که حرم امام و دختران و کودکانش اسیر دشمن شدند». (4)لذا می توان نتیجه گرفت که جنگ در زمانی پایان یافت که هنوز خورشید غروب نکرده بود و مدتی پس از پایان جنگ خورشید غروب می کند. به هر حال زمان دقیقی برای این مطلب در جائی ندیدم. پی نوشت ها:1. لهوف، ص 175.2. لهوف، ص 1873. این مطلب در لهوف ص 195 هم ذکر شده است.4. در کربلا چه گذشت (ترجمه نفس المهموم شیخ عباس قمی)، ص 345.منابع:1. لهوف، سید بن طاووس، ترجمه عباس عزیزی.2. در کربلا چه گذشت، ترجمه نفس المهموم شیخ عباس قمی.3. نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا (متقل ابی مخذف) تحقیق استاد محمد هادی یوسفی غروی. ترجمه جواد سلیمانی، موسسه پژوهشی امام خمینی، چاپ زمستان 1377. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه