قبرحضرت ایوب نبی (ع) بین نجف وکربلا صحیح است یانه؟

درباره ی مدفن حضرت ایوب (علیه السلام) اختلاف است و قبور متعددی به آن حضرت نسبت داده شده، اما مشهورترین بقعه ی منسوب به ایشان، در 10 کیلومتری جنوب شهر حلّه در کشور عراق قرار دارد. این منطقه که به نام «الرّانْجِیَّه» شناخته می شود، در حاشیه ی جاده ی اصلی حلّه به کوفه واقع است. به محق ورود به محدوده ی حرم، این جمله که به خط نستعلیق بر بالای ایوان نوشته شده، جلب توجه می کند: «مَرقَدُ صابِرِ نَّبیّ الله اَیوب علیه السَّلام»عمارت آجری حرم حضرت ایوب (علیه السلام) قدمت چندانی ندارد و نوساز است. گنبدی خشتی و گچ اندود به رنگ سبز و بدون تزئینات معماری بر فراز آن قرار گرفته و دو گلدسته ی کوچک در دو طرف آن ساخته شده است. پس از درب ورودی، فضای مسقفی است با پلان مستطیل شکل که زوّار برای نماز و دعا و خواندن زیارت نامه از آن جا استفاده می کنند. در مقابل درب ورودی، روضه ی مبارکه ی حضرت ایوب (علیه السلام) قرار دارد که اتاقی کوچک است. در سمت راست درب ورودی اتاق آرامگاه، زیارت نامه آن حضرت بر دیوار نصب گردیده که زوّار قبل از ورود، در آن جا توقف و آن را قرائت می کنند. در داخل روضه مبارکه، صندوقی به ارتفاع تقریبی یک متر بر روی مزار حضرت ایوب (علیه السلام) قرار گرفته است. به تازگی قسمت ورودی حرم توسعه داده شده و نمای بیرونی را با سنگ های سفید رنگ زینت داده اند و برای رفاه زوار، دستگاه های خنک کننده و روشنایی مناسب ایجاد گردیده است.اما عجیب آن است که مزار دیگری منسوب به حضرت ایوب نبی (علیه السلام) در کشور عمّان قرار دارد. این بقعه در 7 کیلومتری شمال غربی بندر سَلاله و در کنار جاده ی سلاله به «عِین جَرْزیز»، بر بلندای کوه «اِتّین» واقع شده و شامل اتاق آرامگاه و مسجدی بسیار زیباست که اخیراً به مجموعه افزوده شده است. ساختمان آرامگاه، پلاکی مستطیل شکل با ابعاد 4×8 متر دارد و گنبدی زرد رنگ بر فراز آن ساخته شده است. در زیر گنبد، قبری خاکی به ارتفاع 20 سانتی متر وجود دارد و بر روی آن پارچه ای منقوش به «ذکر شهادتین» گسترده شده است. چند تابلو با مضامین قرآنی بر دیوار آرامگاه نصب گردیده است، ولی هیچ گونه لوح یا علامتی بر روی قبر دیده نمی شود.مزار دیگری نیز در منطقه ی آسیای مرکزی وجود دارد که منسوب به حضرت ایوب نبی (علیه السلام) است. این مکان در شهر بخارا در جنوب کشور ازبکستان قرار دارد و احتمالاً از ابداعات دوره ی تیموری است. تیمور لنگ به سبب علاقه ی فراوانی که به موطن خود - سمرقند و بخارا - داشت، از هیچ کوششی برای رونق و آبادانی این دو شهر دریغ نمی کرد و جعل مزاری به نام حضرت ایوب نبی (علیه السلام) و مزار دیگری به نام حضرت دانیال نبی (علیه السلام) در این نواحی، از نتایج همین افکار نابخردانه است.عمارت مزار منسوب به حضرت ایوب نبی (علیه السلام) در بخارا، به سبک معماری خاص آسیای میانه و از خشت پخته و بدون کاشی ساخته شده و شامل سه گنبد کوتاه، در کنار یک گنبد بلندتر است. در داخل بنا، قبری با نمای آجری به ارتفاع 1/30 متر وجود دارد و روی آن با پارچه های اُزبکی پوشانده شده است. این مزار، فاقد سنگ قبر یا نشانه ای مبنی بر انتساب آن به حضرت ایوب نبی (علیه السلام) می باشد. در سمت قبله، محرابی با تزئینات و مُقَرنَس های گچی ساخته شده است و پنجره ای خشتی و مَشَبَّک، روشنایی بقعه را تأمین می کند.وجود چنین مقبره ای برای حضرت ایوب (علیه السلام) در بخارا، دور از ذهن و فاقد هرگونه توجیه تاریخی است، چرا که بر اساس شواهد موجود، حضرت ایوب (علیه السلام) در سرزمین عوص واقع در شمال غربی عربستان می زیسته است و خبری مبنی بر مهاجرت یا سفر آن حضرت به سمت سرزمین های شرقی در دست نیست. به همین دلیل، مزار منسوب به آن حضرت واقع در جنوب شهر حلّه در عراق بیشتر مورد توجه قرار می گیرد؛ چرا که به لحاظ فاصله ی مکانی به موطن حضرت ایوب (علیه السلام) نزدیک تر است.مزار منسوب به حضرت ایوب (علیه السلام) در بندر سَلالَه واقع در جنوب عمّان نیز قابل تأیید نیست و هیچ گونه پیشینه ی تاریخی برای آن یافت نمی شود. با وجود این، عمّانی ها از آن مکان به عنوان یک مکان سیاحتی - زیارتی و عاملی برای جلب گردشگران خارجی به خوبی بهره می برند.در روستای گرماب از توابع شهرستان بجنورد نیز مقام و مقبره ای منسوب به حضرت ایوب (علیه السلام) وجود دارد و به تازگی بر فراز آن ساختمانی احداث کرده اند. با فاصله ی کمی از این مقام، چشمه های آب گرم که دارای خواص طبی و معالج امراض پوستی است، بر زمین جاری است. اهالی بومی این روستا، خواص درمانی این چشمه آب گرم را مربوط به واقعه ی شفای حضرت ایوب نبی (علیه السلام) می دانند، اما این فرضیه قابل قبول نیست، چرا که چشمه های معدنی آب گرم با خواص مشابه در بسیاری از نقاط ایران از جمله فردوس و فریمان و برخی شهرهای دیگر وجود دارد.به نقل از پایگاه راسخونمنبع: رامین نژاد؛ رامین، (1387)، مزار پیامبران، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی، چاپ اول .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه