موانع و شرایط عدم پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی چیست؟ آیا راه حلهایی برای حل این موانع و مشکلات وجود دارد و اگر ایران به عضویت این سازمان در آید، چه مزایا و محسناتی دارد؟

سازمان تجارت جهانی (WTO) سازمانی است که برای گسترش تجارت خارجی در سطح بین المللی به وجود آمد. سازمان در سال 1995 متولد و جانشین گات گردید. این سازمان حدود 150 کشور را در بر می گیرد که 96 درصد تجارت جهانی در آن انجام می گیرد. WTO کاهش تعرفه گمرکی به 4 درصد و حذف سوبسید از شرط اصلی سازمان ست اما برخی از کشورهای عضو هنوز به چنین حدی نرسیده اند. WTO سازمانی دموکراتیک است [حداقل در تئوری] هر یک از اعضاء کوچک و بزرگ، حق وتو دارند. در ضمن اصول سازمان باید به تصویب مجلس مقننه هر یک از اعضا برسد. سازمان تجارت جهانی (WTO) در ابتدا برای تسهیل امر تجارت در سطح جهان ایجاد شد اما روند فعلی تحولات جهانی و خصوصا یک جانبه نگری قدرت های اقتصادی جهان، دستاوردهای 50 ساله آن را برای حرکت به سوی یک نظام تجارت قانونمند و کارآمد در معرض خطر قرار داده است. ورود تعداد زیادی از اعضای جدید، این سازمان را به یک سازمان دست و پا گیر و فاقد کارآیی لازم تبدیل کرده است. WTO و GATT سازمان هایی هستند که ناظر بر تجارت جهانی بوده و با تشویق کشورها به کاهش تعرفه های گمرکی در ارتقای تجارت جهانی، سهم به سزایی داشته اند ولی یک اقتصاد دان کالیفرنیایی به نام «رز» مخالف این مسأله است و می گوید مدارک قانع کننده ای در مورد این دو سازمان مشوق تجارت بوده اند وجود ندارد. به عقیده آقای رز، WTO تغییری در داد و ستد ایجاد نکرده است و عضویت در سازمان تجارت جهانی، به مستقل بودن یا نبودن کشورها بستگی دارد. البته این دو سازمان با وجود کاستی هایشان، فواید گسترده ای نیز دارند (مقاله «اندر فواید سازمان تجارت جهانی»: مآخذ www.did.ir/directory/index.fa.asp?parent=4.96). در مقررات سازمان تجارت جهانی حرکت آزاد کالا و سرمایه به عنوان هدف غایی در تنظیم روابط تجاری و بین المللی اعلام گشته و خواسته شده مرزهای ملی و گمرکی به تدریج نقش و اهمیت خود را در مبادله کالا و سرمایه میان کشورهای عضو این سازمان از دست داده و از میان بروند تا نوعی رقابت آزاد در جهان اقتصادی رونق گیرد (اینترنت، همان). وظایف سازمان تجارت جهانی (WTO): عبارتست از حذف تعرفه ها، از بین بردن موانع تجاری، تولیدی و مبادلات اقتصادی بین کشورها. عضویت در سازمان جهانی بازرگانی: به دنبال مذاکراتی که از سال 1936 به منظور ایجاد سازمان بازرگانی جهانی آغاز شده بود گات در سال 1947 متولد شد. در ادامه این روند در سال 1995 سازمان تجارت جهانی فعالیت خود را با 131 کشور عضو آغاز کرد. اما برخی از کشورها از جمله ایران به دلایلی در این سازمان عضویت نیافته اند. با گذشت زمان و افزایش کشورهای عضو، ایران نیز با توجه به پیامدهای احتمالی زیانبار ناشی از عدم عضویت، به بررسی چگونگی ورود به این سازمان همت گماشته و از جوانب مختلف به بررسی پیامدهای ناشی از این امر پرداخته است. ده دلیل مخالفان سازمان تجارت جهانی: 1. WTO فقط در جهت تأمین شرکت های چند ملیتی کار می کند: WTO بنیادی دموکراتیک و قابل نظارت نیست ولی سیاست های آن به شدت بر همه وجوه و سرنوشت سراسر کره زمین مؤثر است. قوانین و دستور العمل های WTO توسط شرکت های بزرگ نوشته می شود که به مذاکرات از پشت پرده دسترسی دارند. برای مثال نماینده تجاری ایالات متحده جهت فراهم آوردن اطلاعات برای ارائه در مذاکرات تجاری بر هفده کمیته مشاور در بخش صنایع، خود تکیه می کند. از ارقام رسمی ارائه شده توسط مصرف کنندگان، ارگان های طرفدار محیط زیست، سازمان های کارگری و حقوق بشر به طور کلی صرف نظر می شود. حتی درخواست های اخذ اطلاعات مورد قبول واقع نشده و عملکرد سازمان به صورت محرمانه اداره می شود. 2. WTO دادگاهی با تصمیمات ناعادلانه و از پیش معلوم است: هیأت های حل و فصل WTO قوانین داخلی کشورها با منافع تجاری را بررسی و در خصوص لزوم لغو آنها حکم صادر می کنند. از سه بوروکرات در امر تجارت تشکیل می شوند که در انتخاب آنها ضرورت عدم تقابل موضوع مجادله با منافع تجارستان مد نظر قرار نمی گیرد. به عنوان مثال، در حل اختلاف در مورد صید ماهی تن، دلفین که مکزیک علیه ایالات متحده مطرح کرده بود (که ایالات متحده را مجبور کرد یکی از قوانین خود مبتنی بر ممنوعیت ماهی تن با تورهایی در ابعادی به وسعت مایل که سالانه منجر به هلاکت صدها هزار دلفین می گردد را ملغی نماید) یکی از قضات از گروه های حشایه ای یک شرکت بزرگ الحاقی بود که به پشتیبانی دولت مکزیک در NAFTA تبلیغات می کنند. 3. WTO حقوق بشر و کارگران را پایمال می کند: برغم این حقیقت که کشورهایی که مؤکدا بر رعایت حقوق کارگران پافشاری می کنند در مقابل کشورهایی که عموما موافقتنامه های بین المللی کارگری را زیر پا می گذارند در شرایط نابرابری در بازار جهانی قرار می گیرند، WTO را قبول تأثیر عمیق تجارت آزاد بر حقوق کارگران سر باز می زنند ... . 4. WTO در حال تخریب محیط زیست است: WTO در حال حاضر در حال مذاکره برای حذف محدودیت گمرکی بر روی فرآورده های چوب است که منجر به رشد تقاضا برای الوار ونهایتا تسریع روند تخریب جنگل ها خواهد شد. 5. WTO در حال کشتار انسان هاست: دفاع جانانه WTO از حقوق مالکیت روشنفکرانه، حق امتیاز، حق کپی، نشر و توزیع و مارک تولیدی به قیمت فدا کردن حیات و سلامتی انسان ها تمام می شود. حمایت این سازمان از کمپانی های دارویی در مقابل دولت هایی که در جست و جوی راه کارهایی جهت محافظت سلامت مردم کشور خود هستند تأثیراتی جدی تر بر مناطقی مانند مناطق حاشیه ای صحراهای شمال آفریقا داشته است، مکانی که 80 درصد موارد جدید ایدز جهان در آن شناسایی شده اند. دولت ایالات متحده در حمایت شرکت های دارویی تمامی تلاش خود را جهت جلوگیری از دسترسی کشورهای در حال توسعه به داروهایی حیاتی ارزان تر به کار می گیرد. 6. پذیرش WTO در ایالات متحده با روشی دمکراتیک صورت نگرفت: WTO خارج از نشست اروگوئه که موضوع مذاکرات آن در خصوص توافقات در زمینه های گمرکی و تجاری (GATT) بود بنیان گذاشته شده در تاریخ اول دسامبر سال 1994 کنگره (آمریکا GATT) را تحت فوریت در طول یک نشست دست و پا شکسته تصویب نمود. فوریت لوایح با سلب امکان ارائه اصلاحیه از بحث و تبادل نظر راجع به آن جلوگیری می کند. تصویت WTO نیاز به آن داشت که کلبه بندی های قانون آیالات متحده به منظور همخوانی قوانین آن (WTO) بازنویسی شود، درست به همان صورتی که معمولا این معاهده ها هستند که نحوه روابط ایالات متحده را با دیگر ملت ها معین می کنند. اگر قرار بود با این موافقت نامه به مشابه یک معاهده برخورد شود، که به حضور حداقل دو سوم کل اعضای سنا نیاز دارد، تصویب آن هرگز صورت نمی پذیرفت. 7. WTO عامل تضعیف توسعه منطقه ای بوده و از کشورهای فقیر تاوان می گیرد: ... سیاست های منطقه ای مبتنی بر پاداش دادن به شرکت هایی که مردم محلی را استخدام و از منابع محلی استفاده می کنند و یا روش هایی که با قوانین زیست محیطی سازگاری دارند را در اداره خود به کار می بندند بر طبق قوانین WTO اساسا غیر قانونی می باشند ... . 8. WTO عامل رشد نابرابری است: تجارت آزاد هرگز برای اکثریت دنیا کاری انجام نمی دهد. در طول دوره اخیر رشد سریع تجارت و سرمایه گذاری جهانی (1998-1960) نابرابری در هر دو وجه بین المللی و درون کشوری وضعیت بدتری یافت. طبق گزارش دفتر گسترش و توسعه سازمان ملل، 20 درصد مردم ثروتمند دنیا 86 درصد منابع طبیعی آن را مصرف می کنند در حالی که 80 درصد مردم فقیر 14 درصد منابع را در اختیار دارند ... . 9. WTO مسبب تضعیف قدرت های ملی است: با خلق یک سیستم فراملیتی قضاوت که قدرت صدور حکم و تحمیل جریمه های سنگین بر کشورها را داراست و مجبور ساختن آنها به پذیرفتن قدرت گذاری خود، WTO نهایتا به طرز غیر قابل قبولی نوعی از حکومت که بر شرکت های بزرگ الحاقی تکیه دارد را جایگزین دولت های ملی کرده است. در طول 9 سال گذشته اتحادیه کارگری اروپا مصرف گوشت گاوی را در صورتی که با هورمون پرورش یافته باشند ممنوع کرده است. WTO اخیرا حکمی مبتنی بر این که قانون بهداشت عمومی مانعی برای رشد تجارت بوده و باید ملغی گردد صادر نموده است. اتحادیه اروپا باید قانون های حفاظتی بهداشت خود را تغییر دهد در غیر این صورت با جریمه های سنگینی مواجه خواهد شد تحت حکمرانی WTO دولت های دیگر قادر به انجام اقدامات لازم در جهت تأمین مردم نمی باشند. 10. روند کلی مبتنی بر چرخش علیه تجارت آزاد WTO است. ... حرکت های سازمان یافته مردمی در گروه های ائتلافی مانند «جنبش جهانی مردم» در مخالفت با WTO در اروپا و «دفتر تحکیم تجارت داخلی» در ایالات متحده سریعا در حال رشد هستند. آرای عمومی نشان می دهند 58 درصد مردم آمریکا باور دارند که تجارت خارجی برای ایالات متحده نتایج بدی داشته و 81 درصد آنان می گویند که کنگره آمریکا نباید موافت نامه های تجاری را قبول نماید که به دیگر کشورها قدرت تغییر قوانین داخلی ایالات متحده را می دهند. برای عموم مردم دیگر هیچ وجه قانونی برای ادامه کار WTO وجود ندارد (اینترنت: «ده دلیل مخالفان سازمان تجارت جهانی»، منبع Payam.co.ir، نویسنده: فاطمه لیلازی). ایران و عضویت در سازمان جهانی بازرگانی: یک بحث انتقادی اتفاق نظر بین جناح های مهم سیاسی ایران بر سر عضویت این کشور در سازمان تجارت جهانی امری قابل توجه است. ایران سالهاست که تقاضای عضویت خود در WTO را مطرح کرده و بررسی ها نشان داده است عضویت ایران در این سازمان زمانی با موفقیت همراه خواهد بود که پیش از آن اصلاحاتی در ساختار اقتصادی کشور صورت گیرد. ایران به سازمان تجارت جهانی به عنوان نهاد اقتصادی چند ملیتی می نگرد که می تواند باعث بسط و روابط تجاری در جهان شود، اما شاید این رویکرد کمی ساده انگارانه باشد چرا که علاوه بر اقتصاد زیر ساخت ها تجاری، کشاورزی و صنعتی ایران نیز باید دچار تحول شود تا امکان الحاق موفقیت آمیز ایران به WTO فراهم گردد. موانع عضویت ایران در این سازمان (WTO): 1. موجب کاهش اقتدار دولت می گردد. 2. حرکتی اساسا به راست است، ساخت اجتماعی در ایران در وضع موجود اساسا گرایش به چپ دارد و این تعارض مهمترین مانع عضویت در WTO است. 3. با عضویت ایران در این سازمان 5 میلیون نفر شغل خود را از دست می دهند. برای دولت امکان پذیر است که برای بیکار شدگان، حقوق بیکاری حداکثر 180000 تومان در ماه در نظر گیرد. 4. با عضویت ایران در WTO رای مردم تنها در 5 حوزه [آموزش، تأمین احتماعی، بهداشت، امنیت و محیط زیست] و یا حداکثر 10 حوزه می تواند به قانون تبدیل شود و دولت و مجلس حق دخالت در هزاران حوزه دیگر را نخواهند داشت. پیوستن به سازمان تجارت خارجی مزایای زیادی برای ایران در بر خواهد داشت که دستیابی به آن مستلزم رفع مشکلات سیاسی خود با برخی کشورها و بهتر سازی ساختار اقتصاد داخلی کشور است. عدم حضور در این سازمان، شانس مملکت را از توسعه بالقوه اقتصادی ناشی از افزایش تجارت خارجی کم کرده و دسترسی بدون تبعیض به بازار جهانی، دسترسی به ارگان های سازمان برای حل اختلافات و حق رای در تصمیم گیری های سازمان را خود منع می سازد. از این مهمتر، در جریان پیوستن به سازمان، ساختار اقتصادی ایران تغییر اساسی خواهد کرد و مؤسسات ملی، دولتی و نیمه دولتی طبق اصول بازار بین المللی داد و ستد خواهد کرد و در نتیجه ثروت ملی مملکت برای رفاه عموم و نه برای رفاه دستچینی از افراد مملکت استفاده خواهد شد (کلیه اطلاعات آماری را از سایت محمد حسین ادیب و حمید زنگنه اخذ شده است: www.iranglobal.dk/jameh%20 foe %20sanati%20 va %20eghtesad.htm). عضویت ایران در WTO باعث از دست رفتن برخی مزیت های اقتصادی ایران خواهد شد و در کنار آن مزیت های اقتصادی بسیار جدی به همراه خواهد داشت. اگر ما به عضویت این سازمان درآییم می توانیم استفاده های مناسبی از سازمان تجارت جهانی ببریم و حضور ما در بازارهای جهانی با توجه به مزیت ها و ظرفیت های بالقوه ای که کشور دارد. از نظر مسایلی مانند اصلاحیه تعرفه های صادراتی، به دست آوردن بازار مناسب برای کالای تولیدی و ... بسیار به نفع ایران خواهد بود. مثلا کالای صادراتی ایران برای فروش در اروپا با تعرفه 20 تا 25 درصدی مواجه است، در حالی که کالای ترکیه ای به دلیل عضویت در آن سازمان، از این تعرفه ها معاف است و این باعث می شود کالاهای ما توان رقابت با کالاهای ترکیه ای را نداشته باشد، لذا با پیوستن به این سازمان به جای این ضرر می توانیم از مزیت های مناسب برای صادرات کالاهایمان استفاده کنیم و در واردات هم ظرفیت بالقوه کشور، در زمان پس از عضویت بسیار کمک کننده خواهد بود. نکته: شرایط پیوستن یا عضویت یک کشور در سازمان تجارت جهانی، این است که تمام کشورهای عضو آن باید موافق با عضویت جدید یک کشور باشند اگر یکی از اعضا مخالف باشد عضویت آن کشور تقاضا کننده مورد قبول نمی گردد. موانع اصلی در پیوستن ایران به این سازمان: - رآی منفی آمریکاست که باعث می شود اجماع لازم به دست نیامده و پذیرش ایران مورد موافقت قرار نمی گیرد. - آمریکا از نظر اقتصادی بسیار قدرتمند است و دیگر اعضا از او حرف شنوی دارند. مخالفت این کشور به دیگر کشورها بسیار تأثیر گذار است البته حتی اگر یک عضو ضعیف هم با پذیرش ایران مخالفت کند، باز هم عضویت ایران در دستور کار WTO قرار نمی گیرد. - یکی از دلایل مخالفت آمریکا جدا از دلایل سیاسی است. هراس این کشور از مطرح شدن بحث نفت در WTO توسط ایران است. در حال حاضر بسیاری از کشورهای نفتی که به عضو WTO در آمده اند به دلیل هراس از آمریکا از مطرح کردن بحث و قرار دادن این کالا در فهرست کالاهای WTO خودداری می کنند در حالی که بحث نفت در WTO بسیار تعیین کننده خواهد بود. در سازمان تجارت جهانی کشورها باید تعرفه ها را حذف کنند. اما اگر قرار باشد ما برای ورود کالاهای صادراتی کشوهای صنعتی به کشورمان تعرفه تعین نکنیم، آنها برای واردات کالاهایی که ما صادر می کنیم که بخش بزرگی از آن را نفت تشکیل می دهد، نباید تعیین کنند. این موضوع بسیار تعیین کننده است و به همین خاطر آمریکا و دیگر کشورهای صنعتی از مطرح شدن بحث نفت و فرآوده های نفتی هراس دارند. قیمت بنزین در اروپا حدود یک دلار است و از این یک دلار 16 سنت پول نفت خام است که به کشورهای صادر کننده پرداخت می شود. 16 سنت هم هزینه پالایش محل و توزیع است. اما 16 سنت باقی مانده مالیاتی است که کشورهای اروپایی از مصرف هر لیتر بنزین دریافت می کنند. اما اگر بحث نفت در WTO مطح شود و کشورهای نفت خیز عضو WTO با هم هماهنگ باشند، می توانند خواستار این شوند که با 67% یا 68% مالیات محصولات نفتی دریافت نشود و یا اگر هم دریافت می شود 50% آن باید به کشورهای صادرکننده نفت پرداخت شود ... . در غیر این صورت کشورهای نفت خیز باید کالاهای وارداتی از کشورهای صنعتی 67% درصد تعرفه تعیین کنند. این موضوع که بسیار تعیین کننده و جنجال برانگیز خواهد بود یکی از دلایل اقتصادی مخالفت آمریکا با عضویت ایران در WTO است (اینترنت: www.Payam.co.ir: برگرفته از مقاله آقای طهماسب مظاهری وزیر سابق اداره اقتصادی و دارایی، موضوع مقاله: عضویت در WTO به نفع ایران است). مشکلات ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی 1. موانع و مشکلات ذکر شده به عنوان یکی از مشکلات معرفی شده در گات بیان می شود. 2. برخی از قوانین ایران با مقررات گات همسازی ندارند. از جمله قانون اساسی، اصل 44 مالکیت دولتی صنایع بزرگ، معادن بزرگ، بانکداری، رادیو و تلویزیون، کشتیرانی، هواپیمایی و ... در مالکیت و اختیارات دولت است. 3. طبق قانون بازرگانی خارجی ایران و اصل 81 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران امتیاز تشکیل شرکت و مؤسسات تجاری برای خارجیان ممنوع می باشد. 4. قوانین بیمه خارجی، سرمایه گذاری خارجیان، در ایران و برخی دیگر قوانین نیز با مقررات گات مغایرت دارد. 5. تجربه اندک و شناخت کم نسبت به سازمان ها و تشکیلات بین المللی. اخیرا جمهوری اسلامی کمیته ویژه ای برای بررسی مسأله الحاق ایران به موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت و نهاد نیرومند جانشین آن یعنی سازمان تجارت جهانی تشکیل داد. یافته های این کمیته نمایانگر وجود دیدگاه های متفاوتی درباره این مسائل در داخل دولت می باشد. از یک سو بانک مرکزی و وزارتخانه های نفت، اقتصاد، کشاورزی و امرو خارجه خواهان پیوستن ایران به سازمان تحارت جهانی شده اند و سازمان گمرک پیشنهاد کرده است که ایران به مقام یک عضو ناظر اکتفا کند. از سوی دیگر وزارتخانه های صنایع، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، جهاد سازندگی و نیز کمیته کشاورزی مجلس با هر گونه تلاش برای پیوستن آن به سازمان مزبور مخالفت نموده اند. دلایل موافق و مخالف موافق: دلایل موافقان با پیوستن به سازمان تجارت جهانی عمدتا اقتصادی است و به این دو مزیت عضویت در سازمان مزبور اشاره دارد. - برخورد غیر توجیهی با کالاهای صادراتی که از لحظ نظری حاصل کسب موقعیت دولت است. - افزایش دسترسی به بازارها در نتیجه تعرفه های کمتری که برای دولت بسته می شود. برای نمونه وزارت نفت به شکلی قانع کننده مدعی است که عضویت در گات از طریق کاهش موانع ورود فرآورده های پتروشیمی ایران به بازارهای جهانی قدرت رقابت صنعت پتروشیمی کشور را بهبود می بخشد. به همین ترتیب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر پیروی اصولی ایران از مقررات گات در مورد حق ثبت و حق انحصاری آثار پا فشاری می کند. مخالف: از طرف دیگر مخالفان گات را ابزار دست کشورهای نیرومند صنعتی می دانند و به اثرات بالقوه زیان آور گردن نهادن به اصول و مقررات گات از جمله افزایش بهای فرآورده های داروئی و کتاب های درسی دانشگاهی چاپ خارج اشاره می کنند. معایب و موانع: 1. مزیت نسبی بسیاری از کالاهای ساخته شده در کشورهای جهان سوم قابل مقایسه با کشورهای پیشرفته نیست. 2. نازل بودن کیفیت و استاندارد محصولات ساخت کشورهای جهان سوم. 3. قوانین و مقررات گات شامل مواد خام و بهترین آنها نفت نمی شود (دلیل آن فروش بهای نفت به بهای نازل است). 4. کاهش تعرفه کالاها موجب تشویق مصرف کالاهای خارجی در حال رشد می شود. پیوستن به سازمان تجارت جهانی، چالش ها و فرصت ها: سازمان تجارت جهانی به سرعت کشورهای جهان را در یک چهارچوب اقتصادی که تا حد زیادی توسط کشورهای بزرگ صنعتی و توسعه یافته طراحی شده زیر نفوذ آنها است قرار می دهد. علاوه بر این که تعداد زیادی از کشورهای در حال توسعه عضو سازمان تجارت جهانی هستند، اما به ندرت نقش مؤثری در اداره و هدایت امور این سازمان ایفا می کنند. در این جا دو روند دوگانه را بررسی می کنیم. نادیده گرفتن منافع اساسی کشورهای در حال توسعه توسط سیستم گات و بعدا سازمان تجارت جهانی و اخذ امتیازات مهم از آنها. بنیان ضعیف و روندهای گذشته: مشکلات کشورهای در حال توسعه در ارتباط با گات و سپس سالزمان تجارت جهانی به بنیان های این سیستم باز می گردد. هم گات و هم موافقتنامه مراکش که سازمان تجارت جهانی بر اساس تأسیس شده، اهداف بسیار خوبی همچون بالا بردن استانداردهای زندگی، تضمین اشتغال کامل و تقویت در آمد واقعی را مورد تأیید قرار داده اند. آنها همچنین به ترتیبات سودمند دو جانبه و متقابل به منظور کاهش تعرفه ها و سایر موانع موجود بر سر راه تجارت به عنوان ابزار های دستیابی به این اهداف اشاره می کنند. عضویت در سازمان تجارت جهانی مضاری به دنبال ندارد اگر هم برای یک کشوری مضاری را بتوان مشاهده کرد این موضوع به سیاست داخلی آن مربوط می شود. مهمترین مضاری که به صورت بالقوه می تواند وجود داشته باشد، این است که با عضویت در سازمان جهانی تجارت بازار واردات کشورها باز می شود و اگر صنایع داخلی آمادگی لازم را برای رقابت با واردات، کالاها و خدمات نداشته باشند، لطمه می بیند و دچار مشکل می شود و به طور کلی می توان گفت: موضوع عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت باید در چارچوب تحولات روابط تجاری بین المللی و امکانات و محدودیت های داخلی مورد ارزیابی قرار گیرد، در حالی که انتظار می رود هر روز بر تعداد کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی افزوده گردد. بیرون ماندن از این سازمان هم به معنی انزوای اقتصادی و صریح تر بگوییم، نوعی تحریم تجاری ضمنی است. پس عضویت در سازمان فوق دیر یا زود از حالت یک گزینه از میان گزینه های متعدد خارج شده به ضرورتی اجتناب ناپذیر برای بقای اقتصادی مبدل می شود. در همان حال باید هشدار داد که عناصر سازنده آزادی تجاری فارغ از دغدغه این یا آن کشور برای دگرگونی ساختار و پیمودن سریع مسیر توسعه به کار خود ادامه دهد. تجارت آزاد می تواند به رشد استعدادها و ظرفیت های اقتصادی کمک کند اما ایجاد این ظرفیت ها و به فعل درآوردن آنها در حیطه مسؤولیت ملت ها است. لذا باید تمای شرایط و مصالح و منافع جامعه اسلامی را در نظر گرفت و با کارشناسی دقیق در جهت دستیابی به مصالح و منافع ملی در ضمن پرهیز از خطرات و مشکلات احتمالی اقدام نمود. اینترنت: تجارت جهانی و توسعه. www.Payam.co.ir/journal/fasi/majaleh/35/19-35. برای مطالعه بیشتر به منابعی که در این تحقیق استفاده شده رجوع کنید: - روزنامه آفتاب یزد، 11/10/79. - جزوه بازرگانی بین الملل، قسمت گات. - مجله توسعه اقتصادی پایدار، شماره 149. - مجله تدبیر، شماره 100، بهمن ماه 1378. - روزنامه همشهری، 30/3/1380. - مجله دانش مدیریت، شماره 29 و 30، 1374. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه