اگر در لیله المبیت علی ـ علیه السلام ـ نمی خوابید چه مسئله ای پیش می آمد؛ مگر محل خواب حضرت رسول الله (ص)برای کفار قابل رؤیت بوده است؟

لیله المبیت، آن شب تاریخی بود که مشرکین تصمیم به قتل نبی اعظم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ گرفتند و برای اجرای این نقشه شوم، چهل مرد مبارز مسلح را انتخاب کردند. پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از این موضوع با خبر شد و آن را با علی ـ علیه السلام ـ در میان گذاشت؛ ایشان نیز با اطاعت از امر الهی با آغوش باز به استقبال مرگ رفت و در بستر رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ خوابید تا دشمنان متوجه او باشند و از جاهای دیگر غافل شوند و پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از این فرصت استفاده کرده سفر تاریخی خود را آغاز کند. این فداکاری امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ نه تنها موجب نجات رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ شد بلکه فضایل و برکات فراوانی را به ارمغان آورد که در این جا به برخی از آن ها اشاره می کنیم. 1ـ نزول آیه مخصوص لیله المبیت نظر مفسران بر این است که آیه شریفه زیر درباره فداکاری علی ـ علیه السلام ـ در لیله المبیت نازل شده است. «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ»[بقره 205] (بعضی از مردم با ایمان (هم چون علی ـ علیه السلام ـ در لیله المبیت به هنگام خفتن در جایگاه پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ ) جان خود را برای کسب خشنودی خدا می فروشند و خداوند نسبت به بندگانش مهربان است). نزول این آیه شریفه در خصوص ایثارگری امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ نشانگر اهمیت والای آن می باشد. 2ـ مباهات خداوند به ملائکه هفت آسمان در شب لیله المبیت خداوند عزوجل به دو فرشته مقرب خود یعنی حضرت جبرئیل و حضرت میکائیل ـ علیهما السلام ـ فرمود: در میان ملائکه در برادری و انس و الفت کسی به پای شما نمی رسد، من یکی از شما را محکوم به مرگ کرده ام، کدام یک از شما حاضر است در راه برادر و رفیقش از جان خود بگذرد؟ هیچ کدام از آن ها حاضر به مرگ نشدند و هر دو زندگی را برگزیدند. خداوند به آن ها فرمود: من میان محمد و علی ـ صلوات الله علیهما ـ پیمان برادری بستم و عمر یکی از آن دو را بیشتر قرار دادم، پس علی ـ علیه السلام ـ مرگ را برگزید و زندگی را به محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بخشید و در بستر او خوابید. اکنون بر زمین فرود آیید و او را از دشمنانش حفظ کنید. آن ها فرود آمدند در حالی که حضرت جبرئیل ـ علیه السلام ـ می گفت: «بخ بخ لک یابن ابی طالب من مثلک یباهی الله بک ملائکة سبح سماوات» (به به بر تو ای پسر ابی طالب، کیست مانند تو؟! خداوند به واسطه تو به ملائکه هفت آسمان مباهات می نماید.) 3ـ اطاعت از امر الهی تا پای جان وقتی نبی خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از قصد مشرکین باخبر شد، موضوع را با علی ـ علیه السلام ـ در میان گذاشت و به او فرمود: خداوند به من دستور هجرت داده و به تو امر فرموده که در جای من بخوابی تا آن ها متوجه رفتن من نشوند. تو چه می گویی و چه می کنی؟ امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ عرض کرد: اگر من در جای شما بخوابم شما به سلامت خواهید ماند؟ حضرت فرمود: بله. علی ـ علیه السلام ـ خندید و سجده شکر به جا آورد و این اولین سجده شکری بود که از امت محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ واقع شد. سپس فرمود: برو به هر سویی که خدا امر فرموده، جانم فدای تو باد و هر چه خواهی مرا امر فرما که به جان قبول می کنم. 4ـ نجات رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از دست مشرکان کفار قریش برای قتل پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ چهل تن از مبارزان خود را انتخاب کرده بودند و محلّ خواب آن حضرت را شدیداً تحت نظر داشتند. علی ـ علیه السلام ـ با اطلاع از این موضوع پارچه سبزی که هر شب رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بر روی خود می کشید، به رویش کشید و در بستر آن حضرت خوابید. مشرکین با این تصور که پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در بستر است تمرکز خود را به آن نقطه معطوف کردند. در این فرصت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از منزل خارج شد و بدون این که کفار متوجه شوند سفر تاریخی خود را آغاز کرد. 5ـ برتری مبیت بر منی با یک بررسی دقیق، فضیلت اقدام علی ـ علیه السلام ـ در قربانگاه مبیت بر قربانی شدن اسماعیل ـ علیه السلام ـ روشن خواهد شد و آن این که کسی که مأمور ذبح اسماعیل ـ علیه السلام ـ شده بود، پدرش بود، پدری که مقام نبوت داشت و بین آن دو رحمت نبوی و رأفت پدری حاکم بود بر خلاف لیله المبیت که چهل مرد مشرک مأمور کشتن او بودند در حالی که سینه هایشان سرشار از کینه و عداوت بود. بنابر این می توان نتیجه گرفت مشرکین اطلاع کامل از محل زندگی و حتی محل خواب رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ داشتند و با برنامه ریزی دقیق و حساب شده اقدام به قتل آن حضرت کردند امّا با ایثارگری علی ـ علیه السلام ـ نقشه آن ها نقش بر آب شد و با این اقدام آن حضرت نه تنها رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ را از مرگ حتمی نجات داد بلکه ماجرای لیله المبیت برگ پر افتخار دیگری بر کتاب فضایل امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ اضافه کرد که بدون این حرکت بزرگ هیچ یک از این مسائل مطرح شده، تحقق نمی یافت. اگر امیر مؤمنان جای پیامبر نمی خوابید و خداوند بوسیله ایثار او پیامبر را نجات نمی داد از طریق دیگر نجات پیامبرش ممکن بود، اما حکمت ایثار این بود که هر کسی لیاقت آن را نداشت، لذا خداوند به همان نحو که ايشان برای ایثار در راه پیامبر از جان خود گذشت از او امتحان گرفت، و آن حضرت در این امتحان قبول شد و هرگز ترس به خود راه نداد از دیگران نظیر ابوبکر نیز امتحان گرفت ولی ابوبکر که در غار همراه پیامبر (ص) بود و در کنار آن حضرت ، با وجود این می ترسید ولی علی هیچ ترسی به خود راه نداد، از این روی بود که برای حفظ میراث رسالت در غدیر ، علی انتخاب شد و خداوند این انتخاب را از طریق وحی به پیامبر اعلام کرد. در این ماجرای تاریخی پیوند میان رسالت و امامت، که امامت جهت بقای تمام میراث رسالت ایثار کرد به خوبی روشن است چنان که امام حسین ـ علیه السلام ـ برای حفظ رسالت و آثار رسالت از تحریف و آلوده شدن به شبهات از جان خود گذشت. نتیجه : خداوند اراده کرده بود که جان پیامبر (ص) از خطر کفار در امان بماند و حکومت اسلام در مدینه توسط پیامبر (ص) تشکیل شود ، لکن قرار بود که در این مسیر از خود گذشتگی ها و ایثارهایی نیز واقع شود و بر همگان مشخص شود که چه کسانی در راه اسلام محمدی ، حاضرند جان خود را نیز فدا کنند و این وظیفه خطیر در آن شب تاریخی به علی (ع) واگذار شد و آنچنان خوب از پس از این امتحان بر آمدند که آیه قرآن در شأن ایشان نازل می شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه