با توجه به این‌که در اخلاق اسلامی بین فعل و غایت افعال (قرب الی الله)؛ تعیّن کننده، خوبی یا بدی فعل اخلاقی است و از طرفی احکام و گزاره‌های اخلاقی واقع‌نما بوده؛ چرا افعال اخلاقی غیر مسلمانان دارای اجر کامل آن دنیایی نیست؟

در تعیین ارزش اخلاقى اعمال، هم حُسن فعلى و هم حُسن‏ فاعلى‏ باید مورد توجه قرار گیرد. امّا آنچه با موضوع اخلاق ارتباط تنگاتنگ دارد، رفتارهاى اختیارى فاعل اخلاقى است. از این‌رو، درباره رفتارهای اخلاقی کافران و غیر مسلمانان باید گفت؛ افعال اخلاقی و نیز خدمات آنها اگر با قالب‌هایى که شارع تعیین کرده مخالف نباشد و انگیزه منفى هم در آن وجود نداشته باشد؛ یعنى با انگیزه دشمنى با دین حق و دوستداران آن انجام نپذیرد، بلکه فاعل در انجام آن انگیزه‌اى برتر از تأمین نیازهاى مادى و حیوانى داشته باشد؛ مانند این‌که از خود، گذشت و سخاوت‌مندى نشان ‌دهد، این قبیل اعمال اگرچه شرایط و نصاب لازم را براى تعالى و تکامل نفس انسانى ندارد، ولی زمینه آن‌را فراهم می‌کند، و به‌طور مطلق فاقد ارزش نمی‌باشد، حتى به آنها پاداش در دنیا داده می‌شود و یا موجب تخفیف مجازات اخروى شده و اگر فردی که رفتار اخلاقی انجام داده، از مستضعفان فکری غیر مسلمان باشد، امید ورود او به بهشت نیز می‌رود.اما اگر فردی از ابتدا آگاهانه در مقابل حق مقاومت کند و یا آنکه بعد از آنکه به حق گردن نهاد، از آن بازگردد، تمام رفتارهای نیک او از بین خواهد رفت که در فرهنگ قرآنی به آن «حبط اعمال» گفته می‌شود. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه