فلسفه و فوائد نماز جماعت در چیست؟

برپایى نماز جماعت فلسفه و فوائد بى شمارى دارد که در این قسمت به برخى اشاره مى شود . {J یک - آثار معنوى J} الف - استجابت دعا پیامبر ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « چون بنده خدا نماز را به جماعت گزارد و پس از آن حاجتى را از خدا بخواهد ، خداى عزوجل از وى حیا مى کند که پیش از روگرداندن او ، حاجتش را برآورده نسازد » . 1 ب - درمان نفاق پیامبر ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « هرکس چهل روز در نماز جماعت شرکت کند و به طور مرتب نماز گزارد ، دو برائت نامه و دو سند رهایى بخش به او مى دهند : 1 - نجات از آتش ، 2 - رهایى از نفاق » . 2 ج - در پناه خدا بودن امام صادق ( علیه السلام ) فرمود : « هر کس که نماز صبح و عشا را به جماعت بخواند ، او در پناه خداى عزوجل است » . 3 . د - کفاره گناهان امام باقر ( علیه السلام ) فرمود : « سه چیز کفاره و پوشاننده گناهان است : 1 - وضو ساختن در هواى سرد ، 2 - راه رفتن در شب و روز به سوى نمازها ، 3 - محافظت بر نمازهاى جماعت » . 4 ه - مونس در قبر پیامبر ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « آگاه باشید هر که به طرف مسجد براى اقامه نماز جماعت حرکت کند ، به هر قدمى هفتاد هزار حسنه و ثواب براى او نوشته شود . . . و اگر در همین حال بمیرد ، خداوند هفتاد هزار فرشته بر او بگمارد که او را در قبرش زیارت کنند و در تنهایى مونس او باشند و برایش استغفار کنند تا برانگیخته شود » . 5 و - عبور از صراط رسول خدا ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « هر کس در هر کجا که باشد ، اگر بر جماعت مداومت کند ، مانند برق سریع و درخشان همراه نخستین گروه بهشتیان از روى صراط مى گذرد . . . » . 6 ز - آزادى از آتش دوزخ رسول خدا ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « هر کس چهل روز در نماز جماعت شرکت کند و به طور مرتب نماز گزارد . . . دو برائت نامه و سند رهایى بخش به او مى دهند : 1 - نجات از آتش ، 2 - رهایى از نفاق ) . 7 ن - نجات از مراحل ترسناک قیامت رسول اکرم ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « . . . در روز قیامت خداوند ، همه انسان ها را براى حساب گرد مى آورد . پس هر مؤمنى که در نماز جماعت شرکت کند ، خداوند سختى ها و دشوارى هاى روز قیامت را برایش آسان مى سازد آن گاه فرمان مى دهد که او را روانه بهشت سازند » . 8 ى - ترفیع مقام رسول خدا ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « اى على ! سه چیز موجب ترفیع مقام و درجه مؤمن است : 1 - وضوى کامل در هواى سرد ، 2 - انتظار نماز بعد از نماز ، 3 - شرکت مداوم در نمازهاى جماعت » . 9 {J دو . آثار فردى J} پیامبر خدا ( صلى الله علیه وآله ) راجع به مسجد که کانون برگزارى نماز جماعت مى باشد فرموده اند : هر که پیوسته به مسجد رود یکى از هشت فائده را برد : - آیه محکمى از قرآن ( که از آن بهره یابد ) - یا رفیقى که از او فایده برد - یا علم تازه اى فرا گیرد - یا از رحمتى که در انتظارش بوده برخوردار شود - یا سخنى بشنود که دلیل راه شود - یا مانع گناه گردد - یا ( لا اقل ) از شرم و حیا دست از معصیت بشوید - یا از ترس ترک گناه کند . . 10 {J سه - آثار اجتماعى J} الف . تقویت روحیه اخوت و برادرى نماز جماعت ، مقدمه وحدت صفوف و نزدیکى دلها و تقویت کننده روح اخوّت است . نوعى حضور و غیاب بى تشریفات ، و بهترین راه شناسائى افراد است . رسول خدا ( صلى الله علیه وآله ) نتیجه صفوف به هم پیوسته نماز جماعت را از بین رفتن روحیه اخوت و برادرى دانسته و مى فرمودند : منظم و صاف بایستید و گر نه دلهایتان هم مختلف خواهد شد . . . . 11 قال رسول الله - ( صلى الله علیه وآله ) - : استووا تستوى قلوبکم و تماسوا تراحموا صفهاى نماز جماعت را هماهنگ و تنظیم نمایید تا دلهایتان متعادل شود ، و با هم در تماس باشید تا مهربانى افزوده شود . . 12 ب . حسن شهرت در جامعه پیامبر ( صلى الله علیه وآله ) فرمود : « هر که نمازهاى پنجگانه را با جماعت بخواند ، به او گمان هر خیر و نیکى را داشته باشید » . 13 {J چهار - آثار سیاسى J} - ترویج و تبیین معارف الهى و شعائر دینى امام رضا ( علیه السلام ) در باره فلسفه نماز جماعت فرموده است : « نماز جماعت بدان جهت قرار داده شد که اخلاص ، توحید ، اسلام و عبادت خداوند آشکار و ظاهر باشد » . 14 . - شکوه و عظمت اسلام حضور جمعى مسلمانان در مساجد ، ضمن آنکه عظمت و بزرگى جماعت مسلمانان را مى رساند بیانگر قدرت مسلمین و الفت دلها و انسجام صفوف است . تفرقه ها را مى زداید ، بیم در دل دشمنان مى افکند ، منافقان را ماءیوس میسازد ، خار چشم بدخواهان است . نماز جماعت ، نمایش حضور در صحنه وپیوند امام و امّت میباشد . - وحدت و تعاون نماز جماعت ، نمایانگر وحدت مسلمانان و محل تجلى همدلى ، تعاون و همکارى آنان با همدیگر است . امام رضا ( علیه السلام ) در بیان یکى دیگر از فلسفه هاى نماز جماعت فرموده اند : « مع مافیه من المساعده على البرّ و التقوى » . 15 ( علاوه بر این که در نماز جماعت است پیشى گرفتن بر نیکوکارى و پرهیزکارى است » {J چهار - آثار اخلاقى ، تربیتى J} الف . کبر زدایى در نماز جماعت ، افراد در یک صف قرار مى گیرند و امتیازات موهوم صنفى ، نژادى ، زبانى ، مالى و . . . کنار مى رود و صفا و صمیمیت و نوع دوستى در دلها زنده مى شود و مؤمنان ، با دیدار یکدیگر در صف عبادت ، احساس دل گرمى و قدرت و امید مى کنند . روحیه فردگرایى و انزوا و گوشه گیرى را از بین میبرد و نوعى مبارزه با غرور و خودخواهى را در بر دارد . ب . نظم و انضباط نماز جماعت ، عامل نظم و انضباط و وقت شناسى است . رسول خدا ( صلى الله علیه وآله ) دست به شانه هاى ما مى گذاشت و مى فرمود : منظم و صاف بایستید و گر نه دلهایتان هم مختلف خواهد شد . . . . 16 ( 1 ) إرشاد القلوب إلى الصواب ، ج 1 ، ص . 183 ( 2 ) ارشاد القلوب إلى الصواب ، ج 1 ، ص . 184 ( 3 ) المحاسن ، ج 1 ، ص . 52 ( 4 ) بحارالأنوار ، ج 85 ، ص . 10 ( 5 ) بحارالأنوار ، ج 85 ، ص . 9 ( 6 ) بحارالأنوار ، ج 85 ، ص . 3 ( 7 ) ارشاد القلوب إلى الصواب ، ج 1 ، ص . 184 ( 8 ) بحارالأنوار ، ج 85 ، ص . 6 ( 9 ) بحارالأنوار ، ج 85 ، ص . 10 ( 10 ) تحف العقول عن آل الرسول ص ، ص . 235 ( 11 ) سنن النبى ( صلى الله علیه وآله ) با ترجمه فارسى ، ج 1 ، ص . 267 ( 12 ) کنزالعمال ، ج 7 ، ص . 623 ( 13 ) بحار الأنوار ، ج 67 ، ص . 2 ( 14 ) عیون أخبار الرضا ( علیه السلام ) ، ج 2 ، ص . 109 ( 15 ) عیون أخبار الرضا ( علیه السلام ) ، ج 2 ، ص . 109 ( 16 ) سنن النبى ( صلى الله علیه وآله ) با ترجمه فارسى ، ج 1 ، ص . 267 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه