1. قبلاً از آیت الله فاضل لنکرانی(ره) تقلید می کردم می خواستم بدانم که حالا تکلیفم چیست؟ آیا می توان بر ایشان باقی بود؟ 2. اگر شخص اعلم یکی است پس کسانی که از بقیۀ مراجع تقلید می کنند تکلیفشان چیست؟

به عنوان مقدمه باید گفت: از شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد فتوای غیر اعلم ارزش تخصصی خود را از دست بدهد.اما اگر فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد تقلید اعلم تعین ندارد و می توان از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ای اندک دارد تقلید کرد.پس ما در هر دوره با گروهی از علما که به منزلۀ مساوی هستند و تقلید از همه آنها جایز است مواجه هستیم. اما راه­های شناخت مجتهد اعلم: 1 فردی که می­خواهد تقلید کند، خودش در حدی از تشخیص است که می­تواند مجتهد و اعلم بودن کسی را تشخیص بدهد. اگر کسی یقین پیدا کرد که  یکی از مجتهدان از دیگران اعلم است، بر او واجب است که از همان مجتهد تقلید کند. 2 دو نفر عالم عادل که می­توانند مجتهد و اعلم بودن کسی را تشخیص دهند، مجتهد و یا اعلم بودن یکی از علمای اسلام را تصدیق کنند، به شرط این که دو نفر عالم عادل دیگر با گفتۀ آنان مخالفت نکنند. 3 عده­ای از اهل علم که می­توانند مجتهد و اعلم بودن را تشخیص دهند، و از گفته­ی آنان اطمینان حاصل می­شود، اعلم بودن یکی از علما را تصدیق کنند و در بین آنها مشهور شده باشد که فلانی اعلم است.[1] بنابراین، اگر کسی که می­خواهد تقلید کند اعلمیت مجتهدی را تشخیص داد، باید حتماً از او تقلید کند. لذا، بعد از رحلت حضرت امام خمینی(ره) از طرف جامعه مدرسین و برخی از اساتید حوزه علمیه قم تعدادی از مجتهدین عالی مقام به عنوان کسانی که شایستگی امر مرجعیت را داشته و همگی از نظر علمی در یک سطح هستند، معرفی شده‌اند، تا کسانی که نتوانسته­اند از راه های دیگر، مرجع تقلید اعلم را شناسایی کنند با عمل به فتاوای یکی از این مراجع، به وظیفۀ خود عمل کنند. بنابراین، هر شخصی می تواند هر یک از این بزرگواران را که در قید حیات بسر می برند به عنوان مرجع تقلید خود انتخاب کند.[2] در ضمن جهت اطلاع شما جوابیه دفتر آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی ( رضوان الله تعالی علیه) را در پاسخ به سؤالات مکرر مقلدین محترمشان تقدیم می کنیم: " با توجه به اینکه اکثر مراجع فعلی، بقای بر تقلید از میت را اجازه می‌دهند، لذا مقلدین آن مرجع فقید می‌توانند با توجه به دو نکته زیر بر تقلید ایشان باقی بمانند. 1 بنابر نظر اکثر مراجع فعلی، بقای بر تقلید میت در صورتی که مرجع متوفی اعلم باشد واجب است. لذا، در صورت احراز اعلمیت ایشان ، بقای بر تقلید ایشان لازم است. 2 از آنجا که برخی از مراجع فعلی مورد باقی ماندن بر تقلید را منحصر به مسائلی می‌دانند که بدان‌ها عمل شده و یا مقلد آنها را برای عمل کردن یاد گرفته است، لذا لازم است مقلدین ایشان در غیر این موارد از مراجع اعلم زنده تقلید کنند."[3] [4] با توجه به مطالب گفته شده پاسخ سؤال دوم نیز روشن است و آن این که اگر شخص، علم و یقین به مجتهد اعلم پیدا کند با وجود مجتهد اعلم، نمی­تواند از مجتهد غیر اعلم تقلید کند. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد فتوای غیر اعلم ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد تقلید اعلم تعین ندارد و می تواند از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ای اندک دارد تقلید کند. [1] توضیح المسائل مراجع، ص 15، مسئله­ی 3. [2] اقتباس از سؤال 620 (سایت: 678). [3] دفتر حضرت آیة الله العظمی فاضل لنکرانی قدس سره الشریف. [4] اقتباس از سؤال 1210 (سایت: 1207). .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه