مدتیه که نسبت به نماز سست شدم تنبلی می کنم می دونم عواقبش چیه و آیات و احادیثش رو هم میدونم ولی نماز خوندنم خط در میون شده خصوصا نماز صبح لطفا کمکم کنید؟

برای حل این مشکل ابتدا باید به ریشه یابی عامل اصلی این مساله در خود پرداخت , سپس راهکار مناسبی را برای حل آن در پیش گرفت .از آنجا که از موقعیتی که در آن قرار دارید اطلاع دقیقی نداریم در پاسخ به سوالتان به چند مورد از عواملی که در میان جوانان و نوجوانان شیوع بیشتری دارد اشاره نموده و راهکار پیشنهادی خود را جهت برطرف نمودن آن را نیز ذکر می کنیم . أ‌- ضعف و سستی در مبانی دینی و اعتقادیوقتى نوجوان و جوان فاقد باور عمیق و ریشه دار نسبت به خدا و معاد باشد نه پشتوانه اى از عشق دارد تا او را برانگیزد و نه انگیزه اش چون خوف و هراس از بازخواست اخروى تا او را به اداى تکلیف دینى وادارد.راهکار : مطالعه کتب اعتقادی (1) و برقراری ارتباط با روحانیون و حضور در مجالس سخنرانی علما ب‌- انتظار و تلقى ناروا از نماز وقتى جایگاه نماز درست تحلیل و تبیین نشود ممکن است بعد از مدتى نماز کنار گذاشته شود یا منظم برپا نشود که این نیز به حذف نماز مى انجامد. گاه از نوجوان مى پرسیم چرا نماز نمى خوانى؟ و پاسخ این است که هرچه از خدا خواستم که به فلان خواسته و آرزویم برسم، نرسیدم و دیگر نماز نمى خوانم، یا مدتى نماز خواندم و دیدم مشکلم حل نشد یا به خواسته ام نرسیدم، دیگر نمى خوانم! استفاده ابزارى از نماز، القاى خانواده ها که اگر نماز بخوانى، در امتحان قبول مى شوى و نماز را درحد مشکل گشاى مسائل عادى زندگى -حتى گاه خواسته هاى نامعقول- تلقى کردن، آفت و آسیب بزرگ براى نماز خواندن است . مشهور آن است که در فصل امتحان، نماز خواندن دانش آموزان و دانشجویان رایج تر مى شود و پس ازامتحان- به خصوص اگر با ناکامى مواجه شوند- تعطیل مى شود! راهکار: لازمه تغییر این دیدگاه غلط , مطالعه و آشنایی بیشتر افراد راجع به فلسفه نماز می باشد . ت‌- انباشت پرسش ها و تردیدهانوجوانان و جوانان پرسشگر و کنجکاوند. براساس حق پرسشگرى و کنجکاوى، از نماز هم مى پرسند، چرا نماز؟ چرا این گونه؟ چرا هروقت دلم خواست نخوانم؟ چرا به هر سمت نخوانم؟ چرا هر مقدار دوست داشتم و کشش داشتم نخوانم؟ اصلاً چرا بخوانم؟ و چرا... اگر این پرسش ها، پاسخ دقیق و مجاب کننده نیابند یا پرسشگر به دلیل سؤال، تحقیر و تمسخر و متهم شود و یا پاسخ ها انحرافى باشد، موریانه تردید، شک، تزلزل و درنهایت پرهیز و ستیز وجود وى را پرخواهدکرد بخصوص اگر این سوالات در برخی محیط های دانشجویی توسط افراد مغرض یا نادان , با شبهات اعتقادی همراه گردد .راهکار : ایجاد موقعیت ها و فرصت هایى براى سؤال، حتى طرح سؤالات احتمالى در فضایى سرشار از عاطفه و محبت، تشویش ها و تردیدها را مى زداید لذا برای حل این مشکل ارتباط مستمر با مراکز پاسخگویی به سوالات دینی - همچون مرکز مشاوره نهاد رهبری در دانشگاه ها(2) و یا مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی(3) – توصیه می شود . ث‌- گناه آلودگی گناه بطور طبیعی موجب دور شدن انسان از مسائل معنوی می گردد اما اثر ویژه ای که در جوانان و نوجوانان دارد آن است که موجب ناامیدی آنها از درگاه الهی گردیده و به مرور موجب سستی آنها نسبت به نماز و تمامی اعمال عبادی می گردد .راهکار: راه حل این مشکل ترک گناه و بازگشت به درگاه الهی می باشد که در قرآن کریم آمده است : إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ (البقرة : 222) خداوند، توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را(نیز) دوست دارد. و بهترین روش ترک گناه نیز بکارگیری سیستم مراقبه ، مشارطه ، محاسبه می باشد ، یعنی در طول روز مراقب اعمال خویش باشید و شب هنگام محاسبه کند تا ببینید به وظایف و برنامه هایی که دین از افراد با ایمان توقع دارد عمل کرده یا نه و در صورتی که عمل نکرده باشد با خود شرطی را بگذارید تا خود را مقید به ان اعمال نماید. ج‌- عدم احساس نیازعدم برآورد صحیح نیازها ، موجب غفلت از ضرورتها می گردد . از همین رو برخی افراد به هنگام روبرو شدن با مشکلی گرایش شدیدی به نماز و دعا پیدا می کنند اما پس از پشت سر گذاشتن مشکل همه چیز را تمام شده می دانند لذا به سرعت وضعیت گذشته خود را فراموش کرده و به مسائل معنوی کم توجه می شوند و حتی بعضی به آن پشت می نمایند .خداوند متعال در وصف چنین افرادی فرموده است : « وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ دَعا رَبَّهُ مُنیباً إِلَیْهِ ثُمَّ إِذا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِیَ ما کانَ یَدْعُوا إِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَنْداداً لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلیلاً إِنَّکَ مِنْ أَصْحابِ النَّارِ »( الزمر : 8) ؛ « هنگامى که انسان را زیانى رسد، پروردگار خود را مى خواند و بسوى او باز مى گردد؛ امّا هنگامى که نعمتى از خود به او عطا کند، آنچه را به خاطر آن قبلاً خدا را مى خواند از یاد مى برد و براى خداوند همتایانى قرار مى دهد تا مردم را از راه او منحرف سازد؛ بگو: «چند روزى از کفرت بهره گیر که از دوزخیانى!» راهکار : دقت در این مساله که انسان نه تنها به هنگام بروز مشکلات به خداوند متعال نیازمند است بلکه نمی تواند حتی یک لحظه از خداوند متعال بی نیاز باشد چراکه به ثمر رسیدن هر تلاش و کوششی در گرو اراده خداوند است . ح‌- تسویف (واگذاری امور به آینده)برخی از جوانان با وجود اینکه چند سالی است که وارد سن تکلیف شده و در مقابل تعالیم و دستورات دین مکلف می باشند و بر آنها واجب است که به احکام دینی گردن نهند ولی با این توجیهات که ما هنوز جوانیم و تازه اوایل عمر ماست و تا پیری فرصت داریم و بهانه هایی از این قبیل در نماز خواندن خود سستی می نمایند .راهکار : برای تصحیح این دیدگاه غلط تنها لازم است هر از چندگاهی انسان سری به قبرستان ها بزند و جوانان و نوجوانانی که سر به تیره تراب گذاشته اند را ملاحظه نماید . خ‌- محیط خانواده و بی توجهی والدین بی توجه بودن یا کم توجهی پدر و مادر یا مربی خانواده نسبت به فرزندان در محیط خانه و سطحی نگری آنان در ابتدای نوجوانی فرزندان یا احیانا بی مبالا تی اعضای خانواده نسبت به مسائل دینی خصوصا فریضه نماز تاثیر بسزایی در تربیت جوانان و نوجوانان به جای می گذارد. بعنوان مثال فرزند اگر در خانه ای رشد کند که در آن خانه کسی به نماز اهمیت ندهد یا در قبال مسائل دینی خود را مسئول ندانند یا خود اهل نماز باشند ولی فرزند خانواده را تحریص و تشویق به نماز ننمایند قطعا فرزند آن خانواده اهل نماز و عبادت نخواهد شد . راهکار : اصلاح رفتار والدین و توجه بیشتر آنها به نماز در جلوگیری از این روند موثر است . د‌- خجالت کشیدن خجالتی بودن یکی از ویژگیهایی می باشد که موجب می شود برخی جوانان و نوجوانان از ابراز عقاید حقه خود ممانعت به عمل بیاورند مثل زمانیکه فرد در جمع مهمانیها و مجالس قرار می گیرد و خجالت می کشد وضو گرفته و نماز بخواند .راهکار: ایجاد اعتماد به نفس برای مقابله و مواجهه با محیط های ناسالم ، تمسخرهای افراد نادان و همچنین خجالتی بودن . زیرا بعضاً ممکن است نو جوانی که اقدام به خواندن نماز می‌کند در چنین شرایطی اگر اعتماد به نفس نداشته باشد از میدان بدر رفته و نماز را ترک کند. ذ‌- تحمیل عبادات مستحبی به خود به هنگام عدم آمادگی روحی انسان برای انجام اعمال مستحبی (همچون نماز شب و خواندن ادعیه ، حضور در مراسمهای معنوی ) همواره از لحاظ روحی دارای آمادگی نمی باشد بلکه گاهی اوقات در حال نشاط و آمادگی معنوی و گاهی اوقات هم آمادگی و نشاط لازم را ندارد .لذا اگر فردی در حالت ادبار و بی میلی به انجام مستحبات پرداخته و این امور را به خود تحمیل نماید به مرور زمان موجب دل زدگی از امور معنوی همچون نماز می گردند . راهکار : رعایت حد اعتدال در عبادات و تنظیم عبادات متناسب با شرایط روحی خود . ر‌- خستگی ناشی از فعالتهای روزانه مشغول نمودن بیش از حد و توان خود به امورات مادی و فعالیتهای جنبی جوانان موجب خستگی جسمی می شود و این خستگی جسمی بدنبال خود خستگی روحی و بی حالی نسبت به نماز و دیگر عبادات را نیز بدنبال خواهد داشت . راهکار: تنظیم برنامه ای منسجم برای طول روز , بگونه ایکه بتوان هم نشاط عبادی خود را حفظ کرد و هم فعالیت های دیگر زندگی اعم از تفریح ،ورزش و کار و تحصیل خود را به خوبی ادامه دهید . ز‌- مزاحم دانستن نماز برای کارهای شخصیبرخی چون در وقت نماز مشغول کارها و اعمال شخصی خود هستند , خواندن نماز را به وقت دیگری موکول می کنند و هرگاه فرصت های اولیه برای اقامه و برپایی نماز از دست رفت , به تدریج بعد از استراحت چون دوباره مشغول فعالیت می شوند اقامه نماز را مانعی برای انجام کار های خود می دانند.راهکار: رفع این مشکل به معرفت انسان نسبت به خداوند متعال بستگی و ایمان به وعده های الهی دارد و اینکه انسان هر چیزی را در مدار مسائل مادی ارزیابی ننماید و بداند که رفع مشکلات , روزی , موفقیت و ... در پرتو عنایت الهی می باشد . س‌- فقدان برنامه ریزی به عنوان نمونه دانشجویان قبل از ورود به دانشگاه معمولا تحت نظارت والدین خود دارای برنامه ای منظم می باشند (هم برای مسائل مادی و هم معنوی ) ؛اما به محض ورود به دانشگاه روال عادی زندگی افراد تغییر کرده به گونه ای که تقریبا تمامی مسئولیتهای زندگی از جمله برنامه ریزی فعالیتهای روزانه بر عهده خود دانشجو قرار می گیرد . و متاسفانه برخی از دانشجویان بدلیل فضای باز محیط های دانشجویی نمی توانند آنگونه که باید و شاید زندگی دانشجویی خود را بر اساس برنامه منظمی تنظیم نماید تا هم بتوانند به نحو شایسته ای فعالیت های درسی خود را پیگیری نمایند و هم از مسائل معنوی مانند نماز دور نمانند .راهکار : تنظیم برنامه زندگی بر اساس دستور رسول خدا (صل الله علیه و آله ) که توصیه فرمودند : سزاوار است براى عاقل اگر مغلوب هواى نفس نباشد که شبانه روز خود را چهار قسمت نماید، اول : در یک قسمت حساب نفس خود را نماید تا ببیند در شبانه روز چه کسب کرده خوبى یا بدى، دوم : در یک قسمت حوائج خود را از حقتعالى بخواهد و با او مناجات کند و تفکر در صنایع و مخلوقات خداوند بنماید،سوم: در یک قسمت خلوت کند با برادران و دوستان (و باید ایشان برادران و دوستانى باشند که عیبهاى او را بگویند و او را از عیوبش اعراض دهند) چهارم : یک قسمت را از براى نفس خود گذارد که صرف در لذتهاى حلال کند.( ارشاد القلوب-ترجمه مسترحمى ج 2ص 146) ش‌- همنشینی با دوستان ناباببدیهی است که نقش بسیار مهم دوستان در شکل دهی شخصیت انسانی خصوصا در سنین نوجوانی و جوانی را نباید نادیده گرفت . چه بسا جوانانی که در مسائل دینی علاقمند و به دینداری خود راغبند و لیکن در محیط های که در آن ساعاتی را سپری می سازند با افرادی آشنا شوند که کارهاى نادرست انجام مى دهند یا حرفهاى لغو و بیهوده مى زنند به مرور زمان موجب مى گردد که حالات و رفتار آنها در روح انسان تأثیر بگذارد و به تدریج او را در دام بی نمازی و لا ابالی گری گرفتار نمایند.راهکار: تجدید نظر در دوستان و انتخاب دوستان مسجدی ص‌- تمسخر افراد جاهل و نادان برخی اوقات نیز تمسخر افراد نادان موجب سستی دیگران نسبت به نماز می شود.راهکار: تقویت اعتماد به نفس-----------------پی نوشت ها:1- در این خصوص مطالعه کتاب های شهید مطهری و آیت الله مصباح یزدی را توصیه می نمائیم .2- بدین منظور می توانید به آدرس WWW.PORSEMAN.ORGمراجعه و یا با شماره پیامک 30001619 سوالات خود را طرح نمائید .3- بدین منظور می توانید با شماره تلفن 09640 و یا پیامک 3000712 ارتباط برقرار نمائید . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه