درباره ریا برایم بنویسید.آیااگرمن درپى حفظ وقرائت قرآن باشم برای رضاى خداو درکنارش ازمقام و شهرتى که برایم میاوردلذت ببرم ریاست؟کلا ازتشویق دیگران لذت میبرم.

ریا : در تعریف ریا میتوان گفت ؛ ریا وا نمودکردن یا نشان دادن عقاید حقه ،خصائل پسندیده یا اعمال حسنه به مردم جهت منزلتیافتن در قلوب مردم یا اشتهار یافتن در بین مردم به خوبی ،صحت ، امانت ودیانت... بدون قصد صحیح الهی است. مشکل اصلی ریا کار این است که ارزش خداوند و قرب الهی را نمی داند، از آن رو حاضر شده است جایگاه داشتن نزد خداوند و عشق الهی را ،با جایگاه داشتن پیش مردم ضعیف و عادی که حقیقتا تا خدا نخواهد کاری از آنان ساخته نیست، عوض کند. این کار شبیه کاری است که بت پرستان انجام می دهند. واقعا حماقت بزرگی است که انسان خدای با آن عظمت و قدرت را با بت و سنگ و چوب بی جان که هیچ کاری ازش ساخته نیست عوض نماید. همه چیز ما از خدا است و او است که ما را عزیز و ذلیل می کند. عزت و ذلت دست خدا است. تا خداوند نخواهد کسی به قدرت و مقام و منزلتی نمی رسد. مردم بدون خواست خداوند کاری نمی توانند انجام دهند. خداوند کریم و بخشنده است در حالی که بسیاری از مردم خسیس و تنگ نظرند. خیلی زشت است که انسان خدای با آن عظمت و قدرت و رحمت را فراموش کند و به بندگان ضعیف او دل ببندد و در آرزوی شهرت و منزلت نزد ایشان باشد و از آنان امید عنایت داشته باشد. عمل ریائى، ظاهرى دارد و باطنى. ظاهر آن به گونه اى است و باطن آن به گونه اى دیگر. کسی که مرتکب ریا می شود در ظاهر خدا را مى پرستد، ولى انگیزه او براى عبادت، فرمان خدا و یاجلب رضایت او یا کسب کمال معنوى نیست، بلکه هدف جلب توجه مردم و کسب محبوبیت وشهرت در میان آنها و یا دیگر انگیزه هاى مادى است. در نتیجه عملی که بدون قصد صحیح الهی انجام گرفته باشد مخصوص خداوند نیست؛«قالَ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: اَنَا خَیرُ شَریکٍ مَن اَشرَکَ مَعى غَیرى فى عَملٍ لَم اَقبَلهُ اِلّا ما کانَ لى خالِصاً-خداى عزیز فرموده است: من بهترین شریک هستم، کسى که در عمل خود دیگرى را شریک من قرار دهد، آن عمل را قبول نمى کنم تا موقعى که عمل مخصوص من باشد. » (اصول کافى، ج 2، ص 295) حقیقت ریا در کلام معصومین(علیهم الاسلام): از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده: «کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ-هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.»( تفسیر نمونه، ، ج 13، ص 407) پیامبر گرامى صلى اللّه علیه و آله به نقل از خداوند متعال فرمود: «یَقُولُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَن عَمِلَ عَمَلاً اَشرَکَ فیه غَیری فَهُوَ لَهُ کُلُّهُ وَ اَنا مِنهُ بَری ء وَ اَنَا اَغنی الاَغنِیاءِ عَن الشِّرک- خدا فرموده است کسی که عملی را انجام دهد و غیر مراهم در آن شریک قرار دهد عمل را مخصوص دیگری قرار می دهم و از آن بیزارم، من در پذیرفتن شریک، از تمام بی نیازان نیازمند تر هستم.» ( اخلاق شبر، ص 155) امام صادق علیه السلام: «اِیّاکَ وَ الرِّیاء فَاِنَّهُ من عَمِلَ لِغَیرِ اللّهِ وَکَّلَهُ اللّهُ اِلى مَن عَمِلَ لَهُ- از ریا پرهیز کنید زیرا ریا، کار براى غیر خداست و خدا او را به کسى که براى او کار کرده حواله مى دهد.» (اصول کافى، ج 2، ص 293) شناخت عمل ریایی: بهترین محک برای شناخت اعمال ریائی از غیر ریائی معیارهایی است که در روایات اسلامی آمده است. حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «ثَلاثُ عَلاماتٍ لِلمُرائى: یَنشِطُ اِذا رَاى النّاسَ وَیَکسَل اِذا کانَ وَحدَهُ وَ یُحِبُّ اَن یُحمَدَ فى جَمیعِ اُمُورِه -ریا کار سه علامت دارد: وقتى عمل او را مردم مى بینند نشاط عبادت دارد، آنگاه که تنها است در عبادت بى حال است و دوست دارد که در تمام کارها از او ستایش کنند.«( اخلاق شبر، ص 156) درمان ریا:این که بدانیم همه چیز در تصرف و تحت قدرت خداوند متعال است ،و حتی برای جلب قلوب نیز باید توجه صاحب اصلی دلها را جلب کرد. درمان عملی ریا : الف) درمان کوتاه مدت: بعضی از واجبات وتقریبا اکثرمستحبات را در خلوت انجام شود. ب) برنامه ی میان مدت: درمان میان مدت این است ؛پیرامون عمل ریایی و عمل از روی اخلاص، اندیشه کند و تفاوت بین آن دو را دریابد. قرآن کریم از این راه برای تربیت انسان استفاده کرده است و می فرماید:« ... فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا لاَّ یَقْدِرُونَ عَلَى شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُواْ وَ اللّهُ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ-کار ریا کار ،همچون قطعه سنگ صافی است که بر آن، (قشر نازکی از) خاک باشد (و بذرهایی در آن افشانده شود) و رگبار باران به آن برسد (و همه خاکها و بذرها را بشوید) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند، آنها از کاری که انجام داده‌اند، چیزی به دست نمی‌آورند و خداوند جمعیّت کافران را هدایت نمی‌کند.» (بقره:264) ج) برنامه ی بلند مدت: تلاش کند ریشه های خودنمایی و ریاکاری را از بین ببرد و ببیند؛ انگیزه ی انسان از نشان دادن عمل به دیگران چیست. برای درمان قطعی ریا باید از امید داشتن به دیگران و اعتماد به آنان دست شست و تنها به خدا امید و اعتماد داشت.به دیگر سخن، برای این که ریشه ی ریاکاری سوزانده شود، باید توحید افعالی را در خویش تقویت نمود . برای تقویت توحید افعالی، اگر فرد قدرت تعقل قوی دارد، تلاش کند با دلیل و برهان، سپس با تجارب شخصی با دیگران، دریابد که همه کاره ی عالم خداوند است و از آفریده ای خداوند - بی اذن او - هیچ کاری بر نمی آید . اگر قدرت تعقل و استدلال عقلی اش خیلی قوی نیست، به استدلال های نقلی از آیات و روایات توجه کند . وقتی به لحن و ترجمه ی قرآن نگاه می کنیم، می بینیم همه ی کارها را به خدا نسبت می دهد . به عنوان نمونه همه می دانیم که باران چگونه نازل می شود، اما خداوند اصرار دارد که ای انسان بفهم که خدا، باران نازل می کند . دانه ای که روی زمین می روید، خداوند آن دانه را می شکافد و می رویاند. در حدیث قدسی آمده است که خداوند می فرماید: «به عزت و جلالم قسم، به تسلطی که بر عالم دارم و آن را اداره می کنم، اگر کسی به غیر از من امید ببندد، امیدش را نا امید می کنم .( سپس به صورت گلایه می گوید:) بنده ی من خیال می کند کارها در دست دیگران است؟ تدبیر آسمان و زمین و اختیار همه چیز به دست من است و تو سراغ دیگران می روی؟! دیگران از خود چیزی ندارند » .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه