زماني كه از يك محل شلوغ عبور مي كنم خيلي احساس خجالت و شرمندگي پيدا مي كنم با خود فكر مي كنم در اين مواقع چه عبارات قرآني يا روحاني آرامش لازمه را به من مي دهد؟

در پاسخ به سؤال شما گفتن نكاتي چند به نظر مي رسد خالي از لطف و فايده نباشد. اول: احساس خجالت اگر از حُجب و حياي معقول و متعادل تراوش كند نه تنها بد نيست بلكه خصلتي نيكو است خصوصاً براي زنان و دختران كه اسطوره حيا و نجابت اند. اين گونه حياها كه يا حياي از خداوند به شمار مي آيد يا حيا از معصومين ـ عليهم السّلام ـ يا مردم يا حياي از خود، انسان را از گناه باز مي دارد و جلوي بسياري از گناهان و منكرات و مفاسد سد مي زند و رفتارهاي انسان را پالايش شده و صاف و خالي از آلودگي بيرون مي دهد. امام علي ـ عليه السّلام ـ مي فرمايد: « اگر كسي مي خواهد عفيف و پاكدامن بماند، بايد حيا داشته باشد» دوم: احساس خجالت هر گاه بازتاب خُلق كم رويي باشد نه تنها معقول نيست و پسنديده نمي افتد بلكه عاملي بازدارنده خواهد بود از اينكه انسان به خواسته هاي طبيعي خويش دست نيابد و موفقيتها یکی یکی هم چون نسيمي بي بازگشت از كنار او رد شوند و او هيچكدام را تنفس نكند. اين نوع خجالت بر خصوصيات رواني و جسماني افراد اثر بد مي گذارد و فرد كم رو علاوه بر خودخوري و درگيري وجداني با خود در عرصه اجتماع هم مي تواند زيان اقتصادي ببيند، هم از حق خود نتواند دفاع كند و هم آثاري هم چون افتِ شخصيت اجتماعي، ركود علمي، مشكلات عقيدتي و خانوادگي و ... گريبان او را بچسبند. احساس ما اين است كه نوع سؤال شما به گونه اي مي رساند كه خجالت بيش از اندازه شما در يك محل شلوغ و از دست دادن آرامش رواني و روحيتان بر انگيخته از نوع دوم خجالت باشد. و گرنه به طور طبيعي يك محيط شلوغ نه بلاي جان انسان است و نه كسي با آدم كاري دارد و اگر هم باشد قدرت روحي يك فرد بايد آنقدر تسلط داشته باشد كه تحت تأثير قرار نگيرد. علاوه بر آن كم رويي آدم در ميان جمع و برخورد با مردم و اجتماع خود را مي نماياند نه در تنهايي يا ميان چند نفر دوست و آشنا. حال شما را در جريان مسائلي پيرامون كم رويي و عوامل ايجاد كننده اش و عوامل از بين برنده اش ـ هر چند مختصر و كوتاه ـ قرار مي دهيم. در صورتي كه باز برايتان در اين رابطه سؤالي باقي ماند حتماً با ما مكاتبه نمائيد و توضيح بيشتري در اين باره برايمان بدهيد. تعريف كم رويي: پديده كم رويي به يك مشكل رواني ـ اجتماعي و آزار دهنده شخصي مربوط مي شود كه همواره به صورت يك ناتواني يا معلوليت اجتماعي ظاهر مي گردد. به كلامِ ساده، كم رويي يعني: «خود توجهي» فوق العاده و ترس از مواجه شدن با ديگران. نشانه ها: 1. افزايش تپش قلب در برخورد با ديگران 2. رنگ پريدگي و برافروختگي چهره 3. احساس خفگي و لرزش در تنفس 4. لرزش و رعشه در عضلات بدن 5. تغيير تن صدا، آهسته و غير طبيعي سخن گفتن و لرزش صدا و گاهي لكنت زبان 6. افراد كم رو مقابل اعتراض اين و آن يا تهديد و خشم آنها گريه سر مي دهند 7. اغلب كم رويان از غريبه ها گريزانند مثل (جن از بسم الله) 8. انزوا طلبي، عدم پذيرش دعوت، فرار از فعاليت هاي اجتماعي 9. استرس و اضطراب و ... علت ها: 1. الگو گيري از اطرافيان: معمولاً فرزندان آدم از پدران و مادران خود يا بستگان فاميلي روحياتِ مثبت و منفي اخلاقي را كسب مي كنند. كم رويي نيز مي تواند يكي از صفات منفي باشد كه از اين طريق با روحيه اشخاص آميختگي بيابد. 2. تربيت هاي غلطِ پدر و مادر و مربيان: سرزنش هاي پياپي، تحقير، مقايسه او با فرزندان ديگران يا ديگر خواهران و برادران خود، تحميل خواسته هاي بيش از توانِ فرزندان يا خارج از توان آنان و ... فرزند را در حصار عقده خودكم بيني و در نهايت كم رويي و خجالت اسير مي كند. 3. مراقبت هاي افراطي: امر و نهي بيش از حد والدين و مراقبتهاي افراطي سبب مي شوند كودك هميشه احساس ترس، سرش خراب شود و خود را ضعيف تر از آن بداند كه از زير آوار اين احساس رهايي يابد. اگر مربيان ـ چه پدر و مادر و چه ديگران ـ مرتب به گوش فرزند بخوانند كه تو نمي تواني، مي سوزي، مي ريزي، مي شكني و ... اطمينان به نفس خود را از دست مي دهد در بزرگي هم او گرفتار چنين روحيه اي است. 4. خود بزرگ بيني: بعضي افراد قد و قواره شخصيت خود را بيشتر از آن مي دانند كه در رويارويي با ديگران، مورد انتقاد قرار بگيرند. براي همين هيچ وقت دوست ندارد خودش را آفتابي كند تا ديگران او را ببينند و در موردش قضاوتي داشته باشند. ادعاهاي دروغين و بزرگ هم انسان را خجالتي و از اجتماع دور مي كند مثل اينكه ادعا كند وضع مالي خيلي خوبي دارد، شاگرد فلان استاد بزرگ بود و در واقع ادعايي مثل: من آنم كه رستم جهان را گرفت. اينها سبب مي شوند براي برملا نشدنشان فرد از دوستش دعوت نكند يا دعوتش را نپذيرد يا خودش را به نوعي به حاشيه بكشاند تا كسي به رازش پي نبرد. 5. محيط: نوع محيط زندگي مثل خانه، مدرسه و ... بي تأثير در ايجاد روحيه كم رويي نيستند تفصيل آن را در كتابهايي كه معرفي مي شود بخوانيد. مبارزه: اساس درمان كم رويي تغيير در حوزه شناختي (شناخت درماني) و تحول در رويه زندگي و حيات اجتماعي فرد است، تغيير در شيوه تفكر يافتن نگرشي تازه نسبت به خود و محيطِ اطراف، برخورداري از قدرت انجام واكنشهاي نو در برابر اطرفيان و تعامل بين فردي، تغيير در باورها و نظام هاي ارزشي اي كه كم رويي را قدرت مي دهد و سرانجام دستيابي به كانون اصلي اضطراب، كاهش آن در فرد كم رو، تقويت انگيزه و افزايش مهارت هاي اجتماعي و توانايي هاي تحصيلي، شغلي و حرفه اي، اصلي ترين روش درمان كم رويي است. آگاهي از عوارض كم رو بودن، تلقين كردن شهامت، ايجاد اعتماد به نفس، برقراري روابط مثبت، مناسب و صحيح، شركت در مجالس همگاني مثل مراسم هاي دعا، جشن و ... فهرستي از عوامل بازدارندگي يا درمان كم رويي اند؛ ذكر خدا: براي رسيدن به آرامش بطور مسلّم مي توانيد از ذكر خدا مثل صلوات، بسم الله الرحمن الرحيم، لا حول ولا قوة الا با الله كمك بگيريد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه