چگونه وجهه و شخصیت واقعی و نمونه ی یک طلبه را دارا باشم ؟

شأن طلبگى در کلام امام خامنه ای :«شأن طلبگى این است که انسان یک زىّ متوسطى همراه با قناعت، سلامت مالى و سادگى به طور نسبى براى خودش نگه دارد. سلامت اخلاقى، خیلى مهم است. آن وقت قداست حفظ خواهد شد.»هر انسانی در مسیر بندگی خدا و تلاش برای سربازی حضرت ولی عصر در ابعاد مختلف «باید» رشد کند و شکوفا شود؛ بُعد اخلاقی و معنوی ـ بعد علمی ـ بعد جسمی ـ بعد اجتماعی ـ بعد هنری ـ بعد حرفه ای یا صنفی.« باید»ی که در این جمله ادعا شده، اختصاصی به طلبه ندارد. هر انسان مسئولی در هر شغل و موقعیتی، اگر بخواهد خدمتگزار شایسته ای برای پیشبرد اهداف دین باشد، باید بنای شخصیت خود را این چنین، جامع و متوازن و معتدل بسازد. از میان این ابعاد، رشد معنوی انسان، اصالت و ضرورت دارد، و رشد انسان در سایر ابعاد، باید در خدمت و به هدف رشد معنوی صورت گیرد.1 ـ بعد معنوی و اخلاقیارتقای معنوی و تهذیب نفس، وظیفه طلبگی طلبه محسوب نمی شود؛ بلکه رسالت انسانی اوست. طلبه پیش از آن که طلبه باشد یک انسان است. هر انسانی در هر صنف اجتماعی که خدمت می کند وظیفه تلاش برای کسب کمال روحی را برعهده دارد. این امانت، به دوش انسان با وصف انسان نهاده شده نه به دوش انسان با وصف طلبه.البته قابل انکار نیست که طلاب علوم دینی به جهت نسبتی که با دین خدا، دارند، در بعد تهذیب نفس و عمل به آموزه های شریعت، مسئولیت بیشتری پیدا می کنند. عالم بدون تهذیب مرغ پر شکسته ای است که به زودی اسیر گرگ و روباه می شود. امام صادق علیه سلام به یکی از یاوران و شیعیان نزدیک خود فرمودند:«الحَسَنُ مِن کلِّ أَحَدٍ حَسَنٌ وَ مِنک أَحسَن، لِمَکانِک مِنّا. وَ القَبیحُ مِن کلِّ أَحَدٍ قَبیحٌ وَ مِنک أَقبَح، لِمَکانِک مِنّا.»کار خوب، از هر کس خوب است. اما از تو خوب تر است. به جهت نسبتی که با ما داری. کار بد، از هر کس بد است و از تو بدتر. به جهت نسبتی که با ما داری.راه های خود سازی راه اول:خواندن کتابهای اخلاقی یعنی صفحه به صفحه کتابهای اخلاقی را مطالعه نماییم. کتبهای مانند معراج السعاده نوشته ملا احمد نراقی یا جامع اسعادات نوشته ملا مهدی نراقی یا کتاب قلب سلیم از ایت الله دستغیب که در ان ارزش ها و رذیلت های اخلاقی را مورد بحث قرار داده است .در خالات سید مهدی بحر العلوم نوشته اند که روزی شاگردانش دیدند که ایشان خوشحال و مسرور به سجده افتادند وقتی سبب را پرسیدند جواب دادند:پس از چهل سال زحمت کشیدن در راه ریشه کنی حسادت امروز فهمیدم که حسادت ندارم.از ایت الهه بهجت هم در خواست کردند موعظه کنند و ایشان فرموده بودند:هر شب یک صفحه از معراج السعادت را مطالعه کن!راه دوم:تفکر، محبت، مخالفت نفس .راه دوم که نزدیک ترین راه برای رسید به همه کمالات و در نتیجه اماده شدن برای ظهور و یاری امام زمان است معجونی از اندیشه مهرورزی و ضدیِت با خواسته های نفس است .البته برای تزکیه نفس هم کتبهای از قبیل طهارت(ایت الله حسن زاده) و صراط سلوکو رساله لقاء الله مرحوم ملکی تبریزی بسیار مفید می باشند .خواندن قرآنسعی کنید هر روز مقداری قرآن بخوانید«فَاقْرَوُا ما تَیَسَّر مِنْ القُرآنِ» (مزمل/ 20). و در معانی آن فکر کنید و از خداوند بخواهید که به شما توفیق دهد به آن عمل کنید. حضرت امیرمؤمنان علی (علیه السلام) فرمودند: «اَلا لا خَیْرَ فی قرائَةٍ لَیْسَ فِیها تَدَبُّر»؛ ( معانی الاخبار، ص 226)آگاه باشید، خیری در قرآن خواندنی که با تفکر و تدبّر نباشد، نیست. خداوند متعال در قرآن کریم از بندگان شکایت می کند که چرا در آیات قرآن تدبّر نمی کنید «اَفلا یَتَدَبَّرُونَ القُرآنَ». (نسا/ 82) حضرت زین العابدین (علیه السلام) فرمودند:9 آیات قرآن خزاین و گنجینه هاست، پس هر وقت گنجینه ای باز شد، سزاوار است تو در آن نگاه کنی. حضرت آیت الله العظمی حاج سید احمد خوانساری که از مراجع تقلید بودند، به دلیل بیماری زخم معده، به دستور پزشک معالج، در بیمارستان بستری شدند. و چون ایشان سالخورده و ضعیف البنیه بودند و در وقت بستری شدن 89 سال از عمرشان می گذشت، لذا طاقت تحمل جراحی بدون بیهوشی ممکن نبود، و از طرفی هم ایشان اجازه بیهوش کردن را نمی دادند، زیرا معتقد بودند که در هنگام بیهوشی، تقلید مقلّدین اشکال پیدا می کند. دکتر معالج به ایشان عرض می کند که طبق آزمایش ها و عکس برداری ها، باید حتماً عمل جراحی روی ایشان صورت گیرد. آیت الله خوانساری می فرمایند: مانعی ندارد، عمل جراحی را هر وقت خواستید، شروع کنید، ولی قبل از آن به من خبر دهید که با تلاوت قرآن و توجه به آن، مشکل بی هوش کردن حل شود. دکتر جراح پذیرفت و لحظاتی بعد عرض کرد: ما آماده هستیم که دست به کار شویم. آیت الله خوانساری فرمودند: هر وقت من شروع به خواندن کردم، شما هم شروع کنید. دکتر می گوید: تا ایشان شروع به خواندن سوره انعام کردند، چاقوی جراحی را روی شکم ایشان گذاشته و دست به کار شدیم، و چنان ایشان بی حرکت بودند، گویا در حال بی هوشی کامل هستند. بعد از پاره کردن و دوختن و اتمام کار، عرض شد: حضرت آقا! کار ما تمام شد. ایشان قرآن را بستند و فرمودند: صدق الله العلی العظیم. عرض کردند: آقا دردتان نیامد؟ فرمودند: مشغول قرآن بودم، نفهمیدم. علامه ملاّ محمد باقر مجلسی (ره) فرمودند: هر قدر در آیه ای بیشتر دقت می کردم، حقایق بیشتری نصیبم می شد تا این که ناگهان حقایق و معارف فراوانی بر قلبم فرود آمد. پس در هر آیه ای که تدبر کردم، همین گونه به من از حقایق و معارف عطا می شد. 2 ـ بعد علمیرشد شخصیت ما در هر یک از ابعاد شش گانه در گرو به دست آوردن آگاهی هایی است. این آگاهی ها باید به مرور زمان در ذهن ما حضور یابد و پس از آن به دایره عمل نفوذ کند و به کار گرفته شود. در میان همه این آگاهی ها شاید مهمترین‌ها این امور باشد. * آشنایی با محتوای دین در دوره تحصیل * ارتباط مستمر با قرآن * ارتباط مستمر با احادیث * مطالعه آثار اندیشمندان اسلامی3 ـ بعد جسمیحفظ تندرستی و نشاط جسمی، لازمه حرکت به سوی کمال است. به این منظور اهتمام به ورزش، استراحت کافی، تغذیه مناسب و حفظ بهداشت، ضروری است. طلبه باید برای انجام این وظیفه ضروری، آگاهی های لازم را در هر مورد کسب کند و پس از آن به کار گیرد.4 ـ بعد اجتماعیارتباط با اجتماع ضرورت زندگی انسان است. در این ارتباط هم جامعه بر انسان اثر می گذارد و هم فرد فردِ انسان‌ها ـ به اندازه ابعاد وجودی خود ـ بر جامعه.موفقیت انسان در این تعامل در گرو رشد اجتماعی است. مهم‌ترین مولفه رشد اجتماعی، رشد سیاسی است که در مجموعه‌ای از آگاهی‌ها، توانمندی‌های ذهنی، روحیات و رفتارها، متجلی می‌شود. کسب هوشمندی سیاسی، قدرت تجزیه و تحلیل، زمان‌شناسی، آشنایی با نظام‌ها و نهادهای اجتماعی کلان و نیز تحولات عمده جهانی قدر متیقن وظایف ما در این بعد است.5 ـ بعد هنریوجود ذائقة جوشان و حس سرشار هنری که نشان از توازن و انسجام روحی دارد، موجب بهره مندی شخص از مظاهر زیبایی و نوعی نشاط و انبساط خاطر می گردد. علاوه بر این بهرة شخصی از جلوه های هنر، فوران ذوق و سلیقه و نیز قدرت خلاقیت هنری از دارایی های ارزش مند یک طلبه است که در قلم و بیان او سرازیر می گردد و آثار علمی او را جان بخشیده و به جریان می اندازد. لذا تقویت لطافت روحی و ظرافت هنری تا اندازة ممکن در دستور کار او قرار می گیرد.برگرفته از کتاب محمد عالم‌زاده نوریمعرفی کتاب برای آگاهی بیستر:1-راه و رسم طلبگی،محمد عالم زاده نوری هفت جلد است در باره طلبگی2-میقات سبز،آیت اله هادوی تهرانی،قصد الهی در طلبگی3-مباحثی در مورد حوزه،آیت اله مصباح یزدی،وظایف روحانیت و طلبه و دروس آن و نظام حوزه و...4-آداب الطلاب،آِیت اله مجتهدی تهرانی (شاکر برخودار فرید)،توصیه های اخلاقی به طلاب 5-آفات الطلاب،آِیت اله مجتهدی تهرانی (شاکر برخودار فرید)،توصیه های اخلاقی به طلاب 6-سیمای آرمانی طلبه در نگاه رهبری،محمد عالم زاده نوری،توصیه های امام خامنه ای به طلاب7-حوزه و روحانیت،مقام معظم رهبری .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه