اگر موسیقی تحریک‌آمیز حرام است؛ چرا رسانه‌ها آن‌را پخش می‌کنند؟! حکم گوش‌دادن آن چیست؟

آنچه در اسلام حرام گردیده غنا است. و غنا به معنای «کشیدن صدا»، بلکه به معنای هرگونه صدا و آواز است.[1]و به تعبیر شیخ انصاری «کاملا روشن و بدیهی است که هیچ‌یک از این مفاهیم حرام نیستند»،[2] به همین جهت و ادله‌ای که در جای خود آمده است، همه‌ی فقها «لهوی بودن» را قید غنای حرام می‌دانند؛ یعنی، غنای لهوی حرام است.[3] (واژه‌ی «لهو» را به فراموشی یاد خداوند و فرو غلطیدن در ابتذال معنا نموده[4] و گفته‌اند غنا و آوازی حرام است که مناسب مجالس لهو و لعب و فساد و خوش‌گذرانی باشد).[5] بعضی از فقها علاوه بر «لهوی بودن» قید «مطرب» را نیز بر آن افزوده‌اند.[6] «طرب» به حالت سبک عقلی گفته می‌شود که در اثر شنیدن آواز یا آهنگ در نفس آدمی پدید می‌آید و او را از حد اعتدال خارج می‌کند. و در مورد موسیقی (آهنگی که از آلات پدید آید) نیز اکثر فقها نوعی را که «لهوی» باشد حرام می‌دانند و بعضی استماع موسیقی مطرب را حرام می‌دانند.[7]، [8]در رابطه با ملاک تشخیص موسیقی حلال از حرام، همه‌ی مراجع گفته‌اند: در تعیین و تشخیص موسیقی حرام و حلال، باید به عرف عام مراجعه کرد.[9]، [10]همچنین مراجع معظم تقلید در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که گاهی از صدا و سیما و یا نوار ضبط صوت، آهنگ‌هایی پخش می‌شود که به نظر می‌رسد مناسب با مجالس لهو و خوش‌گذرانی است؛ در حالی که در نظر دیگران این چنین نیست! آیا می‌توانیم آنان را از گوش‌دادن به آن منع کنیم؟، فرموده‌اند: بر شما واجب است به آن گوش ندهید، ولی نهی دیگران؛ مبتنی بر این است که آنان هم آن موسیقی را حرام بدانند.تبصره: یکی از شرایط وجوب فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر، آن است که حرام بودن منکر، درباره‌ی انجام دهنده‌ی آن ثابت باشد و یا او بر گناه اصرار ورزد. فرض بر این است که موسیقی یادشده، در نظر دیگران از نوع موسیقی حلال است؛ در نتیجه نهی از منکر در این‌جا ساقط می‌شود.[11]نتیجه آن‌که ملاک تشخیص موسیقی حلال از حرام، عرف عام(طبق نظر فقیهان، کارشناسان موسیقی و نهادهای فرهنگی) و بسته به نظر مکلف است و صرف پخش از صدا و سیما و دارا بودن مجوز توزیع از مراکز مربوطه ... مجوزی برای گوش‌دادن به آن نمی‌شود.[12] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه