آیا امکان دارد موجود محدودی وجود داشته باشد که وجود محدودش از خودش باشد و به همین دلیل خود به خود بدون نیاز به آفریننده موجود باشد؟

با توجه به اینکه موجودی که علت ندارد را در فلسفه واجب الوجود می نامند در ضمن چند نکته به سوال شما پاسخ می دهیم که واجب الوجود نمی تواند محدود باشد بلکه مطلق و بی نهایت است: 1-هر محدودیتی نقص محسوب می شود و هر نقصی به خاطر معلولیت است چون اگر وجود -ساختة قدرتی که سازنده آن است نباشد(علت نداشته باشد)هیچ گونه قصور و محدودیتی در آن راه ندارد و علت آن هم این است که حقیقت وجود بسیط است و از وجود و غیر وجود ترکیب نیافته است چون غیر وجود تنها عدم خواهد بود و ترکیب وجود و عدم معنا ندارد و ذات وجود چون فعلیت محض است و حدود در آن راه ندارد نه جنس و نه فصل و نه حدود خارجی و وقتی این گونه باشد هیچ گونه تعینی ندارد بلی وجود هر گاه معلول باشد چون نمی تواند مساوی علت خود باشد لا محاله محدود خواهد بود. و وقتی محدود بود البته ماهیت(حدود) خواهد داشت. و حضرت حق هیچ گونه معلولیتی نمی تواند داشته باشد و در نتیجه محدودیت برای او متصوّر نیست.   2- فهم مطلق بودن واجب الوجود در گرو، فهم مفهوم "صرف الوجود" و "وجود محض" است که در این خلاصه نمی گنجد ولی اندکی به شرح آن می پردازیم تا در واقع بیان اول هم روشن شود. حقیقت وجود به ذات خود حدّ و قید و محدودیت بر نمی دارد حدّ و قید و محدودیت مساوی با مقهوریت و معلولیت خواهد بود به عبارت دیگر هر گونه قید و حدّی که در حقیقت وجود پیدا می شود از ناحیه خارج ذات وجود است یعنی به ضمیمه شدن عدم است. و در حقیقت وجود هیچ گونه عدمی راه ندارد وجود نه از آن جهت که وجودات بلکه از آن جهت که معلول و متأخر است محدود و معین می باشد. و ذات واجب الوجود چون وجود محض است هیچ گونه عدم و محدویتی در آن راه ندارد و وقتی این گونه شد محال است که در ذات واجب الوجود محدودیت پیش آید که لازمه اش معلولیت و در نتیجه امکان باشد و دیگر واجب الوجود نباشد.   3- با بیان دیگر می توان مطلق و نا محدود بودن واجب الوجود را تصویر کرد می گوییم اگر واجب الوجود محدود باشد باید بدایت و نهایت داشته باشد و داشتن بدایت آن است که در برهه ای (و لو تقدیری) واجب الوجود موجود نبوده است و در برهه ای (نهایت) نخواهد بود و این مستلزم با امکان و عدم وجود است و با محدودیت، عدم واجب الوجود او ثابت می شود. پس واجب الوجود چون بدایت و نهایت ندارد نامحدود است. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه