برای شکر گذاری نعمت های خداوند آیا باید گفت الحمدلله یا الحمدلله رب العالمین ممنون (۲۴ سال_ مجرد _مذکر _ مقلد آیت الله صافی)

شکر در لغت عرب به معنای اظهار نعمت و نشر و پخش آن، در برابر کفر که فراموش کردن و پنهان نمودن آنست. به طور مسلم اظهار نعمت درجاتی دارد. دانشمندان می گویند که سپاسگزاری سه درجه دارد.1 ـ شناسائی نعمت دهنده امام صادق (ع) می فرماید: «وَاَدْنیَ الشُّکْرِ رُؤْیَةُ النِّعْمَةِ مِنَ اللهِ (سفینة البحار1/710 ماده «شکر») کمترین مراتب سپاسگزاری این است که انسان بداند نعمتی که در اختیار دارد از جانب خداوند است». و این همان سپاسگزاری قلبی است که نخستین درجه «شکر» شمرده می شود.2ـ شکر و تقدیر به وسیله زبانکه این قسمت در تشویق نعمت دهنده اگر بشر باشد نه خدا، مؤثر است زیرا تشویق که معنی آن تأثر از گفتار بند گان باشد و مدح و ثناء بنده در او اثر بگذارد، و او تشویق کند که انعام خود را دو چندان نماید، درباره خدا تصور ندارد، بلکه نتیجه سپاسگزاری نسبت به خدا این است که بنده لیاقت و شایستگی خود را اثبات می کند و این همان نکته ایست که در این آیه به آن تصریح شده است: «وَمَنْ یَشْکُرْ فَاِنَّما یَشْکُرْ لِنَفْسِهِ وَمَنْ کَفَرَ فَاِنَّ اللهَ غَنیٌّ حَمیدٌ؛ نتیجه سپاسگزاری به خود سپاس گزار بر می گردد، و خداوند از سپاسگزاری افراد بی نیاز است».خلاصه سپاسگزاری در برابر خداوند جز اثبات لیاقت و شایستگی بنده، چیز دیگری نیست ولی شکر در برابر نیکی و خدمات یک شخص علاوه بر این (اثبات شایستگی) اثر دیگری نیز دارد، و آن این است که طرف را تشویق و دلگرم می نماید و او بر اثر ابراز احساسات و تقدیر طرف، انعام و نیکی خود را دو چندان می نماید.سپاسگزاری یک دانش آموز در برابر فداکاری های آموزگاران عشق و علاقه آنها را به امور آموزشی و پرورشی تشدید می کند، باغبانی که در سرزمینی تخم افشانده و تحمل سرما و گرما کرده است، هر گاه نتیجه اعمال خود را دید تصمیم و علاقه او برای آباد کردن آن منطقه زیادتر می شود. زیرا زمین به وسیله سر سبز شدن و میوه دادن با لسان تکوینی لیاقت و شایستگی خود را اثبات نموده و به وسیله تقدیر تکوینی شوق و شور باغبان را برای خدمت گذاری بیشتر و عمیقتر می سازد.3 ـ مرحله دیگر شکر گزاری آن است که انسان نعمت را در جای خود مصرف کند.دانشمندان گفته اند: «اَلشُّکْرُ صَرْفُ الْعَبْدِ ما اَنْعَمَهُ اللهُ عَلَیْهِ فیما خُلَقَ لَهُ» [یعنی یکی از درجات سپاسگزاری این است که هر نعمتی را در جایی بکار ببرید که برای خاطر آن آفریده شده است.]گاهی این مراتب سه گانه به گونه ای برای ایمان که یک نوع سپاسگزاری است از پیامبر نقل شده است که وی فرمود: «اَلْایمانُ عَقْدُ بِالْقَلْبِ وَ نُطْقٌ بِالّلِسانِ وَعَمَلٌ بِالْاَرْکانِ؛ (سفینة البحار 1/710/ ماده شکر)آیة الله جعفر سبحانی،مربی نمونه .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه