امام خميني (ره) و مردم سال 57 براي چه انقلاب كردند؟ و نسل امروز چگونه مي‎توانند با ارزشهاي آن دوره آشنا شوند و به حفظ آن ارزشها بپردازند؟

پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، حادثه مهم و حيرت‎انگيزي براي جهان بود، كه مي‎توانست در رابطه با مسايل سياسي جهان و منطقه، ايفاگر نقش تعيين كننده، و تحولات غيرقابل پيش‎بيني باشد. اين حادثه بزرگ، از يك سو معادلات سياسي استكبار را در ادامة سياست سلطه و تقسيم استعماري جهان بهم زد؛ و از سوي ديگر با نابودي يكي از استوارترين رژيم‎هاي وابسته كه از حمايت قدرت‎هاي بزرگ جهان برخوردار بود ، تحولي سياسي ـ مردمي و عظيم بوجود آورد.مهم‎تر از اين دو، روند انقلاب اسلامي با آگاهي‎هاي عميقي كه در ميان ملت‎هاي مسلمان جهان به ويژه در كشورهاي اسلامي بوجود آورد، زمينه تحولات سياسي ريشه‎دار و بينش‎ها و گرايش‎ها و حركت‎ها و سازماندهي‎هاي سياسي چشمگيري را فراهم آورد.شهيد مطهري به عنوان يکي از اصلي ترين تئوريسين ها و رهبران انقلاب ، در مورد اهدافي که اين انقلاب در پي آن بود معتقدند که اين اهداف در چهار مورد خلاصه مي شود :1. احياء تفكر ديني و نشانه‎هاي محو شده راه خدا، كه به فرموده شهيد مطهري همان اصول واقعي اسلام است . به عبارتي در اثر دور بودن منابع فكري و علمي ما در قبل از انقلاب از منابع اصيل اسلامي بدعت‎ها و انحرافات اعتقادي رواج يافت . از اين رو، از مهمترين اهداف انقلاب بازگشت به اسلام راستين و اصلاح اعتقادات مردم است.12. در اثر عدم حاكميت اسلام در نظام حكومتي قبل از انقلاب ساختار حكومتي، سازمان‎ها، نهادها و همة ارگان‎هاي مهم دولتي بر اساس قوانين غير اسلامي اداره مي‎شده است و لذا يكي از مهمترين اهداف انقلاب اسلامي به پاي داشتن مقررات و احكام تسهيل شده الهي حاكم بر زندگي فردي و اجتماعي مردم است به نحوي كه نظامات حقوقي و مدني در سطح خرد و كلان منشعب از اسلام بشود.23. در اثر بي‎كفايتي مسئولين و وابستگي نهادهاي تصميم گيرنده در نظام شاهنشاهي بخش‎هاي مهم اقتصادي اعم از توليد و توزيع دچار اختلال شده و كشور به واقع ثروتمند ايران جزء فقيرترين كشورهاي جهان بود، سرمايه‎هاي مردم به دست استعمارگران چپاول مي‎شد. يكي از مهمترين اهداف انقلاب ايجاد يك ساختار درست اقتصادي در جهت توليد در سطح بالا و توزيع عادلانه ثروت بين مردم بوده است.34. عامل اصلي تمام آنچه گفته شد، علاوه بر ضعف خودمان حضور استكبار و استعمار به هدف چپاول ثروت‎هاي اقتصادي و هنري از مملكت بوده است لذا از مهمترين اهداف انقلاب اسلامي كوتاه كردن دست مستكبران ظالم از مملكت و رهايي مردم از يوغ چپاولگران استعمار بوده است.4اين چهار هدف كلي كه در بيان شهيد آيت الله مطهري بود را مي‎توان، در شعارهاي مردم مبارز ايران در سالهاي انقلاب و نيز بيانات رهبران انقلاب به خصوص بنيانگذار نظام مقدس جمهوري اسلامي، حضرت امام خميني (ره) يافت. به عبارتي اهداف انقلاب در يك نماي كلي بر اساس كلام رهبر كبير انقلاب امام خميني (ره) به اين صورت مي باشد :"اساس كار جمهوري اسلامي تأمين استقلال مملكت و آزادي ملت‎ها و مبارزه با فساد و فحشا و تنظيم و تدوين قوانين است كه در همة زمينه‎هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي، و فرهنگي به معيارهاي اسلامي، اصلاحات لازم را به عمل آورد كه اين اصلاحات با مشاركت كامل مردم (جمهوريت) خواهد بود و اهدافش قبل از هر چيز از بين بردن فقر و اصلاح شرايط زندگي براي اكثريت قاطع مردم است كه از همه جهت مورد ظلم واقع شده‎اند.5 همان طور كه ملاحظه مي‎فرماييد شعارهاي مردم كه بارزترين آن استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي، مي‎باشد در كلام معمار انقلاب نهفته است.اما بخش دوم سؤال؛ قبل از پاسخ به اين بخش اين نكته ضروري است كه "در هر جامعه‎اي هنجارها و ارزشهاي خاصي وجود دارد و زماني كه انقلاب صورت مي‎گيردهمة هنجارها و ارزشهاي جامعه گذشته حتي المقدور كنار گذاشته مي‎شود و تا مدتي جامعه داراي هنجارهاي متفاوتي مي‎باشد تا زماني كه انقلابيون هنجارهاي خود را به طور مدون و قانونمند به جامعه ارايه دهند. در انقلاب اسلامي اين هنجارها به صورت قانون اساسي تهيه شده و به مسئولين و مردم عرضه شده است و جامعه خود را با آن تطبيق داده است. ولي بعضي از هنجارها به صورت عملي به مردم انتقال پيدا مي‎كند كه آميخته‎اي از دين و سنّت‎هاي آن دوران است . در اين ميان بايد در نظر داشت كه دين اسلام در اصول تغييرناپذير است ولي سنّت‎ها در هر جامعه در طول زمان متفاوت از گذشته مي‎شود، در نتيجه هنجارهايي كه به صورت عملي بين مردم انتقال پيدا مي‎كند قابل تغيير است و براي نسلهاي بعدي انقلاب قابل درك و عمل نمي‎باشد، پس اين هنجارها بايد با مقتضاي زمان تغيير يابد تا همة نسلهاي انقلاب از اين افكار پاك و ناب استفاده كنند و عمق شكاف نسلها كمتر و درك متقابل بيشتر شود تا تبادل افكار بين آنها بيشتر و پيشرفت انقلاب روزافزون ‎شود.6حال سوالي که پيش مي آيد اين است که اين اهداف با اين ارزشهاي مقدس انقلاب كه حاصل خونهاي شهيدان و فداكاري‎هاي جانبازان و اسراي ما در طول چند دهه گذشته بوده است چگونه به نسل‎هاي بعدي انتقال پيدا مي‎كند؟به نظر مي‎رسد براي انتقال ارزشهاي ياد شده. راهها و شيوه‎هاي متفاوتي قابل اجرا است كه به بعضي از آنها اشاره مي‎كنيم و بعضي را به اختصار بيان مي‎كنيم:1. انتقال سينه به سينه (شفاهي). 2. انتقال از طريق آثار مكتوب؛ 3. از طريق رسانه‎ها، 4. تقويت تشكل‎هاي سنتي، 5. پايگاه‎هاي بسيج، 6. احزاب و گروه‎هاي مذهبي، 7. از طريق مسايل هنري (نظير عكاسي، نقاشي، بازيگري و...)، 8. شناخت روحيات جوانان و انتقال ارزش‎ها از طريق راه‎هاي درست، 9. به روز كردن مبلغين ديني، 10. تنظيم شكل مطلوب اقتصاد عمومي جامعه و چاره كردن مشكلات معيشتي.1. انتقال سينه به سينه يا همان خانواده : خانواده نقش تعيين كننده‎اي در عقيده فرزندان ايفا مي‎كند و يكي از مهمترين راه‎هاي انتقال ارزش‎ها به حساب مي‎آيد. جامعه‎شناسان نيز خانواده را به عنوان تنها باقيمانده ثبات اجتماعي به حساب مي‎آورند كه براي ثبات و انتقال ارزش‎ها نقش اساسي ايفا مي‎كند.72. از طريق آثار مكتوب؛ (كتاب‎ها، مجلات، روزنامه‎هاو...)كه هر كدام در حوزه خود نقش مهمي را ايفا مي‎كنند، به طور مثال كتاب براي انتقال ارزش نقش بسيار مهمي را دارد، كتاب‎ها در دو حوزه،يكي كتاب‎هايي كه معين و معرف مكتب اسلام و ابعاد آن به زبان روز است، مانند كتاب‎هاي شهيد مطهري كه به فرموده امام خميني (ره) تمام كتاب‎هاي ايشان بدون استثناء خوب هستند، كتاب‎هاي علامه طباطبايي و نيز آيت الله مصباح و... و ديگري كتاب‎هايي كه بيانگر مستقيم هدف‎هاي انقلاب مي‎باشند، يا در مورد تاريخ انقلاب نوشته شده است براي نمونه كتاب بررسي تحليلي نهضت امام خميني (ره) .83. انتقال ارزش‎ها از طريق رسانه‎هاي جمعي (راديو، تلويزيون، اينترنت و...) يا آگاهي رساني رسانه‎اي؛ كه بايد ارزشهاي نسل اول انقلاب را براي نسل‎هاي جديد باز توليد كنند. از واقعيت‎ها پرده بردارند، اسلام ناب را به جوانان انتقال دهند. چشم بينا و همه‎نگر جامعه باشند و فرايند نظارت نخبگان جامعه را سامان دهند.94. تقويت تشكل‎هاي مذهبي نظير هيئات مذهبي، با همان شيوه‎هاي سنتي كه نقش بسيار مهمي در انتقال ارزش‎ها دارد همانطور كه مقام معظم رهبري فرمودند: "امروز تبليغ دين با شيوه‎هاي معمول و سنتي، هيئات مذهبي، همان اعتبار و تأثيري را دارد كه چهل، پنجاه سال پيش داشت. هيچ كس گمان نكند كه اهميت منبر، مسئله گويي و جلسات گوناگون روحانيون، امروز كمتر از ديروز است، نه بنده با وسايل ارتباطات جمعي آشنا هستم، تلويزيون و بقية چيزها را مي‎شناسم و تأثيرات آنها را مي‎دانم؛ اما معتقدم جلسه‎اي كه يك روحاني بنشيند و عده‎اي روبه‎روي او قرار گيرند و او با آنها حرف بزند، همچنان جايش در كل تبليغات مدرن امروزي خالي است؛ ما اين را نداريم؛ اين بار رسانه‎هاي جمعي نيز امكانپذير نيست.10معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. مطهري، مرتضي، پيرامون انقلاب اسلامي، چاپ اول، انتشارات صدرا.2. رفيع پور، فرامرز، كندوكاوها و پنداشت‎ها.3. رفيع پور، فرامرز، توسعه و تضاد.5. آسيب‎شناسي تربيت ديني جوانان، سلسله نشست‎هاي كانون گفتمان ديني، شمارة 22.6. نقش رسانه‎ها در تربيت ديني جوانان، سلسله نشست‎هاي كانون گفتمان ديني، شمارة 31.7. ذوعلم، علي، انقلاب و ارزش‎ها، چاپ اول، پژوهشكده فرهنگ و انديشة اسلامي.پی نوشتها:1 . شهيد مطهري اين چهار هدف كلي را دربارة اهداف انقلاب اسلامي مطرح مي‎كنند. برگرفته از: ماهيت و اهداف انقلاب اسلامي، شهيد مرتضي مطهري جمهوري اسلامي، 6،7،8/11/81.2 . همان.3 . همان.4 . همان.5 . مصاحبه با تلويزيون سراسري ايتاليا، امام خميني ، صحيفة نور، ج 4، 11/9/57.6 . براي مطالعة بيشتر، ر. ك: اسلام و مقتضيات زمان، ج دوم، انتشارات صدرا.7 . دكتر اعزاري، شهلاء ، جامعه‎شناسي خانواده، چاپ دوم، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.8 . سيد حميد روحاني، بررسي و تحليلي از نهضت امام خميني دو جلد، انتشارات راه امام9 . انقلاب و انتقال ارزش‎ها، خراسان، 9/6/76.10 . متن كامل سخنان مقام معظم رهبري در جمع روحانيون استان گيلان 11 الي 16 ارديبهشت ماه 1380 (فيض حضور ولايت)، ص 33، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي ، چاپ اول.منبع: اندیشه قم .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه