درباره شبكه القاعده و چگونگي تشكيل شدن توضيح دهيد؟

امروزه بر كسي پوشيده نيست كه پديده‌هايي همچون القاعده، بن لادن يا طالبان همگي بر اثر خواست و حمايت آمريكا و كشورهاي قدرتمند غربي و مطابق سياست آنها شكل گرفته‌اند هدف از ايجاد يا حمايت از اين تشكيلات تأمين منافع قدرتهاي غربي به ويژه آمريكا بود و تا جايي كه وجودشان در راستاي منافع آنان بود از هيچ نوع كمك يا حمايت به آنان دريغ نمي‌كردند، تقويت القاعده و نظاير آن ابزاري بود تا انقلاب اسلامي ايران تحت‌الشعاع قرار گيرد و آن‌گونه معرفي شود. اين مسئله ضمن آشنايي با روند شكل‌گيري شبكه القاعده مشخص‌تر خواهد شد. اسامه بن محمد بن عداد بن لادن در سال 1957 م (1336 ش) از مادري سوري و پدري يمني در منطقه حضرموت يمن متولد شد. او هفتمين فرزند خانواده‌اي بود كه بعدها تعداد فرزندانش به 50 تن بالغ گرديد. اسامه پدر فقيري داشت كه در دهه 1930 م براي كار به حجاز مهاجرت كرد و در بندر جده به باربري مشغول گرديد اما دست تقدير اين بار فقير را آن چنان بالا برد كه سرانجام صاحب بزرگترين شركت ساختماني در عربستان سعودي شد مي‌گويند شركت در مناقصه ساخت كاخ‌هاي ملك سعود پادشاه وقت عربستان و پيروزي در آن وي را به اين مرحله از ترقي رساند. اسامه 13 ساله بود كه پدرش از دنيا رفت. تحصيلات وي در عربستان به اتمام رسيد در 23 سالگي زماني كه از دانشگاه عبدالعزيز در جدّه فارغ‌التحصيل شد فعاليتهاي سياسي‌اش نيز آغاز گرديد. در سال 1980 م وارد پيشاور،شهري كه محل ساخت و فروش اسلحه در پاكستان بود شد در آن شهر مجاهدين افغان پايگاه‌هاي خود را براي مقابله با رژيم كابل مستقر ساخته بودند. عبدالله اعظم يكي از اساتيد بن لادن در آن شهر از سوي اخوان المسلمين وسازمان جهاني اسلام مامور بود تا هداياي مسلمانان جهان را جمع‌آوري و براي مجاهدين افغان ارسال نمايد. در كنار وي عبدالرسول سياف نيز حضور داشت. وي از سوي رياض مأمور گسترش و تقويت وهابيت در آن منطقه بود. در اين ميان گلبدين حكمتيار يكي از رهبران مجاهدين نيز در اين حلقه وجود داشت وي پشتوي 30 ساله‌اي بود كه از دهه 1970 با حمايت سازمان اطلاعات پاكستان (I S I) و سازمان سيا (CIA) رهبري گروهي از مجاهدان افغان را برعهده گرفت. از طرف ديگر در سال 1982 بن لادن با تأييد شاهزاده تركي الفيصل رئيس سازمان اطلاعات سعودي و شاهزاده سلطان برادر ملك فهد كه تحت نظارت و نفوذ مستقيم سازمان سيا قرار داشتند در افغانستان مأموريت يافت تا بر جمع‌آوري كمك‌هاي نقدي براي مجاهدين افغان عليه اشغالگران كمونيست نظارت كند در سال 1984 م اعظم (استاد بن لادن) براي تنظيم و جهت‌دهي كمك‌ها به مجاهدان افغان به تأسيس سازمان «مكتب القدمت» نمود اين سازمان ضمن جمع‌آوري و ارسال كمك‌ها وظيفه امكان و آموزش داوطلبان مسلمان عليه نيروهاي نظامي شوروي سابق را نيز بر عهده داشت. اين سازمان براي تسهيل كار با حمايت و تأييد مستقيم آمريكا اقدام به تأسيس دفاتر و شعبه‌هايي در كشورهايي همچون مصر، عربستان، پاكستان، سودان و از جمله ايالات متحده آمريكا نمود. گفتني است كه پيش از تأسيس اين سازمان نيز سازمان سياسي آمريكا از سال 1979 كمك‌هايي براي شورشيان افغان ارسال مي‌كرد در سال 1984يعني سال تأسيس سازمان القدمت,بودجه سيا براي عمليات پنهاني در افغانستان به بيش از 100 ميليون دلار بالغ گرديد در سال 1986 نيز با تأييد كنگره آمريكا 1000 موشك زمين به هواي استينگر براي مجاهدين افغان ارسال گرديد بن لادن نيز كه خود از طرف سازمان اطلاعات سعودي مأمور نظارت بر جمع‌آوري و ارسال اين كمك‌ها بود عضوي فعال در كنار عبدالله اعظم، سياف و حكمتيار در افغانستان بود و در آن كشور اقدام به احداث راه‌ها، انبارها سربازخانه‌ها و ديگر حمايت‌ها به نظاميان كرد در سال 1989 عبدالله اعظم استاد بن لادن، عضو برجسته اخوان المسلمين و بنيانگذار سازمان «القدمت» در جريان يك واقعه كشته شد در آن هنگام بن لادن فوراً رهبري سازمان را بر عهده گرفت و نام سازمان القدمت را به «القاعده» تغيير داد. اين سازمان با حمايت سازمان اطلاعات ارتش پاكستان و پشتيباني آمريكا با جريانات مختلف همچون ملاعمر كه گروهي از اطراف خود گردآورده بود متحد گرديد و جريان طالبان را در افغانستان به راه انداخت ملاعمر و بن لادن دو عضو بر جسته‌ اين جريان عليه شيعيان كه مخالف سلطه‌ طالبان بر اين كشور بودند مي‌جنگيدند اكثر فجايعي كه در بين سال‌هاي 1375 تا 1380 شمسي عليه جان و مال شيعيان به وقوع پيوست توسط وهابيها متحد طالبان و القاعده صورت گرفته است. به هر حال آنچه مسلم است بر خلاف ديدگاهي كه درصدد توجيه‌هاي ايدئولوژيك براي جريان تروريستي القاعده و طالبان هستند و تلاش مي‌كنند تأسيس اين شبكه را نتيجه رويارويي بنياد ‌گرايان اسلامي با قدرتهاي غربي به ويژه آمريكا معرفي كنند. وقايع نشان مي‌دهند تمام قدرت و امكانات گسترده بن لادن تحت حمايت و تأييد مستقيم عربستان و آمريكا فراهم گرديد هر چند در مراحل آتي اين جريانات به دلايلي خود به دشمنان آمريكا و قدرتهاي غربي تبديل شدند اما در مراحل ابتدايي بدون حمايت و پشتيباني گسترده ايالات متحده نمي‌توانستند پا بگيرند و اين گونه در مدت زمان كوتاهي تقويت گشته و گسترش يابند به طوري كه با اخراج دولت رباني از افغانستان خود در آن منطقه مستقر گردند. حال سؤال اين است كه دلايل بروز دشمني ميان القاعده با آمريكا و ترك حمايت آمريكا از اين سازمان چيست؟ پس از خروج شوروي از افغانستان كم‌كم سياست آمريكا نسبت به وجود شبكه القاعده در آن كشور تغيير يافت و حمايت‌هاي خود را نسبت به آنان كاهش داد بعدها در چند مورد سيا تصميم به ترور شخص بن لادن گرفت كه ناموفق ماند. در اين زمينه چندان از عوامل پشت پرده و پنهاني كه سبب اين دشمني گرديد اطلاعي در دست نيست. تنها اتفاق غير منتظره‌اي كه افتاد اين بود كه در روز 23 فوريه 1998 بن لادن در پايگاه مستحكم خود در خوست افغانستان به همراه پنج تن از رهبران تندرو به نام‌هاي ايمن الظواهري رهبر جهاد مصر، عبدالسلام محمدامير جهاد بنگلادش، سعد الرحمن خليل رهبر سازمان انصار پاكستان شيخ مير حمزه معاون جمعيت علماي پاكستان و رفاعي طه رهبر جامعه اسلامي مصر بيانه‌اي داير بر تأسيس جبهه جهاني اسلام براي جهاد بر ضد يهوديان و صليبي‌ها صادر كردند در پي آن فتوايي صادر شد مبني بر اين كه كشتن آمريكاييان و متحدانشان وظيفه هر مسلماني در هر كشوري كه ممكن است می باشد و نخستين اقدام پس از اين مرحله نيز عمليات در نايروبي و دارالسلام بود كه 250 كشته بر جاي گذاشت حادثه 20 شهريور 1380 (11 سپتامبر 2001) بزرگترين رويداد تروريستي بود كه به گردن القاعده گذارده شد. ايدئولوژي و ديدگاه القاعده: شبكه القاعده در واقع مجموعه‌اي است از گروه‌هاي سياسي كه اسامه بن لادن سرمايه‌دار بزرگ عرب حلقه اتصال تمامي اين گروه‌ها و حامي مادي و معنوي آنهاست همه آنها در مجموع داراي ديدگاه‌ها و عقايد مشتركي هستند كه در به آنها اشاره مي‌كنيم. 1 . گروه‌ها و افراد عضو تشكيلات القاعده به طور آشكار عناصر سياسي اسلام‌گرا هستند. 2 . همه اين افراد اهل سنت و داراي قرائتي بسيار افراطي و متعصبانه از اسلام هستند اين قرائت به وضوح كليشه‌اي بسته و به شدت متحجرانه است. 3 . اكثراً ضد شيعه، صاحب گرايش‌هاي وهابي و تفكر تند سلفي‌اند. 4 . اعضاي القاعده به خط مشي مسلحانه در تاكتيك و استراتژي معتقدند. 5 . آمريكا و رژيم صهيونيستی را در شمار كفار بلاد كفر و شهروندان اين دو كشور را مهدور‌الدم و مستحق نابودي مي‌دانند و خواهان خروج كامل آمريكا از كشورهاي اسلامي و نابودي رژيم صهيونيستی هستند. 6 . الگوي حكومتي مورد قبول القاعده، شيوه سياسي به سبك خلافت اموي و عباسي است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه