از اين که از خدا دور هستم دلهره، اضطراب و سرگرداني شديدي احساس مي‌كنم؛ به طوري كه اعتماد به نفس خود را از دست مي‌دهم، چه كار كنم تا بدانم خدا هميشه با ما است و ما را در انجام تكاليف تنها نمي‌گذارد.

منشأ تمامي ناراحتي‌ها، اضطراب‌ها و سرگرداني‌ها از دست دادن سعادت و مبتلا شدن به مشكلات و بدبختي است. با اين تفاوت كه افراد داراي بينش مادي ريشه ناراحتي‌ها و اضطراب‌هاي خود را از دست‌دادن سعادت مادي و خوشي‌ها و لذت‌هاي دنيوي مي‌دانند. اما افراد خداشناس و مؤمن كه به فراتر از دنيا و امور مادي مي‌نگرند، ريشه اضطراب‌ها و نگراني‌هاي خود را در از دست‌دادن سعادت اخروي و دوري از خدا مي‌دانند.اين نوع اضطراب و نگراني كاملاً يك پديدة مطلوب و ارزشمند به حساب‌ مي‌آيد و نشانة روحية مذهبي و خداجويي است. بايد انسان در مورد مسايل مذهبي حساس باشد و دغدغة آن را داشته باشد كه به بهترين وجه وظايف خود را انجام دهد.[1]اين نوع اضطراب و دغدغة ذهني باعث تحرك و مسئوليت‌پذيري انسان مي‌شود و اين انگيزه را در فرد ايجاد مي‌كند كه با انجام اعمال شايسته و مطلوب، رضايت خداوند را كسب كند، البته در برخي موارد هم باعث بدبيني و نگرش منفي نسبت به خود و خدا مي‌شود و انسان احساس مي‌كند كه هيچ‌گاه نمي‌تواند به خدا نزديك شود. سعي كنيد اين دغدغة ذهني را هميشه حفظ كنيد و در جهت مثبت از آن استفاده نماييد. اگر انسان نسبت به پيامدهاي رفتارش توجه نداشته باشد و نگران آثار و نتايج اعمالش نباشد، چه بسا بي‌تفاوتي و طغيان و رهايي از قيد و بند مسايل اخلاقي و ارزشي منتهي شود.دقيقاً موضوعي كه مطرح شده از روايات مربوط به «خوف از خدا» استنباط مي‌شود. خوف از خدا در واقع خوف و نگراني از پيامدهاي رفتار خود و عذاب الهي است، نه اين‌كه خداوند موجودي ترسناكي است و انسان بايد از آن بترسد.خوف از خدا يكي از نشانه‌هاي ايمان است و در روايات به عنوان يك ويژگي مثبت از آن ياد شده است. علي ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد: همانا مؤمن شب را با خوف از خدا به صبح مي‌رساند، هرچند نيكوكار باشد و روز را با خوف از خدا به شب مي‌رساند، هر چند نيكوكار باشد؛ زيرا او بين دو امر قرار دارد، بين زماني كه گذشته است و نمي‌داند خدا با او چه خواهد كرد، و بين اجل كه نزديك مي‌شود و نمي‌داند چه سختي‌هاي هولناكي به او خواهد رسيد.[2]رجا و اميدواريبه همان اندازه كه خوف از خدا و نگراني در مورد پيامدهاي رفتار خود، امر پسنديده و مطلوب است، رجا و اميدواري به لطف الهي نيز امر مطلوب است. خداوند در اين باره مي‌فرمايد: «ان الذين آمنوا و الذين هاجروا و جاهدوا في سبيل الله اولئك يرجونَ رحمة الله و الله غفورٌ رحيم»[3] كساني كه ايمان آورده‌اند و هجرت نمودند و در راه خدا جهاد كردند، هم آنان به رحمت خدا اميد دارند و خدا آمرزندة مهربان است.بنابراين يكي از مسايل مهمي كه بايد به آن توجه داشته باشيد اين است كه در كنار اين اضطراب و خوف و نگراني، روحية اميدواري را نيز در خويش تقويت كنيد. خداوند نسبت به همة بندگانش به ويژه مؤمنان راستين، رئوف و مهربان است، «ان الله بالناس لرئوف الرحيم»[4] خداوند نسبت به بندگانش رئوف و مهربان است. وقتي چنين است، اضطراب بيش از اندازه و نگراني و نااميدي معنا ندارد.توكل به خدابهترين راه براي جلب محبت خداوند و اين‌كه ما را در انجام تكاليف و مسئوليت‌هاي فردي و اجتماعي تنها نگذارد، اين است كه به خداوند توكل نموده و با انجام وظايف و مسئوليت‌هاي شرعي خويش، دين خدا را ياري كنيم.انجام اعمال عباديهر اندازه ما به وظايف شرعي و اعمال و عبادات مذهبي، مانند نماز، روزه، خودسازي، امر به معروف و نهي از منكر و... عمل كنيم، به همان اندازه مي‌توانيم اعتماد به نفس خويش را به دست آوريم و مطمئن شويم كه خدا هميشه با ما است و ما را در زندگي تنها نمي‌گذارد. در واقع اين خداست كه توفيق انجام اعمال عبادي را به انسان مي دهد، و اين نشانه اين است كه خدا با ماست و اوست ياور ما.ذكر و ياد خداتوجه به اين كه خدا هميشه نظاره گر ماست و عالم محضر خداست. ذكر و ياد خدا در انجام هر كاري و حتي ذكرها و دعاهاي زباني، بهترين وسيله توجه به خدا و ياد آوري اين‌كه خدا هميشه با ماست و در انجام تكاليف ما را تنها نمي گذارد، مي‌باشد.چيزهاي بي‌ارزش و بي‌مقدار به راحتي به دست مي‌آيند، اما به دست آوردن چيزهاي باارزش و نفيس دشوار است و براي به‌دست آوردن آنها بايد تلاش كرد. از اين رو با توجه به ارزش و اهميتي كه عبادت و ذكر خدا در زندگي و سعادت انسان دارد، بايد سال‌ها تمرين نمود، چنان‌ كه اگر كسي بخواهد در يك رشته‌اي قهرمان شود، بايد مدت‌ها تمرين و تلاش كند، تا به خواسته‌ خود برسد. ما همان‌گونه كه براي رسيدن به بسياري از خواسته‌هاي دنيايي خود سال‌ها زحمت‌ مي‌كشيم تا به آنها برسيم، براي رسيدن به كمالات اخروي و جلب محبت خدا نيز بايد تلاش كنيم. بايد همواره در صدد ترك گناهان و پاك ساختن حريم دل از آلودگي‌هاي معنوي بود و برنامه‌اي منظم و مستمر براي عبادات در نظر گرفت.استمرار عبادت و توجه به خدا به اين معنا نيست كه انسان كار و زندگي‌اش را تعطيل كند، و شب و روز به نماز و دعا بپردازد، بلكه مراد اين است كه انسان اعمال واجب خود را حتماً انجام دهد، اعمال مستحب مانند نمازهاي مستحب و دعاها را در حدّ توان به‌جا آورد، در بقية ساعات شبانه روز به كارهاي معمولي‌اش مشغول شود، اما توجه داشته باشد كه خداوند ناظر بر اعمال او است، و هر آنچه انجام مي‌دهد، مي‌بيند لذا به هيچ وجه مرتكب كار خلاف نگردد. وقتي انسان بتواند هيمن قدر بر اعمال و رفتار خود نظارت و كنترل داشته باشد، مي‌تواند با آرامش خاطر زندگي كند و اطمينان داشته باشد كه خدا با او است و در هيچ شرايطي وي را تنها نمي‌گذارد.تلقين و درون‌نگريتلقين به خود كه خدا ياور ماست و هيچ وقت بندگانش را تنها نمي‌گذارد و با امدادهاي غيبي خويش آنها را ياري مي‌رساند. و سپس درون‌نگري و ديدن آثار اعمال عبادي و حتي آثار وجودي خداوند در درون كه در هو اقرب من وريد» او از رگ كردن هم به انسان نزديكتر است؛ و كشف فطرت پاك و خدا شناسي و خدا جويي فطري، موجب مي شود كه هيچ وقت خدا را دور از خود احساس نكنيم و بتوانيم با روحيه اي شاد و با آرامش خاص به انجام اعمال عبادي و تكاليف شرعي خود بپردازيم. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه