تخمین زمان مطالعه: 7 دقیقه
قرآن کریم، کلامی مطابق فطرت انسان هاست، لذا زمینه تاثیر در همه انسان ها وجود دارد؛ اما این تاثیر باید نمود ظاهری پیدا کند که آن نیازمند همت و پیروی نکردن از هوای نفس و غفلت از آموزه های قرآن کریم است. وگرنه قرآن مهجور خواهد شد و این مسئله در سوره مبارکه فرقان هشدار داده شده است: «و قال الرسول یا رب انّ قومی اتّخذوا هذا القرآن مهجوراً»(فرقان، 30)در آیه سیام سوره فرقان، خداوند با استفاده از کلمه «اتخذوا»بیانگر این نکته است که اتفاقاً قوم رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نه تنها قرآن را واننهادهاند و ترک نگفتهاند، بلکه آن را در اختیار گرفته و به آن دست یافتهاند ولی تمام مسأله این است که این بدست آوردن و در اختیار گرفتن قرآن به گونهای است که در اثر عدم درک صحیح و شناخت اصولی و استفاده شایسته و بایسته، قرآن در این میان عملا مهجور و متروک مانده است. همین مسأله است که صدای شکایت رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ را بلند میسازد که:من از بیگانگان هرگز ننالم که بامن هر چه کرد آن آشنا کردبنابراین، معنای صحیح «اتخذوا هذا القرآن مهجوراً»، این است که «قرآن را به مهجوریت گرفتند»مهجور کردن و به مهجوریت گرفتن مانند تعابیری چون مسخره کردن و به مسخره گرفتن، بازی کردن و به بازی گرفتن...تفاوت ظریفی با هم دارند. در اولی (بازی کردن، مهجور کردن، مسخره کردن و...) فعل صریح و آشکار صورت میگیرد وفاعل نیز دانسته، ترس و ابایی ندارد که فعل را صریح و بیپرده انجام دهد تا دیگران به واقعیت فعل وی پی ببرند، در حالی که در دومی (به بازی گرفتن، به مهجوریت گرفتن، به مسخره گرفتن...) فاعل به هر علت (حتی جهل) صریحاً به انجام فعل مبادرت نمیورزد، بلکه آن را در هاله و پردهای از خفا و پوشش انجام میدهد، به گونهای که در ابتدا نمیتوان به واقعیت فعل وی پی برد، بلکه شاید در ابتدا عکس آن هم به نظر برسد.مهجور کردن قرآن یعنی ترک قرآن و اعراض و روی گردانی و دوری از آن، در حالی که به مهجور گرفتن قرآن یعنی پرداختن به قرآن ولی به گونهای که اگر چه در ظاهر از این قرآن ورزیها و رویکردهای مختلف قرآنی بوی توجه و اقبال و استفاده به مشام میرسد ولی حقیقت مطلب این است که در همة این رویکردها قرآن بیگانه و ترک شده است.در مهجور کردن قرآن شخص به خانه قرآن قدم نمیگذارد ولی در به مهجوریت گرفتن قرآن، فرد به میهمانی صاحب خانهای فاضل و حکیم نایل شده است ولی به جای توجه به میزبان و استفاده از محضر وی، گرفتار نقش و نگار در و دیوار خانه و گلها و... شده است. در مهجور کردن قرآن، بیمار از آغاز به طبیب مراجعه نمیکند و به سراغ قرآن کریم نمیآید، در حالی که در به مهجوریت گرفتن قرآن، بیمار به طبیب مراجعه کرده و داروهای شفا بخش وی را گرفته است ولی از آنها استفادهای نمیکند تا به کام مرگ فرو میرود.رهبر انقلاب در جمع اساتید قرآنی : «ضعف ما امت مسلمان، عقبماندگى ما، کجرفتارىهاى ما، کجتابىهاى ما در مسایل اخلاقى و زندگى، همهى اینها ناشى از دورى از قرآن است. ملتهاى مسلمان بر اثر حاکمیت طغیان گران و طاغوتها - که قرآن مخاطبان خود را این همه از طاغوتها برحذر داشته است - خونشان مکیده شد...» اگر کسی در چند قرن پیش به ما میگفت شاید روزی بیاید که دیگران در عمل به قرآن از شما جلو بیفتند، کسی باور نمیکرد و این حرف شوخی تلقی میشد. در نگاه اول نیز مسأله همین گونه است. چه طور میشود درحالی که ما عالِم به علوم قرآن و اهل بیت(علیهالسلام) هستیم اما خود عمل نکنیم!؟ امیرالمؤمنین(علیهالسلام) در آخرین ساعات حیات شریفش چه وضعیتی را پیش بینی میکرد که این قدر با تأکید این مسأله را بیان فرموده که: «اللهَ اللهَ فِی القُرآنِ لَایَسبِقکُم بِالعَمَلِ بِهِ غَیرُکُم.» حضرت با چشم تیز بین و آینده نگر خود روزی را میدید که تقید غیر مسلمانان در عمل برخی از احکام اسلام از مسلمانان بیشتر خواهد شد. داشتن نظم در تمام شؤون زندگی و کار، رعایت ادب، نزاکت، مدیریت و بسیاری از امور دیگر مسایلیاند که از سادهترین تعالیم قرآن و اسلام هستند، اما بسیاری از کشورهای غیراسلامی بهتر از ما به آنها عمل میکنند و به پیشرفتهای چشمگیری نیز دست یافتهاند.مهجوریت قرآن علل فراوانی دارد به طوری که بسیاری کوشیدهاند با بررسی و تبیین ابعاد مهجوریت، قدمی در جهت مهجوریت زدایی بردارند. با وجود اهتمام به تلاوت، حفظ و تفسیر قرآن و نیز استفاده از آیات در هنر معماری و انتشار این کتاب مقدس در تیراژ میلیونی و اقدامهای دیگری از این دست، چرا همچنان قرآن را مهجور و مغفول میدانیم؟ آن چه مسلم است، مهجوریت قرآن در سورهی «فرقان» بیان شده و پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) از امت خویش شکوه مینمایند. مهجوریت قرآن در میان مسلمانان دارای عوامل و زمینههای فراوانی است که به مهمترین آنها میپردازیم: 1- جدایی قرآن و عترت: از همان لحظات آغازین پس از رحلت رسول اکرم(صلیاللهعلیهوآله) گامهای نخستین برای این جداسازی صورت گرفت و ثمرهی آن نیز مغفول ماندن عمق معانی و معارف کتاب خدا بود چه این که هیچ کس همچون اهل بیت(علیهمالسلام) به معارف عالیه و عمق دستورهای قرآنی واقف نبود از این رو این تلاشها در جهت دور نگاه داشتن اهل بیت و قرآن علی رغم تأکید رسول خدا بر آن باعث شد تا مسلمین کم کم از آن چه مقصود و منظور قرآن بود، فاصله بگیرند جز اندکی که همان طور گرد وجود ائمه میگشتند و به مدد این بزرگواران معارف قرآنی را فرا گرفته، به عمل گذاشته و تا جای ممکن در ترویج آن کوشیدند. 2- عدم شناخت صحیح: برخی با نگرش تک بعدی به قرآن، گمان کردند قرآن مجموعهای از احکام فردی و توصیههای اخلاقی است که پیروانش را به یک سری توصیههای اخلاقی، عبادی و فردی دعوت نموده است. غافل از آن که قرآن در زمینههای گوناگون از جمله مباحث اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، حکومتی ـ تربیتی، جامعه شناسی، فقهی، اقتصادی و... دستور العمل لازم به پیروان خود ارایه نموده است. امام خمینی(ره) با موضعگیری شدید در برابر جریانی که قرآن و اسلام را از احکام سیاسی ـ اجتماعی تهی میداند، میفرماید: «باید به این نادانان گفت که: قرآن کریم و سنت رسول الله(صلیاللهعلیهوآله) آن قدر که در حکومت و سیاست، احکام دارند، در سایر چیزها ندارند، بلکه بسیاری از احکام عبادی اسلام، عبادی ـ سیاسی است که غفلت از آنها این، مصیبتها را به بار آورده است. پیغمبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) تشکیل حکومت داد مثل سایر حکومتهای جهان» 3- وجود حجابهای گوناگون: حجابهای متعددی ممکن است بین انسان و قرآن فاصله ایجاد نماید به گونهای که انسان در عین ارتباط با قرآن از درک معارف و حقایق آن، محروم میشود؛ یکی از این حجابها آلودگی به گناه است. گناه سبب میشود از فهم قرآن و استفاده از معارف معنوی وحی محروم بمانیم و نتوانیم از تلاوت آیات به حقایق آنها برسیم. دیگر پرده و حجابی که گریبان انسان را میگیرد، غرور و احساس بینیازی است. شاید کسانی در قرائت، تجوید، تفسیر، تحقیق و... تخصص داشته باشند و همین باعث شود از رسیدن به عمق و مغز آیات غفلت ورزند و به داشتهی خویش غرّه شوند حال آن که همهی اینها مقدمهای است برای فهم، درک و رسیدن به حقیقت معارف قرآن. برای راهکارهای از بین بردن مهجوریت قرآن می توانید به ادامه سخنان مقام معظم رهبری در لینک زیر مراجعه نمایید:http://www.borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=2077
.
پرسمان دانشگاهیان
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.