آیا از شمایل ظاهري واخلاق امام رضا (ع) چیزی درمنابع معتبر گزارش شده است؟

حضرت ثامن الائمه ـ عليه السّلام ـ مانند جدش علي بن ابيطالب داراي قامتي معتدل بود، صورتش گندم گون و چهره‌اش زيبا و جالب توجه، سيمايش نوراني و چشمانش جذاب بوده است؛ ازاین رو می توان شمایلی که برای امام امیرمومنان درتاریخ نوشته شده ودر منابع دست اول تاریخی گزارش شده را برای حضرت صادق دانست ؛در توصیف سیمای امام هادی نوشته اند : سيماى‏ آن بزرگوار، همچون سيماى جدّش امام‏ رضا و پدرش امام جواد عليهما السّلام بود، رنگ چهره‏اش گندم‏گون بوده است. راويان او را چنين توصيف كرده‏اند: داراى چشمانى سياه و فراخ، بينى كشيده، دندانهاى فاصله‏دار، چهره‏اى دلگشا، خوشبو. و نظير جدّش امام ابو جعفر، باقر عليه السّلام، تناور بود، نه زياد كوتاه و نه خيلى بلند، شانه‏هاى پهن و مفاصل درشت و اندامى ميانه داشت؛[1] با ذکر شباهتهای آن حضرت با امام رضا می توان شمایلی از حضرت رضا(ع) درامام هادی یافت چنانکه در فصول المهمه آمده است كه آن حضرت قامتى معتدل و ميانه داشت.[2]اخلاق و رفتار آن حضرت‏طبرسى در اعلام الورى گويد: درباره گوشه‏اى از خصايص و مناقب و اخلاق بزرگوارانه آن حضرت نوشته اند: رضا (ع) را نديدم كه از چيزى سؤال شود و آن را نداند. و هيچ كس را نسبت بدانچه در عهد و روزگارش مى‏گذشت داناتر از او نيافتم.مأمون بارها او را با پرسش درباره هر چيزى مى‏آزمود و امام به او پاسخ مى‏داد و پاسخ وى‏ كامل بود و به آياتى از قرآن مجيد تمثل مى‏جست. آن حضرت هر سه روز يك بار قرآن را ختم مى‏كرد و خود مى‏فرمود: اگر بخواهم مى‏توانم در كمتر از اين مدت هم قرآن را ختم كنم اما من هرگز به آيه‏اى بر نخورده‏ام جز آن كه در آن انديشيده‏ام كه چيست و در چه زمينه‏اى نازل شده است.[3]همچنين از ابراهيم بن عباس صولى نقل شده است كه گفت: هيچ كس را فاضل‏تر از ابو الحسن رضا نه ديده و نه شنيده‏ام. از او چيزهايى ديده‏ام كه از هيچ كس نديدم. هرگز نديدم با سخن گفتن به كسى جفا كند. نديدم كلام كسى را قطع كند تا خود آن شخص از گفتن فارغ شود. هيچ‏گاه حاجتى را كه مى‏توانست بر آورده سازد، رد نمى‏كرد. هرگز پاهايش را پيش روى كسى كه نشسته بود دراز نمى‏كرد. نديدم به يكى از دوستان يا خادمانش دشنام دهد. هرگز نديدم آب دهان به بيرون افكند و يا در خنده‏اش قهقهه بزند بلكه خنده او تبسم بود. چنان بود كه اگر تنها بود و غذا برايش مى‏آوردند غلامان و خدمتگزاران و حتى دربان و نگهبان را بر سفره خويش مى‏نشانيد و با آنها غذا مى‏خورد. شبها كم مى‏خوابيد و بسيار روزه مى‏گرفت. سه روز، روزه در هر ماه را از دست نمى‏داد و مى‏فرمود: اين سه روز برابر با روزه يك عمر است. بسيار صدقه پنهانى مى‏داد بيشتر در شبهاى تاريك به اين كار دست مى‏زد. اگر كسى ادعا كرد كه فردى مانند رضا (ع) را در فضل ديده است، او را تصديق مكنيد.طبرسى از محمد بن ابو عباد نقل كرده است كه گفت: «امام رضا (ع) در تابستان بر حصير و در زمستان بر پلاس بود. جامه خشن مى‏پوشيد و چون در ميان مردم مى‏آمد آن را زينت مى‏داد. صدوق در عيون اخبار الرضا (ع) گويد: آن حضرت كم خوراك بود و غذاى سبك مى‏خورد. در كتاب خلاصة تذهيب الكمال به نقل از سنن ابن ماجه گفته شده است: امام رضا (ع) سيد بنى هاشم بود و مأمون او را بزرگ مى‏داشت و تجليلش مى‏كرد و او را وليعهد خود در خلافت قرار داد. حاكم در تاريخ نيشابور گويد: وى با آن كه بيست و اندى از سالش مى‏گذشت در مسجد رسول خدا (ص) فتوا صادر مى‏كرد. و در تهذيب التهذيب آمده است: رضا با وجود شرافت نسب از عالمان و فاضلان بود.صدوق در عيون اخبار الرضا (ع) به سند خود از رجاء بن ابو ضحاك، كه مأمون وى را براى آوردن امام رضا (ع) مأموريت داده بود، نقل كرده است: به خدا سوگند مردى پرهيزكارتر و يادكننده‏تر خداى را و خداترس‏تر از رضا (ع) نديدم. وى در ادامه گفتار خود مى‏افزايد:وى به هر شهرى كه قدم مى‏گذاشت مردم آن شهر به سويش مى‏آمدند و در خصوص مسائل دينى خود از وى پرسش مى‏كردند و او نيز پاسخشان مى‏داد و براى آنان احاديث بسيارى از پدر و پدرانش، از على (ع) و رسول خدا (ص) نقل مى‏كرد. چون با امام رضا (ع) به نزد مأمون بازگشتم وى درباره حالت آن حضرت در سفر از من پرسش كرد. من نيز آنچه ديده بودم ازروز و شب و كوچ و اقامتش براى وى بازگفتم. مأمون گفت: آرى اى ابن ابو ضحاك وى از بهترين مردم زمين و داناترين و پارساترين ايشان است[4].آن حضرت به اعتراف دوست ودشمن كانون فضيلت و كمال و مظهر عشق و عاطفه و محبت بودند.[5]معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. حیات فکری وسیاسی امامان شیعه (ع)،تألیف رسول جعفریان.2.دایره المعارف تشیع ،تألیف جمعی از نویسندگان،مدخل امام رضا(ع).پی نوشتها:[1] . تحليلى از زندگانى امام هادى(ع) ص 26 [2] . ابن صباغ مالکی الفصول المهمه ،ص 200[3] . طبرسی اعلام الوری،ترجمه ساکت،ص565[4] . سید محسن امین ، سيره معصومان ترجمه حجتی کرمانی ،ج‏6،ص:145[5] . حسين عمادزاده، زندگاني 14 معصوم، چ قديم، يك جلدي، ص 1068.منبع: اندیشه قم .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه