تخمین زمان مطالعه: 3 دقیقه
«ملاحاة»؛ مصدر باب مفاعله از ماده «لحو» یا «لحی» به معنای نزاع، گفتوگو و دشمنی نمودن دو طرفه است.[1]امام صادق(ع) میفرماید: «جبرئیل به پیامبر(ص) عرض کرد؛ از نزاع کردن و ستیزهگری با مردم دوری کن».[2]پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرماید: «به هیچ چیزی پس از نهی از بتپرستی به اندازه نزاع و ستیزهکردن با دیگران نهی نشدهام».[3]بحث و گفتوگو اگر برای اثبات و بیان حقیقت باشد، لازم است عنوان تعلیم یا تعلم در آن منظور شود، و آنچه از ایندو عنوان خارج است؛ از مرحله حقیقت، بیرون و به منظور خودنمایى و خودبینى خواهد بود. طرفین مناظره و بحث اگر بخواهند از گفتوگوى خودشان نتیجه مثبت و مفید بگیرند؛ مىبایست با خلوص نیت و آزادى فکر در صدد تعلیم و تعلم باشند. مجادله و مناظرهاى که در جهت غلبه بر طرف مقابل و یا به عنوان اظهار فضل و دانش باشد، نه تنها بیفایده و بینتیجه است، بلکه موجب تیرگى و تاریکى دل و پیدایش خلاف و دشمنی در میان بحث کنندگان خواهد شد.نهی از «ملاحاة»، مشابه نهی از «مراء»[4] است که امام صادق(ع) به نقل از امام حسین(ع) میفرماید: «جدال از چهار حال بیرون نیست:1. اینکه مباحثه در مسئلهاى است که هر دو طرف نسبت به آن، علم و اتفاق نظر نسبت به آن دارند؛ در این صورت، هر دو از مرحله خلوص و صفا بیرون رفته و علم خود را ضایع کرده و طلب رسوایى و فضیحت نمودید.2. یا آنکه هر دو جاهل به آن موضوع مورد بحث هستند. در این حالت، نادانى خود را آشکار نموده و روى جهل با همدیگر مجادله کردهاند.3. یا اینکه یکی عالم است و با شخصى که جاهل است جدال مىکند. در این صورت، مقصود آن عالم؛ روشن کردن لغزش طرف مقابل از روی ظلم به او است.4. یا یکی جاهل بوده که با شخص عالم جدال مىکند. در این صورت شخص جاهل، احترام و منزلت عالم را حفظ نکرده و نسبت به او ستم کرده است.پس جدال به هر صورت زشت و ناروا است، و کسى که انصاف داشته باشد و در مقابل حق تسلیم باشد، قهراً جدال را ترک خواهد کرد، و در این حالت ایمان خود را محکم نگهداشته و سلامتى دین خود را نیکو گرفته و عقل خود را از لغزش و اشتباه حفظ کرده است».[5]خلاصه؛ مقصود از روایت مورد پرسش این است که: از نزاع و گفتوگوهای بیفایده و اعتراض بر گفتار دیگران بدون غرض و مقصود دینی دوری شود؛ چون نه تنها فایده و نفعی ندارد، بلکه موجب دشمنی، نفاق، و از بین رفتن سلامت عقل میگردد. .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.