در قرآن کریم بیش از ده مورد، این مسأ له یاد شده و با عباراتِ گوناگون از سحرخیزان و شب زنده داران ، تجلیل و تمجید شده است .

در قرآن کریم بیش از ده مورد، این مسأ له یاد شده و با عباراتِ گوناگون از سحرخیزان و شب زنده داران ، تجلیل و تمجید شده است .((تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمضاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ، فَلا تَعَلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْملُونَ)).( سوره سجده: آیه 16 و 17.)پهلوهاى آنان از بسترها، تهى مى شود و از جایگاه خودشان بر مى خیزند و پروردگارشان را از روى بیم و امید مى خوانند و از آنچه به آنان داده ایم انفاق مى کنند، کسى نمى داند که به پاداش اعمال آنها چه چیزهایى که باعث چشم روشنى است ، براى آنها ذخیره شده است .تاک خویش از گریه هاى نیمه شب سیرآب دار ------------------- کز درون او شعاع آفتاب آید برونذرّه اى بى مایه اى ترسم که ناپیدا شوى ---------------------- پخته تر کن خویش را تا آفتاب آید بروندر گذر از خاک و خود را پیکر خاکى مگیر----------------- چاک اگر در سینه ریزى ، ماهتاب آید برونگر به روى تو حریم خویش را در بسته اند ----------------- سر به سنگ آستان زن ، لعل ناب آید برون(اقبال )روایات در فضیلت نماز شب و مذمّت و نکوهش تارکان آن بنا به گفته عارف واصل مرحوم حاج میرزا جواد ملکى (ره ) در کتاب ((اسرار الصّلوة )) به حدّ تواتر رسیده است .1 - «عن عبد الله بن سنان عن أبی عبد الله ع قال شرف المؤمن صلاة اللیل و عز المؤمن کفه عن الناس؛ عبدالله بن سنان از امام صادق (ع) روایت کرده است: نماز شب، مایه شرافت و والائى انسان مؤمن است، و عزت انسان باایمان در خوددارى او از دریوزگى کردن از مردم مى باشد». 2 ـ «عن معاویة بن عمار عن بعض أصحابه عن أبی عبد الله ع قال علیکم بصلاة اللیل فإنها سنة نبیکم و دأب الصالحین قبلکم و مطردة الداء عن أجسادکم؛ معاویه بن عمار به نقل یکى از اصحاب روایت کرده است که امام صادق (ع) فرمود: بر شماست که نماز شب بخوانید، زیرا نماز شب، سنت پیامبر شما و شیوه مردان نیکوکارى است که پیش از شما مى زیسته اند، و نیز باعث دورى بیماریها از بدنهاى شماست». 3 ـ «عن أبی بصیر عن أبی عبد الله ع قال حدثنی أبی عن جده عن آبائه عن علی بن أبی طالب ع قال قیام اللیل مصحة للبدن و رضاء الرب و تمسک بأخلاق النبیین و تعرض لرحمة الله تعالى؛ ابوبصیر از امام صادق (ع)، و آن حضرت از پدران بزرگوارش، از امیر مؤمنان على (ع) روایت کرده است که فرمود: نماز شب، بدن را سلامت مى بخشد، موجب خشنودى پروردگار مى گردد و مقید بودن به اخلاق پسندیده پیامبران الهى و خود را در معرض رحمت خداوندى قرار دادن است»4 ـ عن فضیل عن أبی عبد الله ع قال : « إن البیوت التی یصلى فیها باللیل بتلاوة القرآن تضی ء لأهل السماء کما تضی ء نجوم السماء لأهل الأرض؛ فضیل از امام صادق (ع) روایت کرده است: « خانه هائى که شبها در آنها نماز و قرآن تلاوت مى شود، در نظر اهل آسمان مى درخشند همان گونه که ستارگان آسمانى براى اهل زمین مى درخشند».5 ـ امام صادق علیه السلام مى فرماید: ((لَیْسَ مِنْ شِیْعَتِنا مَنْ لَمْ یُصَلِّ صَلوة اللّیل )) کسى که نماز شب نمى خواند، از شیعیان ما نیست )). (اسرار الصلوة : 289.)6 ـ حدیثى از امام صادق علیه السلام چنین مى خوانیم : ((أَبْغَضُ الْخَلْقِ إ لى اللّه جِیْفَةٌ بِاللَّیلِ، بطالٌ بِالنَّهار)). «مبغوض ترین و ناپسندترین مردم نزد خداوند، کسى است که [شب را سراسر به خواب و] بسان مردارى گندیده و در روز بیکار و تنبل باشد.»شب مردان خدا روز جهان افروزست -------------- روشنان را به حقیقت شب ظلمانى نیستمرحوم ملکى مى فرماید: استادم [ملا حسینقلى همدانى ] به من فرمود: ((فقط متهجّدین هستند که به مقاماتى نائل مى گردند و غیر آنان به هیچ جایى نخواهند رسید)).علاّمه طباطبائى رحمه الله علیه مى فرماید:چون به نجف اشرف براى تحصیل مشرّف شدم ، از نقطه نظر قرابت و خویشاوندى و رحمیّت گاهگاهى به محضر مرحوم قاضى شرفیاب مى شدم ، تا یک روز درِ مدرسه اى ایستاده بودم که مرحوم قاضى از آنجا عبور مى کردند، چون به من رسیدند دستِ خود را روى شانه من گذاردند و گفتند: ((اى فرزند! دنیا مى خواهى نماز شب بخوان و آخرت مى خواهى نماز شب بخوان )).این سخن آنقدر در من اثر کرد که از آن زمان به بعد تا زمانى که به ایران مراجعت کردم ، پنج سال تمام ، در محضر قاضى روز و شب به سر مى بردم و آنى از ادراک فیض ایشان دریغ نمى کردم و از آن وقتى که به وطن بازگشتم تا وقت رحلت استاد، پیوسته روابط ما برقرار بود و مرحوم قاضى طبق روابط استاد و شاگردى ، دستوراتى مى دادند و مکاتبات از طرفین برقرار بود.علاّمه مى فرمودند:((ما هر چه داریم از مرحوم قاضى داریم .))خفتگان را خبر از زمزمه مرغ سحر----------------- حیوان را خبر از عالم انسانى نیستدوش مرغى به صبح مى نالید -------------------- عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوشیکى از دوستان مخلص را ----------------------- مگر آواز من رسید بگوشگفت باور نداشتم که تو را -----------------------بانک مرغى چنین کند مدهوشگفتم این شرط آدمیّت نیست ----------------------مرغ تسبیح گوى و من خاموشعبادات –از جمله خواندن نماز شب- به وقت انسان، برکتی ویژه می دهد. آیت الله بهجت (رضوان الله تعالی علیه) معتقد بودند که عبادات، ممد مطالعات اند. ایشان می فرمودند: عبادت، زمان مطالعه را به یک پنجم تقلیل می دهد. (فقدان عشق/ ویژه نامه دومین سالگرد ارتحال ملکوتی عارف واصل حضرت آیت الله بهجت قدس سره/ ص11) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه