مقصود از حدیث «العزّ مع الیأس» چیست؟

این سخن امام علی(ع) که می‌فرماید: «العزّ مع الیأس»؛[1]عزّت با ناامیدى است؛ معنایش این است که هر کس خود را ناامید از خلق خدا کرد و طمع خویش را از ایشان قطع نمود و چشم داشتی به آنان نداشت، این قطع امید باعث آن خواهد شد تا پیش خدا و بندگانش محترم و عزیز شود.[2]این معنا با روایات دیگر نیز تأیید می‌شود: «تَحَلَّ بِالْیَأْسِ مِمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ تَسْلَمْ مِنْ غَوَائِلِهِمْ وَ تُحْرِزِ الْمَوَدَّةَ مِنْهُم»؛[3] آراسته شو به ناامیدى از آنچه در دست‌هاى مردم است تا این‌که از آفت‌‌هایشان سالم بمانى، و دوستی‌شان را به دست آوری.این‌که روایت می‌فرماید از آنچه در دست مردم است ناامید شوید تا از آفت‌هایشان در امان باشید؛ یکی از آن آفات، در سخن معصوم(ع) بیان شده، و آن ذلت و خواری است: «الذّلّ‏ فى‏ مسئلة النّاس»؛[4]ذلت و خوارى در خواستن و دست نیاز دراز کردن به سوی مردم است.آنچه بیان شد؛ از آن‌رو است که قرآن کریم تمامى عزت‌ها از آن خدا می‌داند و می‌فرماید: «...فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِیعاً».[5]چرا تمامی عزت‌ها از آن خدا است؛ دلیلش آن است که عزت همواره از «علم» و «قدرت» سرچشمه می‌گیرد و غیر خدا قدرتشان ناچیز و علمشان نیز همانند قدرتشان ناچیز است، و کارى از دستشان ساخته نیست تا بتوانند منشأ عزتى باشند.این آیه در حقیقت به همه مسلمانان هشدار می‌دهد که عزت خود را در تمام شئون زندگى اعم از شئون اقتصادى، و فرهنگى و سیاسى و...، از خدا بخواهند و به غیر او تکیه نکنند؛ چرا که او سرچشمه همه عزت‌‌ها است.[6] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه