نظر مراجع در مورد آیت الله خامنه ای چیست؟

با سلام، پیش از پرداختن به پاسخ سوال شما تذکر دو نکته مهم است، اول اینکه ازجمله شایعاتی که دشمنان در مسیر اهداف دشمنانه و معاندانه خویش از آن بهره می گیرند عبارت است از القاء اختلاف میان علما و مراجع و از جمله تلاش برای القاء وجود اختلاف میان علما و مراجع با مقام معظم رهبری. این در حالی است که قطعا چنین شایعاتی درست نبوده و مراجع تقلید همواره پشتیبان انقلاب، نظام و رهبری بوده وهستند و برخی اختلافات سطحی که عمده آنها نیز اختلافات علمی می باشند را نباید به معنای مخالفت عمیق و بنیادین مراجع با رهبری و یا نظام اسلامی قلمداد نماییم. نکته دوم اینکه اصل ولایت فقیه از جمله اصولی است که می توان گفت که در فقه شیعه در مورد اصل آن هیچ اختلاف نظری وجود ندارد و آنچه به عنوان موارد اختلافی مطرح می شود عمدتا در دو ناحیه می باشد: نخست محدوده ولایت فقیه و دوم راههای اثبات ولایت فقیه . بر این اساس باید بگوییم که کلیه فقها و علما در طول تاریخ ولایت را برای فقیه جامع الشرائط،در سه حوزه ی افتا،قضا و امور حسبیه پذیرفته اند و بسیاری فقها با تمسک به اطلاق ادله موجود،معتقد به ولایت فقیه در زمینه زعامت سیاسی جامعه شده و آن را در پهنه تشکیل حکومت نیز دیده وگفته اند این ولایت در واقع همان ولایت نبی اکرم و امامان معصوم(ع) می باشد. این در حالی است که عده ای دیگر،ازاین ادله چنین اطلاقی استفاده نکرده وآن را محدود به موارد فوق دانسته اند که از آنان تعبیر به ولایت مقیده فقیه می شود . از طرفی دیگر برخی از فقها ولایت فقیه را از طریق ادله نقلی اثبات کرده و برخی دیگر دلایل نقلی رایج را برای اثبات این ولایت کافی ندانسته و از طرق دیگر همچون دلیل عقلی آن را اثبات می کنند . به هر حال آنچه مهم است این است که در پذیرش اصل ولایت فقیه در میان فقهای شیعه می توان گفت که تقریبا هیچ اختلافی وجود ندارد . \r\n در رابطه دیدگاه علما و مراجع تقلید مذکور در سوال در مورد ولایت فقیه به ترتیب دیدگاه شان ارائه می شود:\r\nالف: دیدگاه حضرت آیت الله سیستانی در زمینه ولایت فقیه: آنچه از برخی ظواهر بر می آید این است که آیت الله سیستانی در زمره دسته دوم از فقهاءمی باشند که ولایت را برای فقیه جامع الشرائط در راستای حفظ نظام مملکت اسلامی که مقبول عامه مومنین باشد پذیرفته اند که درحقیقت همان ولایت مقیده فقیه منظورمی باشد. ایشان در این زمینه معتقدند: «ولایت فقیه در زمان غیبت در امور عامه ثابت می شود و حکم حاکم شرعی عادل که مورد قبول عامه مؤمنین است در مواردی که نظام جامعه بر آن متوقف است، نافذ است.» ایشان می فرمایند: «حکم کسی که ولایت شرعی دارد در امور عامه که نظام جامعه و معاش مردم به آن مبتنی است بر همه نافذ است حتی بر مجتهدین دیگر.»( http://www.sistani.org. «استفتاء از دفتر آیت الله سیستانی در قم) .\r\nبا این وجود برخی دیدگاهی غیر از آنچه از این ظواهر فهمیده می شود دارند که از آن اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه فهمیده می شود . در تبیین این دیدگاه باید ابتدا متذکر گردیم که همانگونه که می دانیم آیت الله سیستانی، شاگرد و به تعبیر دقیقتر جانشین آیت الله خویی بوده و ادامه دهنده مکتب فکری ایشان هستند . لذا به اعتقاد برخی ، برای بررسی دیدگاه آیت الله سیستانی در مورد ولایت مطلقه فقیه ، باید مراجعه ای به دیدگاه آیت الله خویی داشته باشیم . از طرفی با مراجعه به دیدگاه آیت الله خویی در می یابیم که ایشان به لحاظ نظری ولایت فقیه را در امور حسبه قبول دارند که ظاهرا همان ولایت مقیده فقیه می باشد که در بالا بدان اشاره شد . اما نکته ظریفی در این میان وجود دارد و آن اینکه با بررسی دقیقتر دیدگاه های آیت الله خویی در می یابیم که ایشان امور حسبه را به گونه ای تفسیر می کنند که امور حکومتی را نیز شامل می شود که عملا همان معنای ولایت مطلقه فقیه را می دهد . \r\nنویسندگانی همچون حجت الاسلام دکتر جهان بزرگی در کتاب «در آمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام» معتقدند که حضرت آیت الله خویی ره «دایره مسائل حسبیه را مانند آیت الله نائینی بسیار گسترده می داند که تقریبا همه مسائل اجتماعی غیر قضایی را در بر می گیرد ؛ البته مسائلی که شرع مقدس راضی به تعطیل شدن آنها نیست» (درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام ، احمد جهان بزرگی ، ص 224) و برای این دیدگاه خویش شواهدی از کتب مرحوم آیت الله خویی از جمله کتاب «منهاج الصالحین» ذکر می کنند که برای مطالعه بیشتر می توانید به این کتاب مراجعه نمایید . \r\nبا توجه به این نکته شاید بتوان آیت الله سیستانی را نیز به عنوان شاگرد و ادامه دهنده مکتب آیت الله خویی جزء طرفداران ولایت مطلقه فقیه دانست . با این حال حتی اگر ولایت مطلقه فقیه را نتوان به آیت الله سیستانی نسبت داد ولی عملکرد ایشان به ویژه دیدگاهها ومواضع ایشان در دوران پس از اشغال عراق حاکی از اعتقاد و التزام ایشان به مراتب بالایی از ولایت در خود بوده و حمایتها و پشتیبانی هایی که از مقام معظم رهبری داشته و در دیدارهایی که با برخی علما و شخصیتهای سیاسی ایرانی داشته آن را ابراز نموده اند حاکی از اعتقاد ایشان به لزوم وجود ولایت مطلقه فقیه و لزوم اطاعت پذیری از ایشان می باشد . \r\nحضرت آیت ا... سیستانی در مقاطع مختلف اهتمام خود را نسبت به ضرورت حفظ نظام اسلامی ایران ابراز و بر همراهی با رهبری انقلاب تاکید نموده اند ‌به عنوان نمونه : «من زمان آقای خمینی هر شب برایشان دعا می‌کردم و امروز برای آقای خامنه‌ای هر شب دعا می‌کنم‌.»؛ در دیدار اعضای بیت امام: «همواره پشت سر رهبر انقلاب حرکت کنید و پشتیبان ولایت فقیه باشید.» ؛ « امروز آبروی اسلام وابسته به آبروی جمهوری اسلامی و آبروی جمهوری اسلامی وابسته به آبروی حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای است» همچنین ایشان در دیدار آیت الله اشرفی شاهرودی در این باره فرمودند: « در شرایط کنونی، شیعه دشمنان فراوانی دارد و با این حال آن‌ها از قدرت شیعه به شدت در هراس هستند.ایران یگانه مملکتی است که دارای حکومت اسلامی است و لذا همه باید در راستای تقویت این نظام اسلامی تلاش کنیم. بنده در این باره من عندالله مسئول می‌باشم و لذا حتی کلمه‌ای در راستای تضعیف نظام اسلامی ایران بر زبان نخواهم راند. (www.e-heyat.com/.../4673) \r\nب: دیدگاه آیت الله وحید خراسانی: آیت الله وحید خراسانی همچون سایر فقهای شیعه اصل ولایت فقیه و اینکه در زمان غیبت امام معصوم(ع) فقیه عادل و مجتهد جامع الشرایط را در اموری نظیر: افتا، وجوهات شرعیه و...قبول دارند. اما در مورد اینکه آیا فقیه جامع الشرایط لازم است اقدام به تشکیل حکومت نموده و متصدی اداره و حکومت مسلمین شود و همچنین حدود و اختیارات آن تا کجاست ، بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه از جاهای مختلف و افراد مطلع بعمل آمد مشخص شد که ایشان نظر کتبی یا شفاهی مشخص و مستندی در این زمینه ندارند. این گونه مراجع عموما قائل به ولایت فقیه از راه حسبه به معناى وسیع آن هستند.\r\nآیت الله وحید خراسانی درخصوص رهبر انقلاب نظرات قابل تاملی دارند و این درحالی است که جریان ضدانقلاب تلاش می کند نظرات آیت الله وحید را در مقابل رهبری نشان دهند.\r\n* هنگامی که آیت الله آملی لاریجانی برای مشورت به خدمت آیت الله وحید خراسانی رسیده بودند تا نظرات ایشان را در خصوص پست ریاست قوه قضاییه جویا شوند ایشان فرمودند به هرطریق که می توانید این سید را کمک دهید ایشان تنها است اگر شما او را کمک نکند پس چه کسی به ایشان یاری رساند.\r\n* روزی یکی از طلبه ها خدمت آقای وحید خراسانی می رود و از اوضاع و احوال کشور گلایه می کند و ایشان خطاب به این طلبه جوان می گویند آیا من می توانم کشور را اداره کنم ؟\r\nاین طلبه جوان بعد از مدتی تفکر می گوید؟ خیر شما نمی توانید این کشور را اداره کنید\r\nآیت الله وحید می گویند به راستی چه کسی بهتر از مقام معظم رهبری می تواند این کشور را اداره کند.\r\n* آیت‌الله محمد مهدی شب‌زنده‌دار نیز در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با اشاره به حمایت آیت‌الله وحید خراسانی از مقام معظم رهبری گفت: آیت‌الله العظمی وحید خراسانی که ما بیست و چند سال خدمت ایشان مشرف می‌شدیم و تلمذ کردیم، چند بار در جلسات مختلف فرمودند «کارهای آقای خامنه‌ای بر‌اساس موازین است».(www.jahannews.com/vdcjhhev8uqetoz.fsfu.html)\r\nحجت الاسلام خسروپناه عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در رابطه با نظر آیت الله وحید خراسانی در مورد ولایت فقیه می گوید: آن گونه که ما می دانیم و 12 سال هم خدمت حضرت آیت الله وحید خراسانی بودیم، نظرات ایشان درمساله ولایت فقیه نظر مرحوم آیت الله خویی است و لذا حتی ایشان وقتی می خواستند بحث بیع را مطرح کنند، ایشان احتراما گفتند من بحث را مطرح نکنم چون ممکن است تضعیف نظام تلقی شود و درست نیست، لذا وارد بحث ولایت فقیه نشدند.\r\nآیت‌الله وحید خراسانی بارها بر حمایت از ولایت فقیه تاکید کرده و حفظ نظام را از اوجب واجبات دانسته است.آیت الله کعبی یکی از فقهای شورای نگهبان دیداری با آیت‌الله وحید داشته که در این دیدار آقای کعبی با شرح شیطنیت‌های دشمنان انقلاب از آیت‌الله وحید خواسته بود که مواضع خود را برای دفاع از انقلاب رسانه‌ای کند و از همین رو بود که آیت‌الله وحید تاکید فرمودند حفظ نظام از اوجب واجبات است. منبع: «خبرنامه دانشجویان ایران»\r\nج: دیدگاه مرحوم آیت الله بهجت: آیت الله بهجت(ره) در زمینه ولایت فقیه معتقد بودند:« در زمان غیبت کبرای حجت حق , نمی توان برای مساله بیش از سه رویکرد فرض کرد زیرا یا باید کتاب خدا و احکام و قوانین دین تعطیل شود و یا باید خود بخود بماند یعنی خودش وسیله ابقای خود باشد و یا نیاز به سرپرست و حاکم و مبین دارد که همان ولی امر و مجتهد جامع الشرایط است .فرض اول عقلا و نقلا باطل است , زیرا دین مبین اسلام , آیین خاتم است و تا ختم نسل بشر باید راهنما و آیین امت باشد . فرض دوم نیز باطل است , زیرا قانون خود به خود اجرا نمی شود و نیاز به شخص و یا اشخاص دارد تا آن را حفظ و به اجرا در آورند .ناچار باید به فرض سوم قائل باشیم و بگوییم ولی امر باید جامعه مسلمین را با همه شئونات و ابعاد آن نگه دارد . از سوی دیگر نیز روشن است که جامعه به تشکیلات فراوان از قبیل ارتش , آموزش و پرورش , دادگستری و... نیاز دارد , لذا باید دست ولی فقیه در همه شئونات مادی و معنوی باز بوده و مبین و شارح و راهنما و حلال مشکلات باشد . در نتیجه ولی فقیه باید تمام شئونات امام معصوم علیه السلام به استثنای امامت و آنچه مخصوص امام معصوم است داشته باشد تا بتواند اسلام را در جامعه پیاده کند و گرنه در صورت عدم وجود تشکیلات و تشریفات حکومتی دشمنان نخواهند گذاشت که حکومت و آیین اسلامی پیاده شود .» ( رضا باقی زاده , برگی از دفتر آفتاب شرح حال شیخ السالکین آیت الله العظمی بهجت ره , قم: میراث ماندگار , 1385, ص 101و102)\r\nمقام معظم رهبری با مرحوم آیت الله بهجت رابطه ای دوستانه و صمیمی داشتند و معظم له مقید به دیدار و ملاقات با آن مرجع فقید بوده اند. از ایشان نقل شده که در باره مقام معظم رهبری فرمودند: من که بهتر از ایشان سراغ ندارم( پایگاه اطلاع رسانی تبیان , 1/5/88, حجت الاسلام صدیقی در مورد حضرت آیت الله بهجت ره) فرزند آیت الله بهجت نیز با اشاره به همزمانی روزهای پایانی عمر پدر بزرگوار خود با سفر رهبر انقلاب به استان کردستان، در بیان حالت روحی ایشان، به حساسیت این مرجع تقلید نسبت به سلامتی رهبری اشاره نموده و گفتند :این موضوع سبب شد تا معظم له برای سلامتی رهبر انقلاب چندین ختم ویژه صلوات و ذکر را گرفتند و مداومت بر این ختم ها که برای سلامتی رهبر انقلاب بوده است تا آخرین ساعات عمر ایشان ادامه داشته است. ( پایگاه اطلاع رسانی رجا نیوز ,24/7/88)\r\nحجة الاسلام محمدی ری شهری در کتاب زمزم عرفان به ذکر خاطره ای از آیت الله بهجت پرداخته است. وی در این کتاب نقل می کند در دیداری که اواخر سال 86 با آیت الله بهجت داشتم ایشان فرمودند: آقای خمینی را در خواب دیدم که جلوی من نشسته ،ولی ضعیف و رنجور .ناگهان سکته کرد و از دنیا رفت.این بدان معنا است که نهضت ایشان تاکنون بوده،ولی دچار مشکل می شود.برای پیشگیری از آسیب دیدن نهضت به آقای خامنه ای پیغام دادم که من برای پیشگیری از آسیب ها اقداماتی انجام داده ام ؛لیکن خود ایشان هم باید کارهایی را انجام دهد .نمی دانم انجام داد یا نه .بعد ایشان آقای حجازی را فرستاد و توضیح خواست. در ادامه آیت الله بهجت خطاب به آقای ری شهری می فرمایند:شما هم کاری بکنید. آقای ری شهری می گوید: غیر از دعا و ذکر چه می توان کرد؟ که ایشان می فرمایند:قربانی و صدقه موثر است. (سرویس سیاسی جهان، دوشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۹) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه