سلام . راجب آداب نماز جمعه اطلاعی ندارم اگر مقدور است اطلاعات کلی یا برایم ارسال کنید ، یا منبعی که دسترم باشد مثلا اینترنت به من معرفی کنید؟

پرسشگر گرامی ؛ ازاین که مرکز را پاسخگوی سوالات خود انتخاب نمودید صمیمانه متشکریم و اهتمام شما به مسایل دینی واخلاقی قابل تقدر بوده وامیدواریم با کمک خداوند متعال پله های تقوا و ایمان را به نحو احسن بپیمایید. نماز جمعه از پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل کرده اند : إِنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَ تَعالى فَرَضَ عَلَیْکُمُ الْجُمُعَةَ فَمَنْ تَرَکَها فِی حَیاتِی أَوْ بَعْدَ مَوْتِی اسْتِخْفافاً بِها أَوْ جُحُوداً لَها فَلا جَمَعَ اللّهُ شَمْلَهُ، وَ لا بارَکَ لَهُ فِی أَمْرِهِ، أَلا وَ لا صَلاةَ لَهُ، أَلا وَ لا زَکاةَ لَهُ، أَلا وَ لا حَجَّ لَهُ، أَلا وَ لا صَوْمَ لَهُ، أَلا وَ لا بِرَّ لَهُ حَتَّى یَتُوبَ: «خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده، هر کس آن را در حیات من یا بعد از وفات من، از روى استخفاف یا انکار ترک کند، خداوند او را پریشان کند، و به کار او برکت ندهد، بدانید، نماز او قبول نمى شود، بدانید، زکات او قبول نمى شود، بدانید، حج او قبول نمى شود، بدانید، اعمال نیک او قبول نخواهد شد، تا از این کار توبه کند»!در حدیث دیگرى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم: صَلاةُ الْجُمُعَةِ فَرِیضَةٌ، وَ الاِْجْتِماعُ إِلَیْها فَرِیضَةٌ مَعَ الاِْمامِ، فَإِنْ تَرَکَ رَجُلٌ مِنْ غَیْرِ عِلَّة ثَلاثَ جُمَع فَقَدْ تَرَکَ ثَلاثَ فَرائِضَ، وَ لایَدَعُ ثَلاثُ فَرائِضَ مِنْ غَیْرِ عِلَّة إِلاّ مُنافِقٌ: «نماز جمعه فریضه است و اجتماع براى آن با امام (معصوم) فریضه است، هر گاه مردى بدون عذر، سه جمعه را ترک گوید، فریضه را ترک گفته و کسى سه فریضه را بدون علت ترک نمى گوید، مگر منافق».و در حدیث دیگرى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: مَنْ أَتَى الْجُمُعَةَ إِیماناً وَ احْتِساباًاسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ: «کسى که از روى ایمان و براى خدا در نماز جمعه شرکت کند، گناهان او بخشوده خواهد شد، و برنامه عملش را از نو آغاز مى کند». نکات ومسائلی پیرامون احکام وشرایط نماز جمعه :   در زمان غیبت ولى عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییرى است (یعنى مکلّف مى تواند روز جمعه به جاى نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولى جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.   کسى که نماز جمعه را بجا آورده واجب نیست نماز ظهر را هم بخواند، ولى احتیاط مستحب آن است که آن را نیز بجا آورد. شرایط نماز جمعه :   نماز جمعه تنها توسط مردان منعقد مى شود، ولى زنان هم مى توانند در آن شرکت کنند.   نماز جمعه باید به جماعت برگزار شود و نمى توان آن را به طور فرادى بجا آورد.   همه شرائطى که در نماز جماعت معتبر است در نماز جمعه نیز لازم است، مانند: نبودن حائل، بالاتر نبودن جاى امام، فاصله بیش از حد نداشتن و غیر اینها   همه شرائطى که در امام جماعت لازم است باید در امام جمعه هم باشد مانند: عقل، ایمان، حلال زادگى و عدالت. ولى امامت کودکان و زنان در نماز جمعه جائز نیست.   کمترین فاصله لازم بین دو نمازجمعه، یک فرسخ است.   کمترین عدد لازم براى انعقاد نماز جمعه پنج نفر است که باید یکى از آنها امام باشد. پس نماز جمعه با کمتر از 5 نفر واجب نیست و منعقد نمى شود ولى اگر هفت نفر و بیشتر باشند فضیلت جمعه بیشتر خواهد بود. پنج نفر مذکور باید شرایط زیر را داشته باشند: 1 ـ مرد باشد. 2 ـ آزاد باشد. 3 ـ مسافرى که نمازش شکسته است نباشد. 4 ـ بیمار و پیر نباشد. 5 ـ فاصله او تا محل اقامت جمعه کمتر از دو فرسخ باشد. و بر کسانى که این شرایط را نداشته باشند واجب نیست حتى اگر نماز جمعه واجب تعیینى باشد. اما اگر بعد از تحقق جمعه در آن شرکت کنند نمازشان صحیح و کفایت از نماز ظهر مى کند.   مسافر مى تواند در نماز جمعه شرکت کند و در این صورت نماز ظهر از او ساقط است. لکن مسافرین به تنهایى (بدون شرکت حاضرین) نمى توانند نماز جمعه تشکیل دهند و در این صورت نماز ظهر بر آنها واجب است. و نیز مسافر نمى تواند مکمّل عدد لازم (5 نفر) باشد ولى اگر مسافرین قصد اقامه (ده روز یا بیشتر) بنمایند مى توانند نماز جمعه تشکیل دهند. زنان مى توانند در نماز جمعه شرکت کنند و نمازشان صحیح است و مجزى از نماز ظهر است اما به تنهایى (بدون شرکت مردان) نمى توانند نماز جمعه تشکیل دهند چنانکه نمى توانند مکمل عدد لازم ـ 5 نفرـ هم باشند، زیرا نماز جمعه با شرکت مردان منعقد مى شود.   خنثى مشکله (کسی که مرد یا زن بودنش معلوم نیست) مى تواند در نماز جمعه شرکت کند ولى نمى تواند مکمل عدد لازم (5 نفر) یا امام جمعه باشد، پس اگر غیر از او فقط چهار نفر جمع شده باشند نماز جمعه برگزار نمى شود و باید نماز ظهر بخوانند. وقت نماز جمعه:   وقت نماز جمعه با زوال خورشید شروع مى شود و احتیاط واجب آن است که از اوائل عرفى زوال تأخیر نیاندازند و اگر تأخیر افتاد احتیاط آن است که نماز ظهر را بخوانند.  اگر امام خطبه ها را قبلاً شروع کرده و هنگام زوال به پایان برساند و نماز جمعه را شروع کند صحیح است.   جائز نیست امام جمعه خطبه ها را آن قدر طولانى کند که وقت نماز بگذرد، و الا باید نماز ظهر را بخواند، زیرا نماز جمعه در خارج وقت آن قضا ندارد.   اگر در بین نماز جمعه وقت آن تمام شود در صورتى که یک رکعت آن در وقت واقع شده باشد صحیح است، ولى احتیاط مستحب آن است که پس از اتمام آن، نماز ظهر را هم بجا آورد و اگر یک رکعت آن در وقت واقع نشده باطل است ولى احتیاط مستحب آن است که آن را تمام کند و سپس نماز ظهر را بخواند.   اگر عمداً نماز جمعه را طورى به تأخیر بیاندازند که تنها یک رکعت از وقت آن باقى باشد احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را بجا آورند.   اگر یقین دارد وقت به اندازه اى هست که مى تواند حداقل واجب را در تحقق دو خطبه و دو رکعت نماز بجا آورد بین نماز جمعه و ظهر مخیر است و اگر یقین دارد که به این اندازه وقت نیست، باید نماز ظهر را بخواند و اگر شک دارد، نماز جمعه صحیح است ولى در صورتى که پس از نماز معلوم شود که حتى براى یک رکعت هم وقت باقى نبوده، باید نماز ظهر را بجا آورد، گر چه احتیاط مستحب آن است که اگر تنها یک رکعت آن هم در وقت واقع شده، نماز ظهر را بخواند.   اگر مقدار وقت را مى داند ولى شک دارد که در این مقدار مى تواند نماز جمعه را بجا آورد یا نه، جایز است نماز جمعه را شروع کند، پس اگر وقت براى همه نماز کافى بود نمازش صحیح است و الا باید نماز ظهر را بجا آورد ولى احتیاط مستحب آن است که در این صورت اساساً نماز ظهر را اختیار کند.   در صورتى که نماز جمعه با عدد کامل و در وقت دامنه دار شروع شده ولى مأمومى به رکعت اول نرسیده باشد، اگر به رکعت دوم، ولو به رکوع آن، برسد و اقتدا کند نمازش صحیح است و دومین رکعت نماز خود را به طور فرادى بجا مى آورد. کیفیت نماز جمعه:   نماز جمعه دو رکعت است و کیفیت آن مانند نماز صبح است. و مستحب است که حمد و سوره با صداى بلند خوانده شود و در رکعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم، سوره منافقین را قرائت نمایند.   نماز جمعه داراى دو قنوت است، قنوت اول قبل از رکوع رکعت اول و قنوت دوم پس از رکوع رکعت دوم است.   نماز جمعه داراى دو خطبه است که مانند اصل نماز، واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شود و بدون این دو خطبه نماز جمعه محقق نمى شود.   واجب است دو خطبه را قبل از نماز جمعه بخواند و اگر اول نماز جمعه را بجا آورد باطل است، و در صورتى که وقت باقى است باید پس از ایراد خطبه ها مجدداً نماز جمعه را بخواند ولى اگر نسبت به حکم مسأله جاهل بوده یا اشتباه کرده، اعاده خطبه ها لازم نیست بلکه اعاده نماز هم لازم نیست.   جائز است دو خطبه نماز جمعه قبل از ظهر شرعى ایراد شود به طورى که پایان خطبه ها با ظهر شرعى مصادف باشد، ولى احتیاط مستحب آن است که آنها را در وقت ظهر بخواند.   در خطبه اول واجب است حمد الهى، گر چه به هر لفظى که حمد الهى محسوب شود جائز است، ولى احتیاط مستحب آن است که به لفظ جلاله (الله) باشد و احتیاط واجب آن است که پس از آن به ثناى الهى بپردازد و سپس به پیغمبر اسلام درود فرستد، و واجب است مردم را به تقوى سفارش کند و یک سوره کوچک از قرآن را بخواند. و در خطبه دوم نیز حمد و ثناى الهى (به صورتى که ذکر شد) و درود بر پیغمبر اسلام واجب است. و احتیاط واجب آن است که در این خطبه نیز به تقوى سفارش کند و سوره کوچکى از قرآن تلاوت نماید. و احتیاط مستحب و مؤکد آن است که در خطبه دوم پس از درود بر پیغمبر (صلى الله علیه و آله) به ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز درود فرستد و براى مؤمنین استغفار کند. و بهتر است از خطبه هاى منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام) یا آنچه از ائمه معصومین (علیهم السلام) وارد شده انتخاب کند.   شایسته است امامِ خطیب، بلیغ باشد و به تناسب اوضاع و احوال سخن گوید و عبارات فصیح و روان به کار برد، به حوادثى که در سراسر عالم بر مسلمین مى گذرد به خصوص حوادث منطقه خود، آشنا باشد. مصالح اسلام و مسلمین را تشخیص دهد. چنان شجاع باشد که در راه خدا از ملامت و نکوهش احدى بیم به خود راه ندهد، در اظهار حق و ابطال باطل بر حسب شرائط زمان و مکان صراحت داشته باشد، امورى از قبیل مواظبت در اوقات نماز و عمل به روش صلحا و اولیاء خدا را که موجب تأثیر کلام او در مردم است رعایت کند، کارهاى او با مواعظ و وعد و وعیدهایش تطبیق نماید، از آنچه که موجب سبکى او و کلامش مى شود حتى از قبیل پرگوئى، شوخى و بیهوده گوئى بپرهیزد و همه این امور را تنها براى خداوند رعایت کند و هدفش اعراض از دنیاپرستى و ریاست طلبى باشد که سرسلسله همه گناهان است تا کلامش در جان مردم مؤثر افتد.   شایسته است امامِ خطیب در خطبه نماز جمعه مصالح دین و دنیاى مسلمین را تذکر دهد و مردم را در جریان مسائل زیان بار و سودمند کشورهاى اسلامى و غیر اسلامى قرار دهد و نیازهاى مسلمین را در امر معاد و معاش تذکر دهد و از امور سیاسى واقتصادى آنچه را که در استقلال و کیان مسلمین نقش مهمى دارد گوشزد کند و کیفیت صحیح روابط آنان را با سایر ملل بیان نماید و مردم را از دخالتهاى دول ستمگر و استعمارگر در امور سیاسى و اقتصادى مسلمین که منجر به استعمار و استثمار آنها مى شود بر حذر دارد. خلاصه، نماز جمعه و دو خطبه آن نظیر حج و مراکز تجمع آن و نمازهاى عید فطر و قربان و غیره از سنگرهاى بزرگى است که متأسفانه کثیرى از مسلمانان از وظائف مهم سیاسى خود در آن غافل مانده اند، چنانچه از سایر پایگاه هاى عظیم سیاست اسلامى هم غافلند. اسلام دین سیاست آنهم در همه شئون آن است وکسى که در احکام قضائى، سیاسى، اجتماعى واقتصادى اسلام اندکى تأمل کند متوجه این معنى مى شود. هر کس گمان کنددین ازسیاست جدااست جاهلى است که نه اسلام رامى شناسد و نه سیاست را مى داند.   مستحب است امامِ خطیب در زمستان و تابستان عمامه داشته و ردائى از برد یمانى یا (عدنى) بپوشد و خود را بیاراید، تمیزترین لباسهاى خود را بپوشد و بوى خوش به کار برد به طورى که با وقار و سکینه باشد، و قبل از خطابه هنگامى که مؤذن اذان مى گوید او بر منبر قرار گرفته باشد تا اذان به پایان رسد و خطبه را آغاز کند، و هنگام صعود بر منبر خطابه روبروى مردم بایستد و سلام کند و مردم نیز با چهره هاى خود از او استقبال کنند و به چیزى از قبیل کمان و شمشیر (اسلحه) و عصا تکیه کند، و مردم نیز خود را روبروى او قرار دهند.   واجب است امام جمعه شخصاً و در حال ایستاده به ایراد خطبه بپردازد. و اگر نتواند خطبه ها را در حال ایستاده بخواند، باید دیگرى به ایراد خطبه بپردازد و امامت نماز را هم به عهده گیرد. و اگر هیچکس براى ایراد خطبه ها در حال ایستاده پیدا نشود. نماز جمعه ساقط و نماز ظهر واجب است.   جائز نیست امام جمعه خطبه ها و به خصوص موعظه و توصیه به تقوى را به آهستگى ادا کند و احتیاط واجب آن است که با صداى بلند به ایراد خطبه بپردازد به طورى که حداقل عدد لازم (4 نفر) صداى او را بشنوند، بلکه احتیاط مستحب آن است که در هنگام موعظه و سفارش به تقوى صداى خود را چنان بلند نماید که همه حاضرین مواعظ او را بشنوند، و در مجامع بزرگ به توسط بلند گوها به خطبه بپردازد تا تشویق و تحذیر و مسائل مهمه را به گوش همگان برساند.   احتیاط مستحب آن است که امام در حال خطبه سخنى غیر مربوط به خطبه ها نگوید البته در فاصله بین خطبه ها و نماز، سخن گفتن بلامانع است.   واجب است امام پس از خطبه اول مقدار کمى بنشیند و سپس به خطبه دوم بپردازد.   احتیاط مستحب آن است که امام و مستمعین در حال خطبه، واجد طهارت کامل (که براى نماز معتبر است) باشند.   احتیاط مستحب آن است که مأمومین در حال خطبه روبروى امام بوده و بیش از مقدارى که در نماز مى توانند خود را از قبله منحرف کنند رو برنگردانند.   واجب است مأمومین به خطبه هاى امام گوش فرا دهند، و احتیاط مستحب آن است که ساکت باشند و از حرف زدن بپرهیزند که صحبت کردن در وقت خطبه ها مکروه است بلکه اگر سخن گفتن مأمومین موجب نشنیدن خطبه و از بین رفتن فایده آن باشد، سکوت لازم است.   احتیاط واجب آن است که امام جمعه در خطبه حمد الهى و درود بر پیغمبر و ائمه علیهم السلام را به زبان عربى ایراد نماید، گر چه او و مستمعین او عرب نباشند اما مى تواند در مقام وعظ و توصیه به تقوى به زبان دیگرى تکلم نماید. و احتیاط مستحب آن است که موعظه و آنچه را به مصالح مسلمین مربوط مى شود به زبان مستمعین ادا نماید، اگر مستمعین مختلفند آنها را به زبانهاى مختلف تکرار کند. گر چه در صورتى که مأمومین بیش از حد نصاب (4 نفر) باشند مى تواند به زبان حد نصاب (4 نفر) اکتفا نماید، ولى احتیاط مستحب آن است که آنها را به زبان خودشان موعظه کند.   اذان دوم در روز جمعه بدعت و حرام است. یعنى نباید یک اذان قبل از خطبه و یک اذان بعد از خطبه بگویند. احکام نماز جمعه:   کسى که نماز جمعه را به امامى اقتدا کرده مى تواند نماز عصر را نیز به همان امام اقتدا کند ولى اگر بخواهد احتیاطاً نماز ظهر را هم بخواند راه آن این است که پس از پایان نماز جماعت مجدداً نماز ظهر و عصر را بجا آورد مگر اینکه امام هم بعد از خواندن نماز جمعه احتیاطاً نماز ظهر را بجا آورده باشد که در این صورت اگر مأموم نیز همین طور عمل کرده لازم نیست نماز عصر را تکرار کند.   اگر امام و مأموم بخواهند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بجا آوردند مى توانند آنرا به جماعت برگزار کنند ولى مأمومى که در نماز جمعه شرکت نکرده نمى تواند به این نماز اقتدا کند و اگر به این نماز اقتدا کند از نماز ظهر او مجزى نیست و باید آن را اعاده نماید.   اگر مأمومى که رکوع رکعت اول امام جمعه را درک کرده به علت کثرت جمعیت یا غیر آن نتواند در سجده ها با امام همراهى کند در این صورت اگر بتواند (پس از قیام امام براى رکعت دوم) سجده ها را خود بجا آورده و قبل از رکوع رکعت بعد یا در حین آن به امام ملحق شود، نمازش صحیح است. و الا باید به حال خود باقى بماند تا امام به سجده هاى رکعت دوم برسد آنگاه دو سجده را به نیت سجده هاى رکعت اول نماز خود همراه امام بجا آورد و سپس رکعت دوم را فرادى بخواند و نمازش صحیح است. ولى اگر آنها را به نیت سجده هاى رکعت دوم و یا به نیت متابعت امام انجام دهد احتیاط واجب آن است که از آن دو سجده صرف نظر کرده و دو سجده دیگر به نیت سجده هاى رکعت اول بجا آورد و سپس به رکعت دوم بپردازد و پس از اتمام نماز، نماز ظهر را هم بجا آورد.   اگر مأموم به قصد اتصال به نماز، در رکوع رکعت دوم تکبیر بگوید و به رکوع برود ولى شک کند که رکوع امام را درک کرده یا نه، نماز جمعه او محقق نمى شود و احتیاط واجب آن است که آن نماز را به نیت نماز ظهر فرادى به پایان برساند و سپس نماز ظهر را اعاده کند.   اگر مأمومین پس از اتمام خطبه ها و شروع نماز امام، از اقتدا به او خوددارى کنند و امام را تنها بگذارند نماز جمعه منعقد نشده و باطل است و امام مى تواند آن نماز را رها نموده و به نماز ظهر بپردازد، ولى احتیاط مستحب آن است که نیت خود را به ظهر برگرداند و پس از اتمام آن مجدداً نماز ظهر را بخواند و احتیاط بیشتر در آنست که نماز را به همان نیت نماز جمعه تمام کند و سپس نماز ظهر را بجا آورد.   اگر نماز جمعه با عدد کامل (حداقل 4 نفر به اضافه امام) منعقد شود ـ ولو اینکه فقط تکبیر آنرا گفته باشند ـ و سپس متفرق شوند، نماز باطل مى شود چه همه مأمومین یا بعضى از آنها متفرق شوند و امام باقى بماند و چه برعکس، چه یک رکعت کامل نماز را خوانده باشند و چه کمتر ولى احتیاط مستحب آن است که افراد باقیمانده نماز جمعه را تمام کنند سپس نماز ظهر را بجا آوردند اما اگر بعضى از آنها در اواخر رکعت دوم بلکه بعد از رکوع رکعت دوم متفرق شوند نماز جمعه صحیح است و احتیاط مستحب آن است که پس از آن نماز ظهر را بجا آورند.   اگر عدد مأمومین بیش از حد لازم (4 نفر) براى نماز جمعه باشد پراکندگى عده اى از آنها مطلقاً ضرر ندارد، به شرط آنکه افراد باقیمانده از (4 نفر) کمتر نباشد.   اگر پنج نفر (یا بیشتر) براى نماز جمعه مهیا شوند ولى در اثناء خطبه ها یا بعد از آنها و قبل از اقامه نماز متفرق شوند و برنگردند به طورى که کمتر از 5 نفر باقى مانده باشند وظیفه افراد باقى مانده، نماز ظهر است.   در صورتى که قبل از انجام مسمّاى واجب در خطبه (یعنى حداقلى از واجبات خطبه ها که بتوان آنها را خطبه نامید) عده اى از مأمومین متفرق شوند و کمتر از 4 نفر بمانند و پس از مدت کوتاهى برگردند (به طورى که عدد لازم ـ 5 نفر ـ کامل شود) اگر امام در این فاصله سکوت کرده باشد، پس از مراجعت مأمومین باید از نقطه اى که خطبه را قطع نموده ادامه دهد ولى اگر (با وجود تقلیل مأمومین از حد نصاب لازم) قسمت هاى واجب خطبه را ادامه داده و جریان امر به صورتى بوده که افراد پراکنده صداى او را نشنیده اند باید پس از مراجعت آنها و تکمیل عدد قسمت هاى واجب را که در غیاب آنها خوانده اعاده کند و اگر زمان بازگشت مأمومین طولانى باشد به طورى که عرفاً به یکپارچگى خطبه لطمه بزند باید امام خطبه را اعاده کند. چنانچه اگر با ورود مأمومین جدید هم عدد لازم ـ 5 نفر ـ کامل بشود اعاده خطبه ضرورى است.   اگر مأمومین بعد از خطبه یا در اثناى آن متفرق شوند (به طورى که کمتر از 5 نفر باقى بمانند) و سپس برگردند تا عدد لازم کامل شود در صورتى که مسماى خطبه محقق شده باشد اعاده خطبه واجب نیست، گر چه مدت تفرق طولانى باشد. و در صورتى که مسماى خطبه محقق نشده باشد، اگر علت تفرق، انصراف مأمومین از نماز جمعه بوده احتیاط واجب آن است که پس از بازگشت آنها، امام، خطبه ها را از نو بخواند (ولو اینکه مدت تفرق کم باشد) و اگر علت تفرق و پراکندگى امرى نظیر باران و غیره بوده در این صورت اگر مدت آن به قدرى طولانى شود که عرفاً به یکپارچگى خطبه لطمه بزند واجب است خطبه ها را از نو بخواند و الا خطبه قبلى را ادامه دهد و صحیح است.   اگر در جایى نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله اى کمتر از یک فرسخى آن نماز جمعه دیگرى منعقد شود. پس اگر با فاصله یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است. لازم به تذکر است که میزان در مسافت، محل نماز جمعه است نه شهرى که نماز جمعه در ان تشکیل شده است بنابراین در شهرهاى بزرگى که طول آن چند فرسخ است مى توان چند نماز جمعه تشکیل داد.   احتیاط مستحب آن است که قبل از اقامه نماز جمعه مطمئن شوند که در کمتر از حد مقرر نماز جمعه دیگرى قبل از آنها و یا مقارن آنها برگزار نشده و نمى شود.   اگر دو نماز جمعه در یک زمان و با فاصله کمتر از حد معین (یک فرسخ) تشکیل شود هر دو باطل است. ولى اگر یکى از آنها قبلاً شروع شده ولو فقط تکبیرة الاحرام را گفته باشد دیگرى باطل است، چه نمازگزاران بدانند که قبل از آنها یا بعد از آنها نماز جمعه دیگرى در فاصله کمتر برقرار شده و یا مى شود و چه ندانند. و میزان در صحت، تقدم در نماز است نه در خطبه ها. بنابراین اگر یکى از دو نماز جمعه در خطبه ها مقدم بوده امانماز دوم در شروع نماز تقدم داشته نمازدوم صحیح و اولى باطل خواهد بود.   اگر یقین دارند که در فاصله کمتر از حد لازم (یک فرسخ) نماز جمعه اى بر پا شده ولى شک دارند که آن نماز قبلاً برگزار شده یا نه، و یا شک دارند که ان نماز مقارن با آنها برگزار مى شود یا نه، در هر دو صورت مى توانند خود نماز جمعه اى تشکیل دهند. و همچنین است در صورتى که نسبت به اصل انعقاد نماز جمعه دیگر اطمینان نداشته باشند.   اگر پس از پایان نماز جمعه متوجه شوند که نماز جمعه دیگرى در کمتر از حد مقرر تشکیل شده و هر یک از دو گروه احتمال دهد قبل از دیگرى به اقامه جمعه پرداخته، بر هیچ یک اعاده جمعه و نیز نماز ظهر واجب نیست. گر چه اعاده مطابق احتیاط استحبابى است ولى اگر گروه سومى خواسته باشند در همان محدوده اقامه جمعه دیگرى بنمایند، باید یقین داشته باشند که آن دو نماز جمعه باطل است و اگر احتمال صحت یکى از آن دو را بدهند نمى توانند اقامه جمعه دیگرى بنمایند.   در زمان غیبت ولى عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینى نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست. (مطابق با توضیح المسائل مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی (رضوان الله علیه ) ) برای مطالعات بیشتر به توضیح المسائل مرجع تقلید خودتان مراجعه نمایید. ( الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُمْ ) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه