دلایل نامگذاری مسجد پیامبر به مسجد الحرام چیست؟ لطفا درباره این مسجد توضیح دهید.

در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که بدانید: مسجد الحرام مکانی است غیر از مسجد پیامبر. مسجد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله مکانی است که امروزه قبر شریف آن حضرت نیز در آن قرار گرفته است. این مسجد در شهر مدینه قرار دارد و در همان سال اول هجرت پیامبر از مکه به مدینه در این شهر بنا نهاده شد. اما مسجد الحرام نام دیگر کعبه است که در شهر مکه (و در حدود پانصد کیلومتری جنوب شهر مدینه) قرار گرفته است و بنای آن به دست حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل بوده است.[1] واژه «مسجد الحرام» در قرآن نیز به آن اشاره شده و خداوند در موارد متعددی از این واژه استفاده نموده است: «جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاس: [2] خداوند مکه را بیت الحرام و مایه قوام مردم قرار داده است». برخی معتقدند به این دلیل به آن مسجد الحرام گفته‌اند که ورود مشرکان به این مسجد حرام می‌باشد.[3] برخی دیگر می‌گویند: این مسجد مکانی است که باید مسلمانان در حال ایمنى و آسودگى خاطر، بدون هراس و ترس در آن رفت و آمد کنند لذا آن را مسجد الحرام نامیده‌اند یعنی مسجدی که در آن آزار رساندن، ترساندن و ... مسلمانان حرام است. [4]دسته‌ای دیگر علت این نام‌گذاری را این‌گونه بیان کرده‌اند: در آن‌جا پاره‌ای از اعمال که در دیگر مکان‌ها جایز است، حرام می‌باشد مانند: صید حیوانات و قطع درختانش.[5]مرحوم علامه طباطبایی با استناد به آیات قرآن علت این نام‌گذاری را این‌گونه بیان کرده‌اند که: «حرام از ماده «حرم»‌ و به معنای «مورد احترام » می‌باشد. لذا معناى کلمه «مسجد الحرام» این مى شود: خداى تعالى کعبه را مورد توجه قرار داده و احترام کرده است و به همین منظور بعضى از ماهها را هم حرام کرده و بوسیله حکم به وجوب حج در آن ماهها، بین ماههاى حرام و بیت الحرام ارتباط برقرار کرد.و غرض از همه اینها این است که کعبه را پایه حیات اجتماعىِ سعیدى براى مردم قرار دهد، و آن را قبله گاه مردم کند، تا در نماز، دل و روى خود را متوجه آن کنند و در هر حال احترامش نمایند و در نتیجه جمعیت واحده اى را تشکیل داده و جمعشان جمع و دینشان زنده و پایدار گردد، از اقطار مختلف گیتى و نقاط دور در آنجا گرد هم آیند و همه قسم طریق عبادت را پیموده و منافعى را که خصوص این قسم عبادت براى آنان دارد به چشم خود دیده استیفا کنند، و نیز اهل عالم بشنیدن اسم آن و به گفتگوى از آن و رفته رفته نزدیک شدن و دیدن آن و توجه بسوى آن هدایت شوند».[6] [1] . علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: موسوی همدانی، قم، دفتر تبلیغات، 1374ش، ج1، ص425-427.[2] . سوره مائده، 97.[3] . دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج10، ذیل واژه «بیت الحرام».[4] . شیخ مفید، الارشاد، ترجمه رسولى محلاتى، تهران، اسلامیه، چ دوم، بی‌تا، ج 1، ص 117 .[5] . دانشنامه جهان اسلام، ذیل عنوان «بیت الحرام».[6] . علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: موسوی همدانی، قم، دفتر تبلیغات، 1374ش، ج6، ص208-210. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه