مراد از جمله «إنّ حُسْنُ الظَّنِّ مِنْ حُسْنِ الْعِبَادَةِ» چیست؟

عبادت خداوند آثار و فوائد دنیوی و اخروی فراوانی دارد. از آیات و روایات به دست می‌آید که برای عبادات دو نوع اثر وجود دارد:یکی اثر خاص ناشی از یک عبادت خاص؛ مانند نماز که آثار ویژه خود - مانند بازداشتن از گناه - را دارد. خداوند می‌فرماید: «و نماز را برپا دار، که نماز [انسان را] از زشتی‌ها و گناه بازمی‌دارد».[1]اثر دیگری که برای عبادات وجود دارد به اصل عبادت و بندگی برمی‌گردد، نه به عبادتی خاص!رسول خدا(ص) می‌فرماید: «گمان نیک، از عبادت نیک سرچشمه می‌گیرد»؛[2] یعنی کسی که اهل بندگی خداوند باشد و روح عبادت را چشیده باشد، نسبت به خداوند و یا بندگان مؤمن او، بدگمان نمی‌باشد.[3]بر این اساس، این حدیث و روایات مشابه، ناظر بدان هستند که فردی که خالصانه به عبادت خدا می‌پردازد، عبادت نیکش این نتیجه را برای او به دنبال خواهد داشت که به خدا و مؤمنان خوش­گمان باشد.همچنین تفسیر دیگری نیز از این حدیث ارائه شده به این بیان که؛ گمان نیک نسبت به خدا و مسلمانان، خود از جمله عبادت‌های نیکی است که انسان را به خدا نزدیک می‌کند.[4]شاید هر دو تفسیر صحیح باشد؛ زیرا همان‌طور که عبادت نیکو، موجب خوش‌گمانی می‌شود، خوش­گمانی نیز موجب نیکوتر شدن پرستش خواهد شد. در همین زمینه امام صادق(ع) می‌فرماید: «خداوند متعال به حضرت داوود(ع) وحى فرستاد؛ نعمت‌هاى ظاهرى و باطنى مرا به یاد بندگان من بیاور؛ زیرا آنها هرگاه نعمت‌هاى مرا به یاد آورند از من جز نیکى نخواهند دید، و آینده را مثل گذشته خواهند داشت.گمان نیک آنها را وادار می‌کند تا عبادتشان نیکو شده و نیت‌ها را خالص کنند. مغرور کسى است که در گناهان فرو رفته، ولى آرزوى مغفرت و رحمت می‌کند. کسى که خوش­گمان است از خدا هم اطاعت می‌کند، از او امید ثواب دارد و از عقابش می‌ترسد».[5] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه