لیلة الرغائب

کلمه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان می باشد. بنابر معنای اول، «لیله الرغائب» یعنی شبی که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و بندگان خوب و شایسته خداوند در این شب تمایل زیادی به رفتن به در خانه خداوند و ارتباط و انس با معبود خویش دارند. بنابر معنای دوم «لیله الرغائب» یعنی شبی که در آن عطاء و بخشش خدوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با رو آوردن به بارگاه قدس ربوبی و خاکساری در برابر عظمت حق، شایسته دریافت انعام و عطا و بخشش بی کرانه حق می گردند. درباره فضیلت و ارزش و عظمت آن می توان دو جهت زیر را بیان کرد: 1. از این جهت که اصولا شب جمعه، خود دارای ویژگی و ارزش خاصی است و اعمال عبادی فراوانی در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضی الحاجات است. 2. ماه رجب اولین ماه از ماه های حرام (ماه های حرام عبارتند از: رجب، ذی القعده، ذی الحجه، محرم) و ماه خدا و هنگام عبادت و دعا و استغفار است و رحمت الهی در این ماه در حال ریزش و نزول است به همین جهت این ماه را رجب الاصب گویند، چون «صب» به معنای ریختن است. پس لیله الرغائب، شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع نموده و ارزشی دو چندان دارد. عارف کامل و استاد واصل مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی در این باره در کتاب المراقبات خویش می نویسد: اولین شب جمعه ماه رجب را لیلاالرغائب نامند. در این شب فرشتگان بر زمین نزول می کنند. اگر شب اول ماه رجب مصادف با شب جمعه بود، سزاوار است عمل «لیلاالرغائب» را نیز انجام دهد. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبی است که فرشتگان آن را «لیلاالرغائب» می نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که یک ساعت از شب گذشت، هیچ فرشته ای در آسمانها و زمین نمی ماند مگر این که در کعبه و اطراف آن جمع می شوند. آن گاه خداوند به طور غیرمنتظره ای بر آنان وارد شده و می فرماید: ای فرشتگانم! هرچه می خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان عرض می کنند: حاجت ما این است که از روزه داران رجب درگذری. خداوند می فرماید: این کار را انجام دادم. عارف کامل، ملکی درباره اعمال این شب می نویسد: بهتر است کسی که این حدیث را می شنود، در این شب، زیاد به فرشتگان صلوات فرستاده تا تکلیفی را که آیه تحیت (سوره نساء، آیه 68) برای درود و صلوات فرستادن به عهده ما گذاشته به اندازه توانایی انجام داده باشد. برای لیله الرغائب اعمال و فضایل بسیاری نقل کرده اند که از آن جمله می توان به روزه پنجشنبه و استغفار زیاد و نماز ویژه ای که در مفاتیح آمده اشاره کرد. کسی که می خواهد به ثواب و پاداش اعمال این شب برسد می تواند به اعمال آن اگرچه به قصد رجا (امید ثواب و رضایت خدا) در روز پنج شنبه اقدام کند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه