چرا به امام حسین(ع) اباعبدالله میگن؟ از چه زمانی به ایشان این کنیه اطلاق میشه؟

در پاسخ به سوالتان درباره کنیه اباعبدالله به نکات زیر توجه فرمایید: یکی از آداب و رسوم رایج میان اعراب این است نام کوچک اشخاص را در جمع بهکار نمی‌برند بلکه برای صدا زدن او از لقب و یا کنیه استفاده می‌کنند و این را نوعیاحترام به طرف مقابل حساب می‌کنند. حال لازم نیست آن شخص الزاما دارای فرزندی بهآن نام باشد تا او را با آن کنیه صدا کنند به عنوان مثال: ابوتراب یکی از کنیه‌های افتخار آمیز امیرمومنان علی علیه‌السلام است که رسول خدا (ص) در غزوه ذات العشیره آن حضرت را با این کنیه مورد خطاب قرار داد. تراب به معنای خاک [1] و نیز خود زمین [2] آمده است.این کنیه در مفهوم لغوی به معنای پدر خاک و پدر زمین است. نه اینکه امیرالمومنین فرزندی به نام «تراب» داشته باشند. کنیه اباعبدالله نیز این‌چنین است یعنی لازم نیست حتما فرزندانی به این نام داشته باشند. درباره زمان دادن چنین کنیه‌ای به امام باید به مطالب زیر دقت نمود: روایات فراوانی داریم که امام حسین در دوران کودکی و قبل از تولد فرزندانش در لسان پیامبر و امیر المومنین اباعبدالله خوانده شده است: عَنْ امام الصادق علیه السلام قالَ :« قالَ علی عَلَیهِ السَّلام لِلْحُسَینِ علیه السلام :یا اباعَبداللهِ اُسْوَهٌ اَنْتَ قَدْماً . فقالَ :‌ جُعِلْتُ فِداکَ ما حالی ؟‌ قال:‌عَلِمْتَ ما جَهِلوا وَسَینَتْفَعُ عالِمٌ بِما عَلِمَ . یا بَنیاسْمَعْ وَ ابْصِرْ مِنْ قَبْلِ اَنْ یاْتیکَ فَوَالّذی نَفْسی بِیدِهِ لَیسْ فَکَنَّ بَنوُ اُمیهٍ دَمَکَ ثُمَّ لایزیلونَکَ عَن دینِکَ وَ لاینْسونَکَ ذِکْرَ رَبَّکَ . فَقال الْحُسینُ علیه السلام : وَ الّذی نَفْسی بِیدَه حَسْبی اَقْرَرْتُ بِما اَنْزَلَ اللهُ وَ اَصَدُّقَقَوْلَ نَبی اللهِ وَ لا اُکَذُّبُ قَوْلَ اَبی» امام صادق علیه السلام فرمود:‌ « علی علیه السلام به حسین علیه السلام فرمود: ای اباعبدالله تواز پیش اسوه مردم بوده ای . [ حسین علیه السلام ] عرض کرد : فدایت شوم حالمن چگونه است ؟‌ فرمود:‌ دانشی داری که ایشان بدان نادان اند و زود است که دانشمند از دانش خود بهره جویند.ای فرزندم گوش بردار و بینا باش قبلازآنکه [ واقعه ای] تو را دریابد . قسم به آن که جانم در دست اوست بنی امیه خون تو را می ریزند اما نمی توانند تو را از آئینت برگردانند و از یادپروردگارت غافل سازند . حسین علیه السلام فرمود:‌ قسم به آن که جانم دردست اوست کافی است . من بدانچه خدا فرود آورده است اقرار کردم و سخنپیامبر را دروغ نمی شمارم .( 10)‌کامل الزیارات / 72 ابن عباس مى گوید: همراه على(علیه السلام) در جنگ صفین از سرزمین نینوا گذشتیم به من فرمود: یا ابن عباس أتعرف هذا الموضع، قلت له ما أعرفه یاامیرالمؤمنین   فقال(علیه السلام): لو عرفته کمعرفتى لم تکن تجوزه حتى تبکى کبکائى قال: فبکى طویلا حتى اخضلت لحیته و سالت الدموع على صدره و بکینامعاً و هو یقول: أوه أوه مالى و لآل أبى سفیان مالى و لآل حرب، حزب الشیطان و اولیاء الکفر صبراً ابا عبدالله ... ثم بکى بکاء طویلا و بکینا معه حتى سقط لوجهه و غش علیه طویلا ثم أفاقت... اى ابن عباس آیا این سرزمین را مى شناسى؟ عرض کردم خیر، اى امیر مومنان. آن حضرت فرمود: اگر مثل من آن را مى شناختى از اینجا عبور نمى کردى مگر آن که مانند من مى گریستى. آنگاه شروع به گریستن کرد تا این که اشک محاسن ایشانر ا فراگرفت و بر سینه مبارکشان جارى شد. ما نیز با آن حضرت گریستیم.على(علیه السلام) مى فرمود: شگفتا ما را با آل ابوسفیان و آل حرب، حزب شیطان و اولیاى کفر، چه کار! در همین حال فرمود:اى عبدالله صبر و مقاومت داشته باش. و آنگاه بسیار گریست و ما نیز با او گریستیم، به گونه اى که آن حضرت با صورت به زمین فرود آمد و از هوش رفت وپس از مدتى به هوش آمد. اصبغ بن نباته نیز مى گوید: «همراه على(علیه السلام) از سرزمین کربلاگذر کردیم محل سوار شدن، پیاده شدن و محل ریختن خونهاى شهدا را به من نشان داد وفرمود: در این محل جوانانى از آل محمد(صلى الله علیه وآله) کشته مى شوندکه آسمانها و زمین بر آنها گریه خواهند کرد.   همچنین مناسب است بدانید گاه لقب از کودکی بر شخص گذاشته می‌شد زیرا کودکی محترم یا از خاندانی بزرگ بود پی نوشت ها[1]. حسین مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم ، ج1، ص412-413. [2]. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن ، ص73. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه