لطفا میرزا حسین بن محمد تقی بن محمد نوری مازندرانی معروف به میرزا حسین نوری را بیشتر معرفی کنید.

میرزا حسین بن محمد تقی بن محمد نوری مازندرانی معروف به میرزا حسین نوری در سال 1254 ق. در شهرستان نور در مازندران بدنیا آمد. میرزای نوری، فقیه امامی، محدث، مفسر و شاعر، نزد شیخ العراقین عبد الحسین تهرانی، شیخ مرتضی انصاری، حاج ملا علی کنی، میرزا محمد حسن شیرازی و سید مهدی قزوینی تلمذ نمود.میرزا حسین نوری همچنین از استادان شیخ آقابزرگ تهرانی، حاج شیخ عباس قمی، محمد حسین کاشف الغطاء و سید شرف الدین عاملی در حدیث نیز بوده است. میرزای نوری در ترویج اصول مذهب جعفری و نشر آثار ائمه ی اطهار (علیهم السلام) کوشش بسیار کرد. همچنین این عالم فاضل در عبادت، پرهیزگاری، تقوی و کمالات نفسانی، انسانی نمونه بود.کتابهای ارزشمند و ماندگار «محدث نوری» که محصول تمام شبانه روز عمر شصت و شش ساله اوست، هر کدام دارای ویژگی و اهمیت زیادی است، در حوزه های علمی منبع و ماخذ استفاده عالمان و اهل تحقیق است، که معرفی همه آنها از حوصله این نوشتار بیرون است، بدین دلیل تعدادی از آنها را معرفی می کنیم:1- نفس الرحمان، درباره معرفی شخصیت سلمان فارسی.2- دارالسلام، دو جلد، در مورد خواب و رویا.3- معالم العبر، در تکمیل جلد هفده «بحارالانوار»4- جنة الماوی، داستانهای افرادی که به ملاقات امام زمان علیه السلام رسیده اند.5- فیض قدسی، در احوال علامه مجلسی.6- صحیفه چهارم امام سجاد علیه السلام.8- نجم الثاقب، در احوال امام غایب علیه السلام، فارسی.9- کلمه طیبه، فارسی.10- فصل الخطاب.11- مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مهمترین کتاب «محدث نوری» است، که در سه جلد بزرگ با بیش از دو هزار صفحه به چاپ رسیده، و در چاپ جدید کنونی تعداد آن حدود بیست جلد می شود.این عالم بزرگ دینی، از نظر اخلاق و رفتار انسانی در مرحله درخشانی قرار داشته است. شاگرد وارسته او «محدث قمی» درباره استاد خود که سالیانی با او می زیسته است، می گوید:محدث نوری، عالم خوش برخوردی بود، سریع چیز می نوشت، حافظه نیرومندی داشت، موقعیت شناس بود، زود به افراد اعتماد نمی کرد، در انجام عبادت جدیت و قاطعیت به خرج می داد، زهد و پارسائی را شیوه خود قرار داده بود، هرگز نماز شب و مناجات سحر او با خداوند قطع نمی شد، و بالاخره این دانشمند بزرگوار در قله بلندی از شرافت و فضائل انسانی قرار داشت، بطوری که با اعمال و رفتار سالم و جذاب خویش، سبب تبلیغ دین و گرایش افراد به راه خداوند می گردید...این عالم بزرگ و شایسته، شب چهارشنبه بیست و هفتم جمادی الثانی سال 1320 هجری قمری در شهر «کوفه» زندگی را به درود گفت جسد او را به نجف منتقل کردند و در ایوان سوم سمت شرقی صحن مقدس حرم امیر المومنین علیه السلام به خاک سپرده شد.محدث بزرگ، حاج میرزا حسین نوری و آثار ارزشمند او را، که در جهت احیای احادیث دینی می باشد، عالمان و فقیهان و محدثان عالی مقام زیادی، مورد ستایش و تایید فراوان قرار داده اند، که از جمله آنان هستند:علامه بزرگ محمد حسین کاشف الغطا، شیخ الشریعه اصفهانی، حاج شیخ عباس قمی، حاج میرزا حسن شیرازی، شیخ آقا بزرگ تهرانی، سید محسن امین جبل عاملی، استاد شهید مرتضی مطهری، و امام خمینی ره. میرزای نوری دارای کتابخانه ی جامع و معتبری بود که در ایران و عراق نظیر آن در کمیّت و کیفیّت یافت نمی شد ولی این کتابخانه پس از وفات میرزا به کلی متفرق شد. ایشان پدر همسر شهید شیخ فضل الله نوری، عالم مبارز و آگاه دوران مشروطه بود و بسیاری از کتب نفیس میرزا حسین، نزد فرزندان شیخ فضل الله نوری ماند. بعدها تعدادی از این کتب، توسط آیت الله بروجردی خریداری و به کتابخانه ی معظم له در نجف اشرف منتقل گردید. کتاب دارالسلام در مورد خواب ورویا نوشته شده وکتاب مفیدی است اصل کتاب عربی است در مورد ترجمه شدن ان اطلاعی نداریم سیدنورالله حسینی مرعشی شوشتری، معروف به قاضی نورالله شوشتری و مشهور به شهید ثالث فقیه اصولی، متکلم جدلی، محدث رجالی و شاعر و عالم بزرگ عهد صفویه. پدرش، سید شریف یا سید شرف الدین شوشتری، از مجتهدان ممتاز شوشتر بود. قاضی نوراله، سال 956 هـ ق، در شوشتر، در خانواده اهل علم بدنیا آمد. نسب او با 21 واسطه به سید علی مرعشی و با 26 واسطه به امام چهارم شیعیان، حضرت سجاد علیه السلام، می رسد. علوم مقدماتی و علوم عقلی و نقلی را در نزد پدرش آموخت. میرصفی الدین محمد و میرجلال الدین محمد صدر نیز از معلمان او بودند. سال 979 هـق، یعنی در 23 سالگی، برای زیارت حضرت رضا علیه السلام و ادامه تحصیل، از شوشتر به مشهد رفت و در آنجا تحصیل و تهذیب نفس را شروع نمود. از اساتید معروف او در مشهد عبدالواحد بن علی استاد سلطان حیدر میراز بود. شوشتری در علم حدیث و علوم معقول و منقول، استاد و متبحر و در ریاضیات، ادبیات عرب، معانی و بیان و عروض و قافیه، صاحب تالیفات است.در مورد اصحاب پیامبر، معتقد بود که اصحاب واقعی پیامبر کسانی هستند که دارای ایمان و عدالت باشند، تنها ملاقات و دیدار با پیغمبر برای این عنوان کافی نیست.هجرت قاضی نورالله به هندوستاناو علاوه بر مراتب عالیه علمی مختلف، شاعری بزرگ بود و دیوان اشعار دارد. اوایل شوال سال 299 هـ ق، وی از مشهد به هندوستان رفت. علت اصلی آن را مصیبت های دائم و فجایع و شورش های مکرر مشهد، گفته اند. سفر او به هند، در زمان اکبر شاه هندی بود و او مستقیما در ورود به هند، به «دیوان اکبر» پادشاه هندوستان رفت. در آنجا فتح الله شیرازی و حکیم ابوالفتح گیلانی بودند که قاضی نوراله را به اکبر شاه معرفی کردند. دو سال بعد، به دستور اکبر شاه، وی، قاضی «لاهور» شد. معمولا ماموریت هایش، تحقیق در منازعات پیچیده بود. یکبار در سال 1000 هـ ق، مامور تهیه گزارش از ایالت کشمیر به دلیل سوء اداره آنجا در حمله مغول شد. سال 1005 هـ ق، برای تحقیقات امور مذهبی و خیریه، به ایالت «اگرا» رفت. سال 1008 هـ ق، از طرف اکبر شاه، قاضی ارتش شد. وی تقیه نمی کرد بلکه به مذهب شیعه عمل می کرد. اکبر شاه نیز به خاطر توانایی ها و صلاحیت هایش، علی رغم تشیع او، سمت هایی به او داد. قاضی نورالله بعد از مرگ بعضی از دوستان و یاران با وفای شاه و حامیان خودش و بعد از برگشتن از «اگرا» تصمیم گرفت به ایران برگردد، ولی تلاش او به نتیجه نرسید و کم کم از حمایت اکبر شاه و اطرافیان او، محروم و تنها حامی اش، حکیم علی گیلانی بود که او نیز سالهای آخر حیات سلطنت اکبر شاه، در گذشت و از این رو، قاضی نورالله تنها ماند. مخصوصا با سلطنت سلطان سلیم، بعد از مرگ اکبر شاه، رهبران متعصب سنی، فشار زیاد بر او آورده و روز به روز، زندگی برایش سخت و دشوار شد. با تالیف چندین کتاب و رساله او، و مقالاتی که بخصوص در کتاب «احقاق الحق» در انتقاد از سه خلیفه اول نوشت، خشم رهبران اهل تسنن را برانگیخت تا جائی که در سال 1019 هـ ق، در بین راه او را گرفتند و آنقدر با شاخهای خاردار، او را زدند تا جان سپرد. آثار قاضی نوراللهدر شمار کتب ایشان اختلاف نظر است ولی آیت الله مرعشی نجفی ـ رحمه الله علیه ـ در مقدمه کتاب «احقاق الحق» تصنیفات این بزرگ مرد عرصه سیاست و نگارش را 140 کتاب ذکر می‌کند از میان کتب قاضی نورالله شوشتری چهار کتاب او از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که آنها را از زبان بزرگان نقل می‌کنیم: 1. احقاق الحق:کلماتش حاکی از تبحّر علمی اوست و آن را در ردّ کتاب «ابطال الباطل» قاضی فضل بن روزبهان اصفهانی عامی نوشته است. کتاب قاضی فضل بن روزبهان در ردّ کتاب «نهج الحق و کشف الصدق» علامه حلی تألیف شده است. قاضی نور الله در این اثر با بیان منطقی و زیبا و رسا کتاب فضل بن روزبهان را پاسخ گفته است و در بطلان دیدگاه وی به کتابهای خود اهل سنت استشهاد نموده است.[1]وی تقیه نمی کرد بلکه به مذهب شیعه عمل می کرد. اکبر شاه نیز به خاطر توانایی ها و صلاحیت هایش، علی رغم تشیع او، سمت هایی به او داد. قاضی نورالله بعد از مرگ بعضی از دوستان و یاران با وفای شاه و حامیان خودش و بعد از برگشتن از «اگرا» تصمیم گرفت به ایران برگردد، ولی تلاش او به نتیجه نرسید.2. مجالس المؤمنین:این اثر احوال جماعتی از علما، حکما، ادبا، عرفا، شعرا و رجال متقدم و راویانی است که به اعتقاد قاض نورالله همگی شیعه مذهب‌اند. افزون بر اینها دربردارندة حکایات و قصه‌ها و روایات آنها، همچنین گذری به شهرها و احوالات ایشان است.[2] 3. و 4 «الصوارم المهرقه» در جواب «الصواعق المحرقه» و کتاب «مصائب النواصب».از آنجا که شیخ حر عاملی (متوفی 1110) در امل الآمل خود این دو کتاب اخیر را در کنار احقاق الحق و کتب دیگر نام می‌برد بیانگر این مطلب است که این کتابهای مهم قاضی[3] در همان عصر صفویه در جهان اسلام شهرت داشته است. دیدگاه اعتقادینظر او در مورد تقیه، مثبت بود ولی می گفت باید در موارد اضطراری بکار گرفت. در مورد اصحاب پیامبر، معتقد بود که اصحاب واقعی پیامبر کسانی هستند که دارای ایمان و عدالت باشند، تنها ملاقات و دیدار با پیغمبر برای این عنوان کافی نیست. وی، اختلافات و اغتشاشات در مذهب شیعه را، از احادیث جعلی خوارج و غلات، میداند. دیدگاه او به صوفیان اینکه، آنها را بطور مطلق تائید نمی کرد ولی صوفیان پاک ضمیر را در بقای معتقدات شیعه در بین مسلمانان، موثر می دانست.کتاب مجالس المومنین همان گونه که در بالا گفته شد در شرح حالات علما حکما ومعاریف شیعه است لکن در این کتاب مولف برخی از شخصیتها که شیعه بودنشان محل تردید وانکار برخی دیگر است را نیز آورده است . پی نوشت:[1] . ریحانة الادب، ج 3، ص 385. [2] . روضات الجنات، ج 8، ص 160. [3] . الامل الآمل، ج 2، ص 337. در مورد زندگانی محمدحسین بن عبدالله ، شهرابی ، ارجستانی قمشه ای ، مشهور به گریان اطلاعی نداریم لکن کتاب ایشانمشتمل بر چهارده باب و یکصد و بیست مجلس می باشد. مولف در این کتاب به اصول دین و فروع آن و مباحث اخلاق و مناقب و مصائب اهل بیت (ع) پرداخته است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/100117979) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه