می‌خواستم بدانم چرا وقتی قرآن در مورد باردار شدن مریم و میلاد مسیح صخبت به میان آورده در (سوره ۳ آیه ۴۲ و ۴۵) راجع به چندین فرشته صحبت میکند اما در (سوره ۱۹ آیه ۱۷-۲۱) تنها از یک فرشته صحبت میکند.

سه احتمال در این قصه وجود دارد:اول این که، گفته شود دو ملاقات بوده که در اولی تعدادی از ملائکه حضور داشتند و آیات 42 و 45 سوره ی مبارکه ی آل عمران(3) به آن نظر دارد. و در دومی فقط «روح» بوده که از آیه ی17 سوره ی مبارکه ی مریم(19) این معنا را می توان برداشت کرد1.احتمال دوم این که، ظاهرا در سوره ی مبارکه ی آل عمران (3) آیات 42 و 45 خواسته شده که بیان شود چندین ملائکه به خدمت حضرت مریم رسیده اند. و در سوره ی مریم (19) آیه ی 17 در توضیح و ذکر جزئیات بیشتر جریان و آنچه در ملاقات ملائکه با حضرت مریم اتفاق افتاده به یکی از ملائکه به نام «روح» اشاره می کند که این روح که ظاهرا حضرت جبرئیل است به عنوان سر پرست و بزرگ فرشتگان حاضر در جلسه می باشد. پس در سوره ی آل عمران اگر ملائکه به صورت جمع آمده ناظر به کل فرشته های حاضر در جلسه ی ملاقات برای بشارت به وجود حضرت عیسی (علی نبینا و آله و علیه السلام) به حضرت مریم (سلام الله علیها) است و اگر در سوره مبارکه مریم تنها به «روح» اشاره شده، ناظر به سر پرست و بزرگ فرشتگان است.احتمال سوم این که مراد از الملائکه در آیات 42 و 45 سوره ی مبارکه آل عمران(3) که به صورت جمع آمده تعدادی از ملائکه نباشد بلکه یک ملک بزرگ الهی یعنی همان روح مذکور در سوره ی مبارکه مریم (19) آیه ی 17 باشد که از باب احترام به صورت جمع از آن ذکر به میان آمده است که البته آنچه موافق ظاهر آیات است ملائکه به معنای تعدادی از ملائکه است نه یکی.در هر صورت احتمال اول و دوم از قوت ظاهری بیشتری برخور دارند2._______________________1. سوره آل عمران (3)، آیات 42 تا 45: « وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى نِساءِ الْعالَمِینَ (42) یا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ (43) ذلِکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحِیهِ إِلَیْکَ وَ ما کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یُلْقُونَ أَقْلامَهُمْ أَیُّهُمْ یَکْفُلُ مَرْیَمَ وَ ما کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یَخْتَصِمُونَ (44) إذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ (45)»« و (به یاد آورید) هنگامى را که فرشتگان گفتند: اى مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته، و بر تمام زنان جهان، برترى داده است.(42)اى مریم! (به شکرانه این نعمت) براى پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور! و با رکوع کنندگان، رکوع کن!. (43)(اى پیامبر!) این، از خبرهاى غیبى است که به تو وحى مى کنیم، و تو در آن هنگام که قلمهاى خود را (براى قرعه کشى) به آب مى افکندند تا کدامیک کفالت و سرپرستى مریم را عهده دار شود، و (نیز) به هنگامى که (دانشمندان بنى اسرائیل، براى کسب افتخار سرپرستى او،) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتى، (و همه اینها، از راه وحى به تو گفته شد)ِ. (44) (به یاد آورید) هنگامى را که فرشتگان گفتند: اى مریم! خداوند تو را به کلمه اى [وجود با عظمتى ] از طرف خودش بشارت مى دهد که نامش مسیح، عیسى پسر مریم است، در حالى که در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیت خواهد بود، و از مقربان (الهى) است. (45)».سوره مریم (19)، آیات 16 تا 21:« وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ مَرْیَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِها مَکاناً شَرْقِیًّا (16) فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجاباً فَأَرْسَلْنا إِلَیْها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیًّا (17) قالَتْ إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْکَ إِنْ کُنْتَ تَقِیًّا (18) قالَ إِنَّما أَنَا رَسُولُ رَبِّکِ لِأَهَبَ لَکِ غُلاماً زَکِیًّا (19) قالَتْ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلامٌ وَ لَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ وَ لَمْ أَکُ بَغِیًّا (20) قالَ کَذلِکِ قالَ رَبُّکِ هُوَ عَلَیَّ هَیِّنٌ وَ لِنَجْعَلَهُ آیَةً لِلنَّاسِ وَ رَحْمَةً مِنَّا وَ کانَ أَمْراً مَقْضِیًّا (21)»«در این کتاب (آسمانى قرآن) از مریم یاد آر، آن هنگام که از خانواده اش جدا شد و در ناحیه شرقى قرار گرفت. (16) و حجابى میان خود و آنها افکند (تا خلوتگاهش از هر نظر براى عبادت آماده باشد) در این هنگام ما روح خود را به سوى او فرستادیم و او در شکل انسانى بى عیب و نقص بر مریم ظاهر شد. (17) او (سخت ترسید و) گفت من به خداى رحمن از تو پناه مى برم اگر پرهیزگار هستى. (18) گفت من فرستاده پروردگار توام (آمده ام) تا پسر پاکیزه اى به تو ببخشم! 20- گفت چگونه ممکن است فرزندى براى من باشد در حالى که تا کنون انسانى با من تماس نداشته، و زن آلوده اى هم نبوده ام؟! 21- گفت مطلب همین است که پروردگارت فرموده، این کار بر من سهل و آسان است، ما مى خواهیم او را نشانه اى براى مردم قرار دهیم و رحمتى از سوى ما باشد، و این امرى است پایان یافته (و جاى گفتگو ندارد). (19)». 2. جهت اطلاع بیشتر ر. ک: تفسیر تسنیم، آیت الله جوادی آملی، ج14، ص 229 - 302؛ تفسیر نمونه، ج2، ص 542 - 550 و ج13 ، ص 33 - 37. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه