نسل بعد از حضرت آدم(ع) چگونه به وجود آمد؟

در باره تکثیر نسل بشر پس از حضرت آدم در میان دانشمندان اسلامى دو نظر وجود دارد. هر کدام هم براى خود دلایلى از قرآن و روایات ذکر کرده اند. ما در این‌جا، به هر دو نظر به صورت اجمالی اشاره خواهیم کرد:1- در آن زمان هنوز قانون تحریم ازدواج خواهر و برادر از طرف خداوند قرار داده نشده بود و چون راهى براى بقاى نسل بشر غیر از این راه نبوده، ازدواج آنان با یکدیگر صورت گرفته است. ناگفته پیدا است که دستگاه قانون گذارى از آن خداست: «ان الحکم الاللّه ؛ هر گونه حکم راجع به خداست»، (سوره یوسف ، آیه 40). چه اشکال دارد که به طور موقت و از راه ضرورت، براى عده اى این گونه ازدواج در آن زمان بلا مانع و مباح باشد و براى دیگران عموما تحریم ابدى شود؟ طرفداران این نظریه از ظواهر قرآن براى خود دلیل مى آورند که خداوند عالم در «سوره نساء ، آیه 1» چنین مى فرماید: «وبث منهما رجالاً کثیرا و نساءا ؛ از آن دو (آدم و حوا) مردان و زنان فراوانى در روى زمین منتشر ساخت». ظاهر این آیه مى گوید که نسل بشر فقط به وسیله این دو تن به وجود آمده است، و اگر غیر از این دو در بقاى نسل او دخالت داشتند، باید بفرماید «وبث منهما و من غیرهما به وسیله این دو و غیر آنان... ». افزون بر آن، مرحوم طبرسى در حدیثى از امام سجاد (ع)، جریان ازدواج هابیل را با بلوزا خواهر همزاد (دوقلو) قابیل همچنین ازدواج قابیل را با قلیما خواهر همزاد هابیل، برای فردی قریشی چنین شرح مى دهد: این مطلب را انکار مکن زیرا روش الهى بر این جارى شده بود. مگر نه این است که خداوند زوجه آدم را از خود او آفرید و سپس براى او حلالش کرد... علامه طباطبایى در توجیه این نظریه مى فرماید: حکم ازدواج، یک حکم تشریعى و تابع مصالح و مفاسد است و حکم تکوینى نیست که قابل تغییر نباشد. ازاین رو ممکن است که در ابتداى خلقت به خاطر ضرورت بقاى نسل در جامعه محدود آن روز که فقط دو برادر و دو خواهر بودند، از جانب خدا حلال گردد و بعد که ضرورت برطرف شد حکم حرمت بیاید به جهت این که ادامه جواز ازدواج با توجه به گسترش نسل و ازدیاد برادران و خواهران موجب اشاعه فحشاء و از بین رفتن غریزه عفت می شود. افزون بر این نمى توان گفت فطرت با این ازدواج مخالف است زیرا متمایل نبودن طبع، نه از آن جهت است که از آن تنفر دارد بلکه به جهت آن است که این را موجب اشاعه فحشاء و اعمال زشت و از بین رفتن غریزه عفت مى داند. براى آگاهى بیشتر ر. ک: ترجمه تفسیر المیزان، ج 4، ص 239 - ج 16 ص 399 2- 2- نظر دیگر آن است که چون ازدواج فرزندان آدم با یکدیگر ممکن نبود؛ زیرا ازدواج با محارم یک عمل قبیح و زشت است، فرزندان آدم با دخترانى از نژاد و نسل دیگر که در روى زمین بودند ازدواج کردند. بعدا که فرزندان آنها با هم پسر عمو شدند، زناشویى میان خود آنان صورت پذیرفت زیرا نسل آدم نخستین انسان روى زمین نبوده بلکه پیش از آن نیز انسان هایى در زمین زندگى داشته اند. حاصل این که ممکن است گفته شود: پسران آدم، با بقایاى انسان هاى پیشین - که قبل از خلقت آدم و حوا در روى زمین زندگى مى کردند - ازدواج کردند و از گفت وگوى خدا با فرشتگان درباره آفرینش آدم در روى زمین، استفاده مى شود که قبل از آدم و حوا انسان هایى در روى زمین زندگى مى کردند.اما علمای اهل سنت در تفسیر خود غالبا مسئله را مطرح نکرده اند مثلا فخر رازی در تفسیرش زمخشری در الکشاف سیوطی در الدرالمنثوردر زیل آیه اول سوره ی نساء بحث تکثیر نسل را مطرح نکرده اند.فقط آلوسی (تا آنجایی که ملاحظه شده)می گوید:ظاهر آیه این است که فرزندان آدم با خواهرانشان ازدواج کرده اند ولی این بعید است وازروایات استفاده نموده که با زنان بهشتی و ... ازدواج کرده اند.اما در کتب عهدین نیز درباره ازدواج فرزندان تصریحی پیدا نشد و از متخصصان امر نیز در این رابطه پرسیدیم گفتند پنین تصریحی وجود ندارد فقط در سفر6 یا 7درجریان حضرت نوح دارد که پسران خدا با دختران خدا ازدواج کردند.از این جمله ممکن است استفاده شودکه خواهر و برادر باهم ازدواج کردندولی در اوایل سفر پیدایش میگوید قائین (یعنی همان قابیل )همسرش را شناخت ممکن است از این استفاده شود که همسرش غریبه بوده (مثلا زنی از بهشت یا جن )که اوراشناخته است بیش از این به مطلبی دست نیافتیم.جهت مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به کتب زیر مراجعه فرمایید:1. آیه الله مکارم شیرازی، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، قم،‌ دفتر نشر برگزیده، 1378ش، ص213، پرسش 63.2. آیه الله ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، ‌دارالکتب الاسلامیه، چاپ37، 1385ش، ج3، ص 316 و در چاپ قدیم 246. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه