برای ورود به مباحث اخلاقی و عرفان عملی از کجا و چگونه باید شروع کرد؟

برای تحقق چنین هدفی باید به امور زیر توجه داشته و بکار بست.اوّل: باید مسائل اخلاقی را بدانیم. مسائل اخلاقی عبارت است از فضائل و رذائل اخلاقی و راه‌های دوری از رذائل و کسب کمالات. در این جهت به مطالعه‌ی کتب اخلاقی در حد فهم خود اشتغال داشته باشیم. با کارشناس باید مشورت کنیم چه کتاب‌هایی از کتب اخلاقی را مطالعه کنیم. همچنین در مجالس اخلاقی که اطمینان داریم شخص در این مباحث وارد است و مطالب را درست بیان می‌کند و راه‌کارها را هم صحیح و دقیق از متن کتاب و سنّت بیان می‌کند، شرکت کنیم و به آنچه از صفات رذیلۀ خود آگاهی پیدا کردیم، مطابق راه‌کارهایی که مطالعه کردیم یا کارشناسان برای ما بیان می‌کنند، به اصلاح آن ها بپردازیم. دوم: عرفان عملی را هم باید بدانیم به چه معناست. عرفان عملی یعنی به کار بستن دقیق دستورات شرع مقدّس که ما را به معرفت‌های بالاتری نسبت به خدای متعال برساند. این امر نیاز دارد که اوّلاً ما آگاهی‌های لازم دینی داشته باشیم. اعتقادات ما، اعتقادات صحیح و مناسب یک انسان مؤمن باشد. برای رسیدن به این حقیقت نیاز است که با کتب اعتقادی مأنوس باشیم. انس با کتب اعتقادی هم تنها محدود به یک زمان خاص نیست بلکه باید همواره با کتاب‌های اعتقادی مرتبط باشیم تا مسائل بینشی در ما به طور صحیح شکل بگیرد. لازم است با عالمانی که مباحث اعتقادی را بطور صحیح و دقیق از متن کتاب و سنّت مطرح می‌کنند مرتبط باشیم؛ تا به انحرافات فکری مبتلا نشویم. سپس باید به وظایف عملی آشنا شویم. از راه ارتباط با عالمان دینی یا مطالعه‌ی کتبی که دستورات دینی را بیان کرده. (غیر از رساله‌ی عملیّه) یعنی واجبات و محرمات را برای ما تبیین می‌کنند زیرا واجبات و محرمات گوناگونی بر عهده‌ی ما است که باید آن‌ها را انجام داده یا ترک کنیم، آگاهی پیدا کنیم. در این راستا کتاب واجبات و محرمات در اسلام آیت الله مشکینی و کتاب گناهان کبیره‌ی شهید دستغیب لازم است مطالعه شود. برای شروع همین مقدار لازم است که التزام دقیق به انجام واجبات و ترک محرمات داشته باشیم. سپس به هر مقداری که بتوانیم به مسائل مستحبه ملتزم شویم. از مستحبات روزانه باید شروع کرد که یک انس عملی با مسائل دینی پیدا شود. از خواندن نماز اوّل وقت و التزام به جماعت، خواندن مستمر قرآن، هرچند 20 آیه در هر روز. تفکّر در آیات قرآنی و خواندن تعقیبات نمازها به اندازه‌ای که بتوانیم؛ تا کم‌کم این التزام به مستحبات بیشتر شود. این‌ها نورانیت می‌آورد. در ادامه باید با عالمان ربّانی هم مرتبط شویم که در مراحل بالاتر اگر برای انسان تحولات روحی پیدا شد به این صورت که کشش او نسبت به انجام دستورات دینی بیشتر شد و می‌خواست مواظبت‌های بیشتری داشته باشد، آن وقت با تضرّع به درگاه الهی و تقاضا از خدای متعال و اهل بیت، انسان یک راهنمایی خاصی را طلب کند که راه را برای او نشان دهد و موانع راه و کمال را نیز روشن کند تا به انحرافات فکری و عملی مبتلا نشود.  .

طریق سعادت

مرجع:

ایجاد شده در 1402/02/28

لینک کوتاه