در تاريخچه ساخت مسجد مقدس جمکران امده است که امام زمان(ع) به حسن بن مثله مي فرمايد: برو به حسن بن مسلم که در اين زمين کشاورزي مي کرد بگو ديگر در اين زمين نبايد کشاورزي کند. و نوشته اند که حضرت فرمود: پيش سيد ابوالحسن برو و به او بگو حسن بن مسلم را احضار کند و سود چند ساله را که از زمين به دست آورده است وصول کند و با آن پول مسجد بنا کند. جواني در مسجد مقدس جمکران از من پرسيد چرا امام زمان (ع) ديگري را از کشاورزي در زمينش منع کرد؟ و يا دستور مي فرمايند منافع زمين را از حسن بن مسلم بگيرند؟ به نظر مي رسيد که اين جوان از خواندن تاريخچه مقدس جمکران به اين نتيجه رسيده که در اين قضيه کار حرام يا از روي اجبار انجام گرفته است (مال مردم را گرفته اند). جواب اين سوال چيست؟

مسجد مقدس جمکران مهم ترين پايگاه شيعيان شيفته و عاشقان دل سوخته حضرت بقية الله ارواحنا فداه بوده که سالانه ميليون ها نفر از عاشقان حضرتش براي عرض ارادت به اين مکان مشرف مي شوند. اين مسجد، روز هفدهم رمضان سال 373 هجري قمري به فرمان صاحب الزمان (ع) در نزديکي روستاي جمکران تأسيس شد.[1] اين مطلب نخستين بار توسط شيخ صدوق متوفاي سال 381هجري قمري در کتاب «مونس الحزين في معرفة الحق و اليقين» آورده شده و بقيه از او أخذ کرده اند با توجه به اين که کتاب شيخ صدوق از بين رفته ولي تاريخ قم نوشته حسن بن محمد قمي معاصر شيخ صدوق از وي نقل کرده است و بقيه از اين کتاب نقل کرده اند. هر چند امروزه کل تاريخ قم در دسترس نيست ولي آنچه از آن کتاب نقل شده و مرحوم مجلسي، و ديگران نيز آورده اند مبني بر اين است که زمين مسجد مقدس جمکران متعلق به حسن بن مسلم نبوده است، لذا امام(ع) به حسن بن مثله مي فرمايد: «برو به حسن بن مسلم بگو: تو، چند سال است که اين زمين را عمارت مي کني و ما خراب مي کنيم، پنج سال زراعت کردي و امسال ديگر باره شروع کردي، عمارت کني. رخصت نيست که تو ديگر در اين زمين زراعت کني، بايد هر چه از اين زمين منفعت برده اي، بر گرداني تا در اين موضع مسجد بنا کنند.و به حسن بن مسلم بگو: اين جا، زمين شريفي است و حق تعالي اين زمين را از زمين هاي ديگر برگزيده و شريف گردانيده است، تو آن را گرفته به زمين خود ملحق کرده اي خداوند دو پسر جوان از تو گرفت و هنوز هم متنبه نشده اي، اگر از اين کار برحذر نشوي، خشم خداوند، از ناحيه اي که گمان نمي بري بر تو فرو مي ريزد».[2]با توجه به اين نقل که در اغلب منابعي که به تاريخچه بناي مسجد جمکران اشاره نموده اند آمده است، معلوم مي شود که زمين مسجد مقدس جمکران متعلق به حسن بن مسلم نبوده و او، اين زمين را که همجوار زمين خودش بوده به زمين خود افزوده بود. و لذا به همين خاطر هم دو پسر جوانش از دنيا مي روند ولي باز هم متوجه نمي شود.از طرف ديگر امام مي فرمايند: اين زمين شريف است و خداوند اين زمين رابرگزيده است لذا متعلق به هيچ کس نبوده است، تا امام(ع) آن را به زور از کسي بگيرد يا منافع آن را طلب کند و در ساخت مسجد از آن استفاده کند. اين زمين بنا بر روايتي از امام علي (ع )خطاب به حذيفه بن يمان، که گويا در آن زمان هنوز قم براي خيلي ها شناخته شده نبود به عنوان مکان ساخت مسجد معرفي شده است.حضرت(ع) خطاب به حذيفه بن يمان مي فرمايد: «اي پسر يماني، در اول ظهور، خروج نمايد قائم آل محمد ( صلي الله عليه و آله ) از شهري که آن را قم گويند و مردم را دعوت به حق مي کند، همه خلايق از شرق و غرب، به آن شهر روي آورند و اسلام تازه شود. اي پسر يماني! اين زمين، مقدس است و از همه پليدي ها پاک است. عمارت آن، هفت فرسنگ در هشت فرسنگ باشد. رايت (پرچم) وي بر اين کوه سفيد بزنند، به نزد دهي کهن، که در جنب مسجد است، و قصري کهن، که قصر مجوس است، و آن را «جمکران» خوانند. از زير يک مناره آن مسجد بيرون آيد».[3]پس مشاهده مي شود که قبل از اين که قم و جمکران مشهور بشود حضرت علي ( عليه السلام ) طبق اين روايت از مسجد بودن اين مکان خبر داده اند. پس اينکه برخي ادعا مي کنند که امام ( عليه السلام ) زمين را از حسن بن مسلم به زور گرفت و يا اينکه منافع چندين سال زراعت را گرفت و با آن مسجد بنا نمودند اين ادعا فقط شبهه افکندن بي اساس بوده و هيچ گونه صحتي ندارد. البته اشتباه برخي هم شايد به اين خاطر بوده است که روايت حسن بن مثله را در تاريخچه بناي مسجد مقدس جمکران، به صورت کامل نياورده اند.بنابراين با توجه به روايت بناي مسجد جمکران که آن را زمين شريف و برگزيده دانسته که حسن بن مسلم آن را به زمين خود ملحق کرده بود و نيز پيش گوئي امام علي ( عليه السلام ) از مسجد بودن اين محل، سه قرن قبل از بناي آن، و اينکه همه زمين ها متعلق به خداوند است و مالک حقيقي اوست ، شبهه کساني که بر غصبي بودن آن مکان مقدس مي کنند بي پايه و اساس است.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1ـ مسجد مقدس جمکران تجليگاه صاحب الزمان (ع)، نويسنده:سيد جعفر مير عظيمي.2ـ مجله انتظار، شماره 5، نويسنده:علي اکبر مهدي پور.3ـ سيماي مسجد جمکران.4ـ در حريم جمکران. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه