معرفی مصحف حضرت زهرا(س)

نخست این نکته را یادآور می شویم که کلمه مصحف در مورد کتاب حضرت فاطمه(س) نباید موجب این توهم بشود که حضرت فاطمه (س) دارای نسخه دیگری از قرآن بودند که با قرآن موجود تفاوت داشته است چرا که اساساً این توهم به استفاده از کلمه مصحف در مورد کتاب ایشان برمی گردد حال آنکه کلمه مصحف به معنای کتاب است نسخه ای از قرآن کریم و احادیثی که راجع به محتوای مصحف فاطمه وارد شده است به خوبی این نکته را روشن می کند. بر اساس احادیث، متن و محتوای مصحف فاطمه به هیچ وجه ربطی به قرآن ندارد و حتی در آن یک آیه از قرآن وجود ندارد. بلکه محتوای آن را احادیث قدسی راجع به علوم و حقایق مخصوص اهل بیت (ع) و مربوط به حوادث آینده تشکیل می دهد. احادیث ذیل این حقیقت را به خوبی نشان می دهند: علی بن حمزه از امام کاظم (ع) نقل می کند که فرمود: « عندی مصحف فاطمه لیس فیه شیء من القرآن؛ نزد من مصحف فاطمه است و هیچ چیزی از قرآن در آن وجود ندارد.» (بصائر الدرجات، ص 153) حماد بن عثمان می گوید از امام صادق (ع) پرسیده است مصحف فاطمه چیست؟ حضرت پاسخ دادند: « ان الله تعالی لما قبض نبیه(ص) دخل علی فاطمة(س) من وفاته من الحزن ما لا یعلمه الا اللّه عزّ و جلّ فأرسل إلیها ملکاً یسلّی غمّها و یحدّ ثها، فشکت ذلک الی أمیر المؤمنین(ع) فقال: إذا احسست بذلک و سمعت الصّوت قولی لی، فأعلمته بذلک فجعل أمیرالمؤمنین(ع) یکتب کلّ ما سمع حتّی أثبت من ذلک مصحفاً، قال: اثم قال: أما إنّه لیس فیه شیءٌ من الحلال و الحرام و لکن فیه علم ما یکون؛ وقتی پیامبر (ص) رحلت فرمود، فاطمه (س) آن چنان محزون شد که جز خدا کسی نمی داند. خدا برای تسلیت آن حضرت فرشته ای را فرستاد که به او تسلیت گوید. و با او سخن گوید، آن حضرت مطلب را به اطلاع علی (ع) رساند. حضرت فرمود: هرگاه آن حالت را احساس کردی و صدایش را شنیدی به من خبر بده. آن حضرت به علی (ع) اطلاع داد. بعد از آن هر آنچه که او می شنید علی (ع) آن را می نوشت، تا این که از آن نوشته ها مصحفی تشکیل شد. سپس فرمود: در آن مصحف چیزی از حلال و حرام وجود ندارد، بلکه در آن علم آنچه که باید واقع شود وجود دارد.» (سند حدیث: عده من اصحابنا، عن احمد بن محمد، عن عمر بن عبد العزیز ... الکافی، ج 1، ص 240) حضرت زهرا (س) در خطبه معروف خود، در حضور مهاجرین و انصار بر مصونیت قرآن کریم از هرگونه تحریف تصریح کرده و به وجود آن در اختیار همه مسلمان ها و حجت بودن آن بر مردم تاکید نموده اند. بنابراین، ادعای اینکه ایشان قران دیگری غیر از قرآن متواتر در میان مردم داشتند با سخنان و شهادت خود حضرت زهرا (س) نیز سازگار نمی باشد و هیچ پایه و اساسی ندارد.   شبهه در اینجا ممکن است این شبهه مطرح شود که چگونه شیعه معتقد است که حضرت زهرا (س) علوم و معارفی را از حضرت جبرئیل گرفته است و آن را به همان صورت به علی (ع) املا فرموده و آن نوشته ها به صورت کتابی در آمده است که نزد ائمه (ع) محفوظ است؟ آیا سخن گفتن با ملائکه مخصوص انبیاء نمی باشد. جواب این سوال این است که به دلالت قرآن کریم در مورد همسر حضرت ابراهیم، مادر حضرت موسی (ع) و حضرت مریم (ع) که با ملائکه صحبت نموده اند، سخن گفتن با ملائکه و دریافت علوم و اخبار غیبی از آنها به اذن خدای متعال جل شانه برای غیر پیامبران در صورتی که از اولیای خاص خدا باشند نیز ممکن است. برخی از این آیات کریمه به این شرح است: « قَالَتْ یَا وَیْلَتَىٰ أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهذَا بَعْلِی شَیْخًا إِنَّ هذَا لَشَیْءٌ عَجِیبٌ × قَالُوا أَتَعْجَبِینَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۖ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَّجِیدٌ؛ (همسر ابراهیم) گفت: «ای وای بر من، آیا فرزند آورم با آن که من پیرزنم، و این شوهرم پیرمرد است؟ واقعاًٌ این چیز بسیار عجیبی است.» (فرشتگان) گفتند: «آیا از کار خدا تعجب می کنی؟ رحمت خدا و برکات او بر شما خاندان ( (رسالت) باد. بی گمان، او ستوده ای بزرگوار است.» (سوره هود آیه 72 و 73) « وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ؛ و (یاد کن) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم، خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است.» (سوره آل عمران آیه 42) « إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ؛ (یاد کن) هنگامی (را) که فرشتگان گفتند: «ای مریم، خداوند تو را به کلمه ای از جانب خود، که نامش مسیح، عیسی بن مریم است مژده می دهد در حالی که (او) در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان (درگاه خدا) ست.» (سوره آل عمران آیه 45) در احادیث نیز به کسانی که به این مقام می رسند محدث گفته می شود و محدثه بودن حضرت فاطمه (س) مستلزم نبوت نمی باشد، بلکه تنها نشانگر این حقیقت است که ایشان از اولیای خاص خدا بوده است؛ چنان که از احادیث صحیح در منابع فریقین بر این مقام ایشان به صراحت دلالت دارد.   فاطمه سرور بانوان اهل بهشت حذیفه می گوید رسول خدا (ص) که فرمودند: « نزل من السماء ملک فاستاذن الله ان یسلّم علیَّ لم ینزل قبلها فبشّرنی انّ فاطمه سیده نساء اهل الجنّه؛ از آسمان فرشته ای نازل شده و از خدا رخصت طلبید تا به من سلام گوید، فرشته ای که قبلاً نازل نشده بود به من بشارت داد که فاطمه سرور زنان اهل بهشت است. (صحیح البخاری 4/209، صحیح مسلم 7/143 سنن ابن ماجه 1/518، سنن الترمذی 5/326 و مسند احمد 5/391) در برخی از نقل ها سیده نساء المومنین یا نساء هذه الامه آمده است. ابن حجر در «فتح الباری» آورده است که (سبکی) از علمای بزرگ شافعی پس از اشاره به بحث هایی که در میان علما و محدثین، راجع به تعیین افضل زنان وجود دارد چنین می گوید: « و لکن الذی نختاره و ندین الله به ان فاطمه افضل ... ؛ و لکن آنچه ما آن را اختیار می کنیم و دین خدا را بر آن اعتقاد باور می داریم این است که (حضرت) فاطمه (س) افضل است (از حضرت مریم-س-)». (فتح الباری، ج 7،‌ص 105، ابن حجر سپس افزوده است که: و استدل لفضل فاطمه بما تقدم فی ترجمتها انها سیده نساء المومنین) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه