به چه دليل شرع مقدس ورود كافر مشرك و بنابر برخي نظرات مسيحيان و اهل كتاب را به مساجد و اماكن مقدس اسلامي ممنوع نموده است؟ آيا اين حكم نمي‌تواند ناقض برنامه‌هاي تبليغي اسلام و جذب مسلمانان جديد باشد؟

براي روشن شدن مطلب ابتداء نظري اجمالي به جايگاه مسجد و نيز به ماهيت كفار و مشركين از ديدگاه قرآن كريم و دين مبين اسلام خواهيم داشت. الف: جايگاه و اهميّت مسجد در اسلام: مسجد يعني جايگاه سجده، و سجده اوج عبادت و بندگي براي خداست در آياتي چند از صحيفه آسماني از مسجد به عنوان محلي كه ياد خداوند و به زبان آوردن اسماي حسناي او زياد برده مي‌شود ياد شده است. مسجد جايگاه زمزمه و نجواي صادقانه به معبود است. مسجد پايگاه عروج انسان از خاك به افلاك است. انوار تابناك مسجد اين بيوت الهي براي عرش‌نشينان پرتوافكني مي‌كند آنسان كه ستارگان براي ما نورافشاني مي‌كنند. ملاحظه فرموديد كه مسجد به عنوان مكاني منسوب به خداي متعال جايگاه پاك و معنوي و مورد تكريم و احترام وافري است. ب: ماهيت كفار و مشركين از نظر اسلام: قرآن كريم اين معجزة جاودان الهي و برنامه سعادت‌بخش بشريت، كفّار و مشركين را موجوداتي پليد و آلوده مي‌داند چنانكه در اين زمينه مي‌فرمايد: «اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! مشركان ناپاك و نجس هستند.» معناي لغوي «نجس» كه قرآن نيز بر طبق آن نازل گرديده يك معناي جامع و وسيعي است كه اگر بخواهيم در زبان فارسي كلمه‌اي بجاي آن بكار ببريم مي‌گوئيم «آلودگي» خواه اين آلودگي طبيعي و محسوس باشد مانند بول و خون و... و خواه غيرطبيعي و غيرمحسوس باشد مانند آلودگي كه در قمار و افراد شرور است. ملاحظه مي‌فرمائيد از ديدگاه قرآن مشركين افرادي پليد و ناپاك‌اند. امّا چرا ورود مشركين و كفار به مساجد ممنوع است؟ همانگونه كه توضيح داده شد مساجد خانه خداوند متعال هستند و بدين جهت مورد تكريم و احترام مي‌باشند و لذا هتك اين جايگاه پاك و محترم جايز نيست. بر اين اساس، اولاً حكم تحريم ورود به مساجد مختص به كفار و مشركين تنها نيست بلكه ورود هر كس كه ورودش هتك مسجد باشد حرام است مانند جنب و حائض كه ورود و مكث آنها در مساجد نيز حرام است. ثانياً‌: حكم حرمت ورود مشركين و كفار نظر علماي شيعه تنها نيست بلكه نظر بعضي ديگر از مذاهب اسلامي نيز همين است چنانكه مالك امام مذهب مالكي‌ها در اين‌باره چنين فتوي داده است: «ورود مشركين به كليه مساجد ممنوع است.» ثالثاً: ورود كفّار و مشركين در صورتي كه موجب هتك و يا تلويث مسجد باشد به اتفاق همه فقهاء حرام است و براي اثبات اين عدم جواز ادله‌اي را اقامه نموده‌اند كه در ذيل به اين دلايل مي‌پردازيم: دليل اوّل: آيه 28 سورة توبه كه مي‌فرمايد: « اي كساني كه ايمان آورده‌ايد مشركان ناپاكند پس نبايد بعد از امسال نزديك مسجدالحرام شوند و...». شيخ طوسي (ره) در استدلال به آيه فوق مي‌فرمايد: «براي مشركين جايز نيست كه به مسجدالحرام و ديگر مساجد مسلمين داخل شوند، نه با اذن (اذن گرفتن از امام مسلمين) و نه بدون اذن... دليل ما بر اين مطلب قول خداوند متعال است كه مي‌فرمايد: « مشركين ناپاك و نجسند» پس چون خداوند آنان را نجس دانسته است جايز نيست كه به هيچ مسجدي وارد شوند زيرا اين مطلب كه مساجد را بايستي از نجاسات حفظ نمود مسأله‌اي اجماعي است». دليل دوم: آيه 17 سورة توبه كه مي‌فرمايد: «مشركان حق ندارند مساجد خدا را آباد كنند در حالي كه به كفر خويش گواهي مي‌دهند...». كيفيت استدلال به آيه فوق چنين است: عمارت و آباداني مسجد به دو معناست: 1. زيارت و ورود در آن، 2. ساختن مسجد و نيز تجديد و تعمير قسمت‌هايي از آن كه نياز به ترميم و بازسازي دارد. در لغت عربي هنگامي كه كسي زيارت كند گفته مي‌شود «اعتمر» و هنگامي كه كسي زياد به مسجد برود گفته مي‌شود فلان كسي از عامرين مسجد است و اگر كسي زياد به مجلس رفت و آمد كند مي‌گويند او مجلس فلان كس را آباد مي‌كند. بنابراين آيه شريفه فوق دلالت مي‌كند كه كفار از داخل شدن به مسجد و نيز ساختن و تصدي امور مسجد ممنوع هستند. دليل سوم: به اتفاق فقهاء ورود و مكث مسلمان جنب در مسجد حرام است. بنابراين ورود كفار و مشركين كه عقيده‌اي نادرست دارند و جنب مي‌شوند و غسل نمي‌كنند به طريق اولي به مساجد حرام است. رابعاً: در فرضي كه ورود كفار و مشركين به مسجد مستلزم هتك خانة‌خدا نباشد در ميان فقهاء متأخر وحدت نظر وجود ندارد برخي آنرا جايز مي‌دانند و بعضي آن را حرام و برخي نيز مسأله را محل اشكال مي‌دانند،‌ مثلاً حضرت امام خميني(ره) با اين‌كه اهل كتاب را نجس مي‌داند ولي در جواب استفتايي را كه راجع به داخل شدن يهودي در مسجد مسلمانان از وي شده فرموده‌اند: «اگر موجب هتك يا تلويث مسجد نباشد مانع ندارد.» امّا اين‌كه در سئوال آمده است که آيا اين تحريم ورود كفار و مشركين به مساجد با تبليغ دين منافات ندارد؟ شايد با اجازه ورود به آنها هدايت شوند لازم است توضيح دهيم. اولاً: تبليغ دين فقط در مساجد نيست بلكه هر كس دنبال حق و حقيقت باشد راه تحقيق براي او باز است و مي‌تواند به منابع غني شيعه مراجعه كند و يا در محافل ديگر شيعه و مسلمانان شركت نمايد. ثانياً: حرمت مساجد آنقدر اهميت دارد كه نمي‌شود با يك احتمال ضعيفي كه ممكن است كافري با آمدن به مسجد هدايت شود ولو اين‌كه هتك مسجد شود آنرا زير پا گذاشت، اتفاقاً همين فرضي كه شما در سؤالتان مطرح كرده‌ايد از حضرت آيت‌الله العظمي گلپايگاني (ره) سؤال شده است و ايشان با فرض مذكور (احتمال هدايت شدن كار) هم فتوي به تحريم ورود كفار و مشركين به مساجد داده‌اند. از حضرت ايشان چنين سؤال شده: ورود اهل كتاب به مساجد مسلمين به منظور شركت در جلسات ديني ـ وعظ و خطابه ـ جايز است يا نه؟ و بايد از آنها جلوگيري به عمل آورد؟ در صورتي اميد مي‌رود كه از اين معاشرت به دين اسلام هدايت شوند و در صورت مجاز حكم غير اهل كتاب از فرق كفار از قبيل بهايي‌ها را نيز بيان فرمائيد؟ ايشان در جواب فرموده‌اند: «ورود مطلق كفّار حتي اهل ذمه به مساجد مسلمين جايز نيست.» ثالثاً: ما منكر آن نيستيم كه گاهي ممكن است معاشرت مسلمانان و كفار يا رفت و آمد كفار به مساجد روي افراد كافر اثر بگذارد ولي تأثيرپذيري كفار از مسلمانان به مراتب كمتر از تأثير معاشرت كافر روي مسلمانان است زيرا جاي گفتگو نيست كه تأثير رفتار و كردار يك فرد خارجي كه برنامه زندگي او مطابق خواهش‌هاي نفساني و غرائز انساني است سريع‌تر و نافذتر است. هرگاه مسلمانان با گروه كافران بطور آزاد و بسان برادران ديني نشست و برخاست كنند نتيجه اين آميزش اين مي‌شود كه رفتار آنان در روحيه مسلمانان اثر بگذارد و بسان آنان از شراب و قمار و ديگر محرمات اسلام اجتناب نورزند. هنوز حادثه جانگداز «اندلس» از صفحه خاطرها فراموش نشده است كه مسيحيان بر اثر اختلاط با مسلمانان اندلسي توانستند مسكرات را ميان آنان رواج داده و آنان را به مي‌خوارگي و ميگساري عادت دهند و كم‌كم بر اثر هوسراني و آلوده شدن به گناهان عزت نفس و غرور ملي را از دست دادند. بنابراين بي‌جهت نيست كه بنيان‌گذار اسلام ميان مسلمانان و كفار حصاري كشيده و آنان را از اختلاط‌هاي فوق‌العاده بازداشته تا آنجا كه آنان را از روي سياست اسلامي نجس و لازم الاجتناب خوانده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه