لطفاً در زمینه تاریخ اسلام و تاریخ معاصر منابع جامعی معرفی بفرمائید؟

در زمینة‌ تاریخ اسلام و تاریخ معاصر منابع فراوانی وجود دارد که برخی از آنها دارای اعتبار زیادی هستند و برخی به خاطر عدم استفاده از منابع معتبر چندان اعتباری ندارد. بلکه در استفاده از آنها باید دقت زیاد به خرج داد. در زمینة‌ تاریخ اسلام منابع به چند طبقه تقسیم می­شوند: 1 برخی از منابع دست اول که دربارة‌ تاریخ اسلام و از آغاز آن به گزارش اخبار و حوادث گوناگون پرداخته­اند باید پس از بررسی به اخبار و گزارشات معتبر آنها اعتماد نمود و اخبار و گزارشات غیر معتبر را مردود دانست. برای نمونه تاریخ طبری یکی از قدیمی ترین منابع تاریخ اسلام است. روش نویسنده این بوده است که دربارة‌ یک واقعه چند روایت از زبان افراد و منابع متعدد نقل نموده است که باید به خبری اعتماد کرد و آن را نقل نمود که از نظر روایت و سند معتبر باشد، و این عمل (تشخیص خبر معتبر و غیر معتبر) به کارشناس نیاز دارد. از دیگر منابع دست اول می­توان به: 1. تاریخ یعقوبی 2. تاریخ مسعودی 3. تاریخ الکامل ابن اثیر 4. الفتوح ابن اعثم کوفی 5. سیره ابن هشام 6. فتوح البلدان بلاذری و... اشاره کرد. 2 منابع مطالعاتی که در این زمینه نوشته شده و خلاصه ای از تاریخ اسلام است به حضور شما معرفی می­شود. 1. تاریخ اسلام، دکتر شهیدی 2. تاریخ پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله مرحوم آیتی که جامع و مفصل است. 3. تاریخ اسلام، دکتر فیاض 4. تاریخ سیاسی اسلام تالیف آقای رسول جعفریان در دو مجلد جلد اول سیرة‌ پیامبر و جلد دوم تاریخ خلفا که بطور مفصل به تاریخ اسلام پرداخته است و از منابع متعددی در نوشتن این کتاب بهره جسته است. 5. تاریخ سیاسی اسلام، تالیف دکتر حسن ابراهیم حسن. 6. بامداد اسلام و کارنامة‌ اسلام، تالیف دکتر زرین کوب. 7. در زمینة‌ سیرة‌ پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله می­توانید به کتاب سنن النبی علامه طباطبائی مراجعه کنید که ترجمه شده و در کتابفروشی­ها موجود است. دربارة‌ تاریخ و سیرة‌ ائمه نیز منابع دو دسته اند: 1. منابع دست اول، 2. منابع مطالعاتی. 1 منابع دست اول: 1. محاسن برقی 2. بصائر الدرجات 3. ارشاد شیخ مفید 4. کشف الغمه اربلی 5. ینابیع الموده، قندوزی 6، مناقب آل ابیطالب، ابن شهر آشوب، 7. بحارالانوار، علامه مجلسی از مجلد 16 تا مجلد 54 که به تاریخ اسلام و سیره و تاریخ پیامبر و ائمه به تفصیل پرداخته و برخی از جلدهای آن ترجمه شده است. این کتاب دربارة‌ تاریخ اسلام و سیرة‌ ائمه به عنوان منبع روائی و تاریخی است. 2 منابع مطالعاتی دربارة‌ سیرة ائمه: 1. منتهی الامال، شیخ عباس قمی 2. سیرة‌ پیشوایان از مهدی پیشوایی 3. حیات فکری سیاسی امامان شیعه از رسول جعفریان 4. سیری در سیرة ائمه شهید مطهری 5. تاریخ و زندگی چهارده معصوم علیهم السّلام از عماد زادة‌ اصفهانی 6. ترجمة اثبات الهداة شیخ حر عاملی 7. رهبران دینی را چگونه بشناسیم از مرحوم آیت الله میلانی، البته باید متذکر شد در زمینة تاریخ اسلام که شامل سیرة پیامبر و تاریخ خلفا و تاریخ ائمة معصومین تا آغاز دورة غیبت کبری است منابع فراوانی نوشته شده که معرفی همة آنها در این مختصر ممکن نیست، چون دربارة هر یک از ائمه خصوصا امام زمان علیه السّلام نزدیک به هزار عنوان کتاب نوشته شده است. و همچنین در زمینة تاریخ اسلام علاوه بر منابع مطالعاتی که به صدها جلد می­رسد. منابع دست اول نیز فراوان است که به چند نمونه اشاره شد. دربارة تاریخ معاصر نیز منابع فراوانی وجود دارد که برای نمونه به چند مورد اشاره خواهد شد. تاریخ معاصر از دورة‌ قاجار آغاز شده و تا انقلاب اسلامی و پس از آن اطلاق می­شود و آنچه امروز به عنوان تاریخ معاصر مطرح می­شود اختصاص به 30 سال و یا پنجاه سال اخیر ندارد بلکه تمام دورة قاجار و دورة پهلوی و دوران پیروزی انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی تاریخ معاصر ما را تشکیل می­دهد و در این زمینه هزاران جلد کتاب نوشته شده است. دورة قاجار: 1. تاریخ منتظم ناصری و مرآت البلدان و اکسیر التواریخ و چهل سال تاریخ ایران و المآثر و الآثار که همة‌ این کتاب­ها از اعتماد سلطنه است. 2. احسن التواریخ از محمد ساروی 3. ناسخ التواریخ جلد چهاردهم که دربارة دورة‌ قاجار است از محمد تقی سپهر ملقب به لسان الملک 4. تاریخ احزاب سیاسی دورة‌ قاجار تالیف ملک الشعرای بهار 5. تاریخ مشروطه در 7 مجلد نوشته مهدی ملک زاده 6. تاریخ سیاسی معاصر ایران تالیف دکتر سید جلال الدین مدنی که جامع و خلاصه و فراگیر است، در 2 جلد 7. ایران در دورة‌ سلطنت قاجار از علی اصغر شمیم 8. تاریخ معاصر ایران از (پیتر آوری) ترجمة رفیعی مهر آبادی. دورة‌ پهلوی: 1. تاریخ سیاسی معاصر ایران سید جلال الدین مدنی، جلد2 2. عصر بی­خبری یا پنجاه سال استبداد در ایران، ابراهیم تیموری 3. ظهور و سقوط پهلوی، حسین فردوست در 2 جلد 4. تاریخ بیست سالة ایران از حسین مکی انقلاب اسلامی: 1. نهضت امام خمینی از سید حمید روحانی 2. پیرامون انقلاب اسلامی از شهید مطهری 3. تفسیر آفتاب از محمد رضا حکیمی 4. حماسة‌ انقلاب از محمود حکیمی 5. مجموعة مقالات انقلاب اسلامی و ریشه­های آن 6. در رابطه با انقلاب اسلامی از هاشمی رفسنجانی 7. انقلاب اسلامی، چرایی و چگونگی جمعی از نویسندگان 8. از ظهور تا سقوط، دانشجویان پیرو خط امام چاپ مرکز نشر اسناد انقلاب اسلامی در چندین مجلد. معرفی منابع، جهت مطالعه بیشتر: 1 کتابشناسی تاریخ ایران، مهین دخت حافظ قرآنی. 2 حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (مقدمه کتاب)، رسول جعفریان. 3 تاریخ ایران قبل از اسلام، عبدالحسین زرین کوب. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه