چرا به حضرت عیسی(ع) مسیح و روح الله گفته می شود؟ آیا واقعاً ایشان روح خدا هستند؟

مَسیح اسم خاص، نام حضرت عیسی(ع ) است. در ریشه ی نام مسیح اختلاف نظر است، برخی آنرا از ریشه ی مَسَحَ یعنی پاک کرد می دانند؛ در این صورت کلمه ای عربی و به معنی پاک کننده است. البته پاک کننده ی گناهان و صفت مشبّهه بر وزن فَعیل است. اما گروهی آن را غیر عربی می دانند و از ریشه ی ماشیاخ در عبری به معنی نجات دهنده و برخی آن را سُریانی می دانند.عیسی (ع ) به مسیح ملقب گشته ، زیرا که از برای خدمت و فدا معین قرار داده شده است(قاموس کتاب مقدس). کلمه مسیحا در تورات به پادشاهان و پیامبران و هر کس که رسالتی از غیب داشته اطلاق می شده است و در میان عیسویان وقتی مسیح یا مسیحا گویند مراد عیسی بن مریم است.(یادداشت مرحوم دهخدا) مؤلفان اسلام در اصل کلمه مسیح اختلاف بسیار دارند. فیروزآبادی (متوفی به سال 816 هَ .ق .)روح الله به معنای روح خدا است و تعبیری است که خداوند درآیه 171نساء در مورد حضرت عیسی (ع) به کار برده است: یا أَهْلَ الْکِتابِ لا تَغْلُوا فِی دِینِکُمْ وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَ کَلِمَتُهُ أَلْقاها إِلى مَرْیَمَ وَ رُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لا تَقُولُوا ثَلاثَهٌ انْتَهُوا خَیْراً لَکُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلهٌ واحِدٌ سُبْحانَهُ أَنْ یَکُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ کَفى بِاللَّهِ وَکِیلا : اى اهل کتاب در دین خود غلو(و زیاده روى) نکنید و در باره خدا غیر از حق نگوئید. مسیح عیسى بن مریم فقط فرستاده خدا و کلمه(و مخلوق) او است، که او را به مریم القا نمود و روحى (شایسته) از طرف او بود، بنا بر این ایمان به خدا و پیامبران او بیاورید و نگوئید(خداوند) سه گانه است(از این سخن) خوددارى کنید که به سود شما نیست، خدا تنها معبود یگانه است، او منزه است که فرزندى داشته باشد (بلکه) از آن او است آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است و براى تدبیر و سرپرستى آنها خداوند کافى است. عیسى روحى است که از طرف خدا آفریده شد (وَ رُوحٌ مِنْهُ) این تعبیر که در مورد آفرینش آدم و به یک معنى آفرینش تمام بشر نیز در قرآن آمده است اشاره به عظمت آن روحى است که خدا آفرید و در وجود انسانها عموما و مسیح و پیامبران خصوصا قرار داد. تفسیر نمونه، ج 4، ص223 ».کلمات الهی عبارت از موجودات جهان عینی است که آن غیب را نشان می دهد و هر کدام که آن غیب را بهتر نشان داد کلمه تامّه خواهد بود. از اینرو از ائمه معصومین (علیهم السلام) روایت شده است: (نَحْنُ الْکَلِمات)؛ (بحار،4/151؛ تحف العقول/479.): سراسر عالم، کلمه حقند، امّا ما کلمه تامه ایم، اگر دیگران گوشه ای از جهان غیب را به شما نشان می دهند ما بسیاری از اسرار غیب را می شناسیم و شما را از آن باخبر می کنیم. بنابر این انبیا و اولیای الهی کلماتند. البته کلمه در برابر کلام نیست، بلکه منظور از آن سخن است،‌و سخن خدا، نشانه خداست. عیسی (ع) ، هم سخنگوی خداست و هم به اذن خدا سخن گفت و هم، سخن خداست، چنانکه اسم او اسمی از اسمای حسنای خداوند است. عیسای مسیح کلمه حقی است که از خداوند نشأت گرفته، در جهان امکان تنزّل و ظهور کرده و تجلّی یافته است: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ المُتُجلّی لِخَلقه بِخَلْقه) ؛(نهج البلاغه، خطبه 108.). اگر معنای تجلی و ظهور برای انسانها حل می شد دیگر هیچ ترسا و مسیحی تن به ذلت تثلیت نمی داد، تا قرآن بگوید: (لَقَدْ کَفرَ الَذیِن قالوا اِنَّ الله ثالِثْ ثَلثهَ) مائده/73 . مسیح، آیت خداست و آیه و صاحب آیه را نباید در عرض هم قرار داد چنانکه کلمه با متکلّم در عرض هم نیست. روح قدسی و عیسای مسیح هر دو آیتند و خدای سبحان عیسای مسیح را با روح قدسی مُؤیّد و متنعّم کرده است: (یا عیسَی اَبنَ مَرْیم اُذْکُر نِعْمَتی عَلَیْکَ وَعَلی والِدتِک اِذْ ایَّدتُکَ بِروح الْقُدُس)، مائده/110 چنانکه حضرت مسیح و مریم (علیهما السلام) را معجزه جهانی شمرده، هر دو را یک آیه می داند: (وَجَعَلنا ابنَ مَریَم و اُمَّه آیه) مؤمنون/50؛ غرض آن که حضرت مسیح هم سخن خدا را به مردم رساند چون پیامبر الهی بود و هم با اعجاز در گهواره سخن گفت و هم سخن خاص و کلمه مخصوص خدا بود. قرآن کریم تأکید می کند که مسیح فرزند مریم است تا آن شبهه را برطرف کند وگرنه جز در مناسبتهایی خاص، پیامبری را به پدرش نیز نسبت نمی دهد. آیه الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 7 (سیره پیامبران(ع) در قرآن) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه