مقصود از روايات مطلق در باب انتظار فرج چيست؟

در برخي از رواياتي كه از طرق شيعه واهل سنّت رسيده به صورت مطلق به انتظار فرج اشاره شده است بدون آنكه مقيد به فرج حضرت مهدي (ع) شده باشد.در حديثي از رسول خدا (ص) مي‏خوانيم: "أفضل العبادة انتظار الفرج"؛ 1"برترين عبادت، انتظار فرج است."و نيز از آن حضرت نقل شده: "انتظار الفرج عبادة"؛ "انتظار فرج عبادت است."2و همچنين در روايت ديگري از آن حضرت مي‏خوانيم: "أفضل أعمال امّتي انتظار فرج اللَّه عزّوجلّ"؛ "افضل اعمال امّت من انتظار فرج خداوند عزّوجلّ است."3شيخ صدوق به سندش از امام رضا (ع) نقل مي‏كند كه فرمود: "ما أحسن الصبر وانتظار الفرج، أما سمعت قول اللَّه عزّوجلّ: {وَارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ}، {فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ المُنْتَظِرِينَ}4 فعليكم بالصبر فإنّه إنّما يجي‏ء الفرج علي اليأس، فقد كان الذين من قبلكم أصبر منكم"؛5 "چقدر نيكوست صبر وانتظار فرج، آيا نشنيده‏اي گفتار خداوند عزّوجلّ را كه فرمود: (شما انتظار بكشيد، من هم در انتظارم) و(پس شما منتظر باشيد، من هم با شما انتظار مي‏كشم) پس بر شما باد به صبر؛ زيرا فرج بعد از يأس ونااميدي است. به راستي كساني كه قبل از شما زندگي مي‏كردند از شما صبورتر بودند."6مرحوم مجلسي از امام صادق (ع) نقل مي‏كند كه فرمود: "من دين الأئمّة الورع والعفّة والصلاح... وانتظار الفرج بالصبر"؛ "از دين ائمه پرهيزكاري، عفّت، رستگاري... وانتظار فرج به صبر است."7ترمذي نيز به سندش از رسول خدا (ص) نقل كرده كه فرمود: "...وأفضل العبادة انتظار الفرج"؛ "...وبرترين عبادت انتظار فرج است."8درظاهر مراد از انتظار فرج همان انتظار فرج حضرت مهدي (ع) است كه در اين روايات متعلق آن يعني حضرت مهدي (ع) به جهت وضوح، بيان نشده است؟ چون در احاديث فريقين آن حضرت به عنوان نجات دهنده مردم از ظلم وبي‏عدالتي معرّفي شده است.شيخ صدوق؛ به سندش از امام صادق (ع) نقل مي‏كند كه فرمود: "طوبي لشيعة قآئمنا المنتظرين لظهوره في غيبته"؛ "خوشا به حال شيعيان قائم ما، كساني كه منتظر ظهور او در عصر غيبت اويند."9اين معنا براي روايات مطلق با نظر اهل سنّت نيز موافقت دارد؛ زيرا آنان گرچه عموماً به ولادت مهدي‏موعود (ع) اعتقادي ندارند ولي او را منجي بشريّت از ظلم وبي‏عدالتي مي‏دانند كه بايد مستضعفين انتظار او را بكشند.و نيز از جمله قرائني كه مي‏تواند مصداق احاديث مطلق را مشخّص كرده وبر حضرت مهدي (ع) وقيام او تطبيق دهد مسأله لزوم تناسب بين حكم وموضوع است؛ زيرا انتظار فرجي كه تا اين حدّ مهم برشمرده شده وتا اين حدّ مورد تأكيد واقع شده است به طور حتم همان انتظار روز موعود است، از آن جهت كه در آن روز وعده الهي به نصرت مظلومين در سرتاسر عالم تحقق مي‏يابد وحكومت عدل توحيدي در روي كره زمين گسترش خواهد يافت. انتظار با آن آثار وبركاتي كه دارد تنها در انتظار چنين فرجي قابل پياده شدن است. ونيز چنين انتظاري است كه مي‏تواند از اساس دين شمرده شود، نه انتظار رفع هر گرفتاري ولو جزئي وبا هر سبب باشد. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه