چرا ثواب ايستادن در صف اول نماز جماعت بيشتر است آيات و رواياتي هم موجود است؟

هر شخص مؤمن و معتقد به خداوند متعال و شيعه اهل بيت ـ عليهم السلام ـ در برخورد با چرائي و علت احکام بايد نکاتي را هميشه مدّ نظر قرار دهد: 1. احکام توقيفي هستند يعني از طرف خداوند متعال وضع شده است و توسط نبي مکرّم اسلام و اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به ما رسيده است يعني اين که ما مسلمانان حق کم و زياد کردن و تفسير آن احکام را نداريم. و آنچه که علماء دين و مراجع تقليد با توجه و تلاش و دقت فراوان به عنوان احکام و دستورات الهي به ما انتقال داده اند و به ما رسانده اند را، همان طور عمل کنيم، هر چند علت اصلي آن را ندانيم. 2. در فهم دستورات الهي گاه خود ائمه و پيامبر، علّت آن را توضيح داده اند و گاه توضيح نداده اند که در اين صورت چون عقل ما کامل نيست بسياري از مسائل احکام را بايد تعبّدا بپذيريم يعني خود را مطيع دستورات الهي بدانيم و آنها را بر ديده منّت بگذاريم و عمل کنيم. البته منظور اين نيست که عقل تعطيل شود بلکه عقل ما يقينا از مسائل ديني برداشت هايي مي کند که ممکن است يکي از علل احکام هم باشد ولي ما نمي توانيم به صراحت و دقيق چيزي را که از عقل برداشت کرده ايم علت تام بدانيم، بلکه ممکن است برداشت هاي ديگر نيز وجود داشته باشد. ولي آن چه که مهم است اين است که انسان انديشيدن و تفکر در امور ديني که باعث انگيزه بيشتر براي عبادت و يا عبادت آگاهانه است را از دست ندهد. امّا در زمينه ايستادن در صف اوّل نماز جماعت، ما آيه اي نداريم که به طور خاص به اين مطلب پرداخته شده باشد. امّا در بعضي از آيات قرآن کريم پيش قدم بودن و سبقت در کار خير تمجید شده است که نماز بدون شک یکی از آن کارهای خیر است. مانند آيه شريفه وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ. أُوْلَئِک يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ . «آنها کسانی هستند که به سوی کارهای نیک پیشی گرفته از اهم سبقت می گیرند. که علامه بزرگوار، طباطبائي در ذيل اين آيات مي فرمايند: «مراد از سابقون کساني هستند که درخيرات سبقت مي گيرند و قهرا وقتي به اعمال خير سبقت مي گيرند به مغفرت و رحمتي هم که در ازاي آن اعمال هست سبقت مي گيرند و لذا در آيه شريفه سَابِقُوا إِلَي مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّکمْ وَجَنَّةٍ.... به جاي امر به سبقت در اعمال خير، دستور مي دهد: به مغفرت و جنت سبقت گيرید، سپس سابقون به خيرات، سابقون به رحمت و مغفرت مي باشند». يکي از اعمال خير نيز صف اوّل جماعت است که پيش قدم بودن در آن و سبقت گرفتن بر آن مستوجب رحمت و مغفرت ويژه است چرا که اين افراد در حقيقت از دنيا و کارهايي که مربوط به دنياي آنهاست زود تر دل کنده و خودشان را به قرب خداوند مي رسانند. و در روايات اهل بيت ـ عليهم السلام ـ هم رواياتي بسيار زيبا از اهميت صف اوّل نماز جماعت وارد شده است از جمله اين که: حضرت امير المؤمنين علي ـ عليه السلام ـ فرمودند: «أفضل الصفوف اوّلها و هو صفّ الملائکه». که در اين روايت صف اوّل را أفضل صفوف دانسته اند و آن را صف ملائکه معرفي مي نمايند. و هم چنين صف اوّل آنقدر مورد تأکيد قرار گرفته، که در زمان پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ ازدحام شد و عده اي گفتند ما خانه هايمان را مي فروشيم، نزديک مسجد خانه مي خريم تابه صف اول برسيم، پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي فرمايند: «إنّ الله و ملائکة يصلون علي الصف المقدّم». يعني خداوند و ملائکه بر صف اوّل درود مي فرستند و هم چنين گاه شرکت در صف اوّل مانند جهاد در راه خدا معرفي مي شوند چنان چه ابوالحسن موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ مي فرمايند: «إنّ الصلاة في الصف الاول کالجهاد في سبيل الله عزّوجل». نماز در صف اول مانند جهاد در راه خدا است. و بايد متوجه اين مطلب باشيم که شرکت در صف اول از روي ريا و خود نمايي نباشد بلکه فقط به جهت تقرب به خداوند متعال باشد. زيرا که ريا عمل را حبط (باطل) مي کند و ثواب و اثرات آن را نيز از بين مي برد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه