مخالفت اصولگرایان و برخی دغدغه مندان نظام با برجام از یکسو به دلیل نحوه مذاکرات و امتیازات داده شده و به دست آمده از آن و راهکارهایی است که می توانست توافق به دست آمده را کاراتر و مؤثرتر نماید و از سوی دیگر به دلیل بد عهدی و عدم اعتماد به طرف های مقابل و به ویژه آمریکا در عمل به تعهدات و پایبندی عملی به برجام است که در این مدت به خوبی به اثبات رسیده است و حتی وزیر امور خارجه و اعضای تیم مذاکره کننده و نظارت بر برجام بدان اذعان نموده اند .

مخالفت اصولگرایان و برخی دغدغه مندان نظام با برجام از یکسو به دلیل نحوه مذاکرات و امتیازات داده شده و به دست آمده از آن و راهکارهایی است که می توانست توافق به دست آمده را کاراتر و مؤثرتر نماید و از سوی دیگر به دلیل بد عهدی و عدم اعتماد به طرف های مقابل و به ویژه آمریکا در عمل به تعهدات و پایبندی عملی به برجام است که در این مدت به خوبی به اثبات رسیده است و حتی وزیر امور خارجه و اعضای تیم مذاکره کننده و نظارت بر برجام بدان اذعان نموده اند . اما موضع رژیم صهیونیستی در قبال برجام ، موضعی دو گانه بوده است در برهه ای به ویژه در ابتدا این رژیم در ژست مخالف برجام به میدان آمد ، اما در ادامه به دلیل منافعی که برجام برای آنها به دنبال دارد و راهکاری برای کنترل و نظارت بر ایران محسوب می گردد ، با آن همراه شد به عنوان نمونه روزنامه صهیونیستی هآراتص ادعا کرد که اسرائیل با اقدام دولت دونالد ترامپ برای لغو توافق هسته ای ایران مخالفت خواهد کرد. این روزنامه خاطرنشان کرده است که مراکز تصمیم گیری در تل آویو بیم آن دارند که هرگونه اقدام احتمالی دولت جدید آمریکا علیه توافق هسته ای ایران، به محرومیت اسرائیل از دستاوردهای این توافق (که برنامه هسته ای ایران را متوقف کرده است)، منجر شود. براساس ادعای این روزنامه صهیونیستی، لغو توافق هسته ای می تواند این توجیه را برای ایران فراهم کند که در مسیر ساخت سریع سلاح هسته‌ای حرکت کند. به نوشته هاآرتص، مواضع برخی مقامات عالی رتبه دولت جدید آمریکا، موجب نگرانی تل‌آویو شده است. این درحالی است که اغلب آنها مخالف توافق هسته ای ایران هستند و حتی برخی از آنها عزم خود را برای لغو این توافق اعلام کرده اند.((fa.alalam.ir/news/1887852#sthash.SrAJ9ddz.dpuf) همچنین ترکی الفیصل رئیس اسبق دستگاه اطلاعاتی عربستان به‌تازگی در اندیشکده دولت‌های عربی خلیج فارس در واشنگتن گفته است: «تصور نمی‌کنم نیازی باشد ترامپ برجام را لغو کند؛ اگر توافق هسته‌ای را لغو کند، پیامدهایی در پی خواهد داشت» شبکه خبری بلومبرگ هم از قول برخی منابع خبری آشکار کرده که نتانیاهو قرار است در دیدار با ترامپ از او بخواهد به جای تلاش برای ابطال برجام، رویکردهای سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران را در دستور کار قرار دهد. ترکی الفیصل و نتانیاهو هر دو پیش از این با صراحت مخالفت خود را با برجام اعلام کرده بودند. فارغ از این‌که آن موضع گذشته این دو، بیان‌گر نیات واقعی‌شان بوده یا نه، اکنون سوال اصلی این است که چرا نتانیاهو و ترکی الفیصل خواستار عدم لغو برجام شده‌اند؟ فارغ از این‌که برجام چه منافع راهبردی را در اختیار غرب قرار داده، به نظر می‌رسد لغو برجام یا اتخاذ رویکردی ساختارشکنانه که موجب شود ایران دیگر به برجام متعهد نباشد، بیشتر از هر چیزی ایران را تهاجمی خواهد ساخت. آمریکا و متحدانش، به خصوص دولت‌های اروپایی که طرف مذاکره تهران در سال‌های ابتدایی طرح پرونده هسته‌ای ایران بودند، به خوبی به یاد دارند که چگونه با فشارها و عدم پای‌بندی به برخی تعهدات در قبال پذیرش داوطلبانه تعلیق غنی‌سازی از سوی ایران در سال 82، زمینه را برای رفع تعلیق در سال 84 فراهم ساختند؛ اقدامی که آشکارا منجر به سرعت‌بخشی به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران شد و در نهایت زمینه را برای غنی سازی 20 درصد مهیا کرد. به نظر می‌رسد ترکی الفیصل خیلی زود فهمیده که آن‌چه در سال 84 رخ داد، می‌تواند اکنون و با لغو برجام از سوی ترامپ، دوباره و این بار احتمالا با شدت بیشتری و البته با احتساب زمان بازیابی هسته‌ای، تکرار شود. برخی مولفه‌های دیگر از جمله قدرت منطقه‌ای رو به افزایش ایران در شرایط کنونی، هم‌سویی راهبردی با روسیه، افزایش قدرت مانور و ابتکار عمل رهبری ایران به دلیل عهدشکنی ساختاری طرف مقابل و ... از جمله مواردی خواهند بود که می‌تواند در رفتار احتمالی ایرانِ پس از لغو برجام از سوی ترامپ، موثر واقع شوند. همه این موارد باعث می‌شود تا ترکی الفیصل، یک نظمِ مستقرِ به ظاهر نامطلوب (نامطلوب در صورت پذیرش مواضع اعلانی عربستان در قبال برجام) را بر یک بی‌نظمی ناشی از لغو برجام که موجب افزایش ابهام‌ها و عدم‌قطعیت‌ها خواهد شد، ترجیح دهد. همین موارد برای نتانیاهو هم صادق است. لذا منطقِ پیشنهادات ترکی الفیصل و نتانیاهو به ترامپ مبنی بر عدم لغو برجام، مبتنی است بر جلوگیری از رفتار هجومی و ابهام‌آلود ایران در فضای پس از لغو. در درون این پیشنهادات، البته حس کسب دستاوردهایی از برجام برای عربستان و رژیم صهیونیستی نهفته است؛ دستاوردهای نسبی که نباید به این راحتی از میان بروند! اگرچه رفتارهای آتی ترامپ اکنون به یک معما تبدیل شده، اما برخی نشانه‌ها بیان‌گر آن است که او هم به این منطق خواهد رسید و به آن وفادار خواهد ماند. او هم احتمالا نظمِ مستقر قابل پیش‌بینی را بر بی‌نظمی ابهام‌آلود، ترجیح خواهد داد. الله اعلم.(www.mashreghnews.ir/news/657710) بنابر این اولاً؛رژیم صهیونیستی در قبال برجام موضع دوگانه ای اتخاذ نموده و این گونه نبوده که صرفاً با آن مخالفت کرده باشد. ثانیاً؛ دلایل مخالفت برخی از اصولگریان با برجام بسیار متفاوت با مخالفت رژیم صهیونیستی با آن است. اصولگرایان در راستای دغدغه نسبت به منافع کشور و عدم رعایت کامل شرایط و خطوط قرمز و غیر قابل اعتماد بودن طرف های مقابل با برجام مخالف هستند و در مقابل رژیم صهیونیستی به دلیل دشمنی با جمهوری اسلامی و اعتقاد به اعمال فشار بیشتر بر کشورمان با برجام به مخالفت پرداخته است . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه