آیا صحیح است که خدا آدم(ع) را به سراندیب و حوا را به جده و ابلیس را به بیسان و مار را به اصفهان فرود آورد؟

در آیات متعدد قرآن مجید، به اخراج حضرت آدم(ع) و حضرت حوا(س) از بهشت و هبوط آنان به زمین اشاره شده است، اما در هیچ آیه‌ای از قرآن، به مکان دقیق هبوط آنان اشاره‌ای نشده است.اما در برخی گزارش‌های تاریخی و روایی، مکان‌هایی را برای هبوط آدم و حوا اعلام کرده‌ و نیز مدعی شده‌اند که همزمان با هبوط آن دو، شیطان و ماری که شیطان در آن پنهان شده بود نیز از بهشت به مکان‌های خاصی از زمین هبوط کردند.این گزارش‌ها با تفاوت‌‌ها و تعارض‌هایی در منابع تاریخی وجود دارند که به بیان برخی از آنها می‌پردازیم:آدم(ع) در هند و حوا در جدهبرخی گزارش‌های تاریخی حاکی از آن است که مکان هبوط حضرت آدم(ع) در منطقه‌ی «سرندیب[1]»،[2] «سراندیب»،[3] «سرندید»،[4] «نهیل»،[5] (بهیل)[6] که بین «دهنج» و «مندل» از اراضی هند می‌باشند،[7] و کوه «باسم»،[8] «واسم»،[9] «واشم»،[10] «واش»،[11] «بوذ»،[12] «نود»،[13] «نوذ»،[14] «راهون»،[15] «رهون»،[16] « دروبه‏»[17] بوده و محل هبوط حوا در جده[18] و یا عرفه[19] بوده است.در ضمن گفته شده است که آدم به جست‌وجوى حوا رفت تا در منطقه‌ی مزدلفه به هم رسیدند و مکان معارفه‏شان «عرفات» نام گرفت.[20]روایتی از امام علی(ع) نیز وجود دارد که ناظر به هبوط حضرت آدم(ع) در منطقه سراندیب (سری لانکا) است:شخصی از امام پرسید بهترین منطقه در زمین کجا است؟ حضرت(ع) فرمودند: «یک وادی که به آن سراندیب گویند و حضرت آدم(ع) از آسمان در آن‌جا فرود آمد».[21]کوه‌های صفا، مروه و ابو قبیسبر اساس گزارشی تاریخی حضرت آدم(ع) بر کوه صفا و حضرت حوّاء(س) بر کوه مروه هبوط کردند.[22] روایتی از امام صادق‌(ع) نیز همین گزارش را تأیید کرده و دلیل نام‌گذاری این دو کوه را به همین دلیل می‌داند. [23]روایتی از امام رضا(ع) هبوط حضرت آدم(ع) را بر روی کوه ابوقبیس اعلام می‌کند که فاصله‌ی چندانی با کوه‌های صفا و مروه ندارد.[24]جمع‌بندی بین روایاتابتدا باید گفت که دانستن مکان دقیق نزول پدر و مادر بشر، چیزی نیست که برای هر فرد مؤمنی لازم باشد و ندانستن آن هیچ مشکلی را به وجود نمی‌آورد. و شاید از همین‌رو قرآن بدان نپرداخته است، اما به هر حال بیشتر روایاتی که از ائمه اطهار(ع) رسیده(صرف نظر از اعتبار سندی)، ناظر به هبوط آدم(ع) و حوا(س) در منطقه‌ای از مکه است و با توجه به مقدس ‌بودن این شهر و نیز وجود روایاتی که بنای اول کعبه را به حضرت آدم(ع) نسبت می‌دهند، آغاز زندگی انسان از این منطقه به ذهن نزدیک‌تر است و باید به دنبال رد و یا توجیه گزارش‌های دیگر بود.مکان نزول شیطان و ماربر اساس برخی گزارش‌های نه چندان صحیح، شیطان در اندرون ماری پنهان شده و به بهشت راه یافت. صرف نظر از پذیرش این موضوع، کتاب‌های تاریخی در مورد منطقه فرود شیطان و مار گزارش‌هایی داده‌اند که با وجود تفاوت‌های فاحشی در میان این گزارش‌ها، برخی از آنها به داستان‌سرایی نزدیک‌تر است. به هر حال برخی می‌گویند ابلیس در «میسان»،[25] (بیسان)[26] .... و مار در «اصبهان» فرود آمدند؛[27] اما برخی نیز گفته‌اند که ابلیس بر ساحل دریاى «ایله»[28] و یا جده[29] فرود آمد و مار در صحرا،[30] مدینه،[31] و یا اصفهان[32] فرود آمد! .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه