چرا خدا منظورش را واضح بیان نمی کند تا خیلی ها دچار اشتباه و سوء تفاهم نشوند؟ (مثلا در سوره نساء آن قسمت که گفته مردان را بر زنان برتری دادیم ... بعضی ها می گویند منظور این است که مردها خدمتگذار زن ها هستند و بعضی ها می گویند منظور زنانگی یا مردانگی و... است.)

باید ببینیم واضح نبودن مراد الهی، مربوط به کلام الهی است یا مربوط به مفسر و مترجم است. البته تفسیر قطعی نداشتن، به معنای روشن و واضح نبودن مراد الهی نیست؛ زیرا برخی آیات مثل آیات متشابهات، می توانند تفسیر غیرقطعی و تفسیر احتمالی داشته باشند، در عین این که هر کدام از آن ها در جای خود واضح، روشن و مفهوم هستند و می تواند وجه یا جهتی از مراد الهی را برسانند. اما این موردی که شما اشاره فرموده اید: «الرِّجالُ قَوَّامُونَ‏ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِم‏»(1) ترجمه های بسیاری را دیدم، همه به معنای سرپرست، قیّم، نگهبان، کارگزار، تدبیر کننده، عهده دار و...، معنا کرده اند؛ البته در «ترجمه تفسیر جوامع الجامع» به معنای سرپرست و خدمتگزار آمده است. بررسی ترجمه خدمتگزار برای «قوّامون»: «قَوَّامُونَ» از ریشه «قَوَمَ» به معنای قیّم، قائم به امر، برخاستن و به پا خاستن، نگهبان، سرپرست، و... است.(2) تعبیر به «قيّم و قيّام و قوّام» برای مبالغه و تکثیر است.(3) خدمتگزار بودن با سرپرست بودن، سازگاری و هماهنگی ندارد. مگر این منظور دیگری غیر از معنای عرفی خدمتگزار، منظورشان باشد. نکته دیگر این که در خود تفسیر «جوامع الجامع» چنین آمده: «يقومون عليهنّ بالأمر و النّهى كما تقوم‏ الولاة على رعاياهم و لذلك سمّوا قوّاما»(4) در ترجمه این تفسیر نیز چنین آمده: مردان با امر و نهى خود، زنان را سرپرستى مى ‏كنند، چنان كه حاكمان از رعايا و زير دستانشان سرپرستى مى ‏كنند، و مردان به خاطر همين فضيلتى كه بر زنان دارند، «قوام» (مسلّط) ناميده شده‏ اند.(5) قابل توجه این که ترجمه قرآنی که اشاره کردم توسط همین مترجمین ارائه شده است و مشخص نیست که چرا در ترجمه اصل تفسیر، این گونه و در ترجمه آیه، گونه ای دیگر ترجمه کرده اند. این می تواند ضعف و ایرادی بر این ترجمه باشد. بنابر این: شاید تسامح در تعبیر است و مرادشان مانند سایر تفاسیر و ترجمه ها، کارگزاران یا عهده داران و... بوده است، نه خدمتگزار به این معنا که خادم و فرمانبر است و اختیاری ندارد، زیرا با تعبیر سرپرست که خودشان در ترجمه آورده اند «مردان سرپرست و خدمتگزار زنانند» ناهماهنگ است. افزون بر این که ادامه آیه با تعبیر «فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ»، زنان مطیع و فرمانبر را زنان شایسته معرفی می کند و سپس در باره زنان سرکش و نافرمان و نحوه برخورد با آن ها سخن می گوید. ترجمه خدمتگزار بودن، با موارد فوق، سازگاری و هماهنگی ندارد. .

كانون گفتگوی قرآنی

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/27

لینک کوتاه