وقتی از امام صادق(ع) پرسیدند که آیا مردم را به تشیع دعوت کنیم؟ ایشان پاسخ داد نه؛ بلکه اگر خدا خیر بنده‌‌ای را بخواهد به فرشته‌‌ای فرمان می‌دهد که گردنش را بگیرد و او را خواه ناخواه وارد مذهب کند. پس رسالت روحانیون در تبلیغ دین چیست؟ وظیفه امر به معروف و نهی از منکر چه می‌شود؟!

بر اساس آموزه‌های دینی، هر انسان باید با بصیرت، تعقل، تفکر و با چشمانی باز در شناخت دین تلاش کند تا حقیقت و انتخاب مسیر برای او ممکن شود.از سوی دیگر، افراد پیرامون نیز باید در شناخت راه درست به وی کمک کنند؛ اما در زمینه‌ی آگاه‌سازی دیگران نباید راه افراط و یا تفریط را پیمود؛ از این‌رو در روایات سفارش شده است تا در این زمینه راه معتدل را در پیش گیرند:فضیل بن یسار به امام صادق‌(ع)گفت: آیا مردم را به مذهب تشیع دعوت کنیم؟ امام(ع) فرمود: خیر! اى فضیل، بدان چون خدا خیر بنده‏ای را خواهد به فرشته‌ای دستور می‌دهد که گردنش را بگیرد و او را خواه یا ناخواه در مذهب تشیع درآورد».[1]این روایت از نظر سند مجهول است.[2] البته وظیفه‌ی مبلغان بیش از بیان حقیقت نبوده و اساسا اجبار دیگران به این‌که در اندرون خود به دینی معتقد شوند امکان‌پذیر نیست.بر این اساس می‌توان این روایت پذیرفت و آن‌را چنین تفسیر کرد که نهی از دعوت، یا به جهت تقیه است و یا به جهت دوری از مبالغه در دعوت به سمت تشیع.[3]به عبارت دیگر، باید گفت؛ در شرایط اختناق، لازم نیست بیش از اندازه خود را به خطر انداخت و برای تبلیغ مکتب کوشید؛ زیرا گاه بدون آن‌که تبلیغی صورت گیرد، خداوند به افرادی عنایت کرده و در آنان شوق تحقیق را برمی‌انگیزاند و از همین راه آنان را به مکتب حقه شیعه وارد کرده و موجب تقویت آن می‌شود.البته این بدان معنا نیست که هیچ تبلیغی صورت نپذیرد؛ زیرا ارشاد و تبلیغ همراه با ملاطفت و بیان حقیقت با زبانی نرم از سفارش‌های قرآن است:«فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشى‏»؛[4] و با کمال آرامى و نرمى با وى سخن بگویید شاید او پند گیرد یا بترسد.سیره‌ی ائمه(ع) و اصحاب خاص آنان نیز این‌گونه نبود که هیچ‌گاه در مقام دفاع از تشیع و تبلیغ آٔن برنیایند.[5] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه