آيا آرزوي مرگ نمودن گناه است و شرعا اشکالي دارد؟ و آيا اين مطلب صحيح است که امام علي ـ عليه السلام ـ خود آرزوي مرگ نمودند؟

از ديدگاه قرآن آرزوي مرگ هميشه مذموم نيست، آرزوي شهادت در راه خدا کمال و رشد است و مومنان راستين، از خداوند آرزوي شهادت و مرگ در راه خدا مي کنند. .... و لقد کنتم تمنون الموت من قبل... پيش از اين آرزوي شهادت و مرگ مي کرديد که آن را ديديد... آيات ديگري نيز هست که درباره آرزوي مرگ سخن گفته و آن را براي غير مومنان و کافران سخت بيمناک دانسته است. غريزه حبّ دنيا و عشق به زندگي، از غرائز بسيار نيرومند است. افراد به طور طبيعي حاضرند از رتبه و مقام، آب و خاک، خانه و اموال و ديگر چيزهايي که در اختيار دارند، چشم بپوشند، براي آنکه زنده بمانند و حياتشان از دست نرود. بنابراين مومنين نيز تا وقتي که بتوانند به وظائف فردي و اجتماعي خود عمل نمايند طبيعي است که آرزوي مرگ نمي کنند، زيرا آنان در مسير کمال و ترقّي معنوي حرکت مي کنند و هر چه بيشتر براي آخرت خود توشه تهيّه مي نمايند و در جهت اصلاح امور مسلمانان نيز قدم بر مي دارند. امّا اگر همين مومنين و اولياي الهي احساس کنند که عرصه بر آنان تنگ شده است و از ظلم و ستم زمانه به ستوه آيند و هيچ اميدي هم به اصلاح جامعه نداشته باشند، به طور طبيعي آرزوي مرگ خواهند کرد و در اين صورت آرزوي مرگ هيچ اشکالي ندارد و سيره معصومين ـ عليهم السلام ـ نيز چنين بوده است: 1. فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ وقتي که بعد از وفات پدر بزرگوارش، با ظلم ها و ستم هاي ناجوانمردانه غاصبين حکومت علي ـ عليه السلام ـ مواجه شد و به لحاظ جسمي و روحي شديدا آسيب ديد، از خداوند متعال، طلب مرگ نمود و عرض کرد: «يا ربّ انّي قد سئمت الحياة و تبرّمت بأهل الدّنيا فالحقني بابي الهي عجّل وفاتي سريعاً» پروردگارا از زندگي خسته و روي گردان شده ام و از شيفتگان به دنيا بلاها، و مصيبت هاي ناگوار ديده ام، خدايا مرا به پدرم ملحق گردان و مرگ مرا زود برسان. 2. امام موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ نيز وقتي که از ظلم و ستم هارون به ستوه آمد و زندان هاي مختلف آن ملعون، وي را آزرده ساخت، از خداي متعال طلب مرگ نمود و عرض کرد: «... يا مخلّص الشجر من بين رمل و ماء و طين يا مخلّص النار من بين الحديد و الحجر، يا مخلّص اللبن من بين فرث و دم، يا مخلّص الولد من بين مشيمه و رحم. يا مخلّص الروح من الاحشاء و الامعا، خلّصني من يد هارون الرّشيد. «... اي خدايي که گياه را از بين آب و گل و ريگ نجات مي دهي، اي خدايي که آتش را از بين آهن و سنگ، رهايي مي بخشي، اي خدايي که شير را از بين فضولات و خون، خلاص مي کني، اي خدايي که بچه را از ميان پرده رحم، نجات مي بخشي، اي خدايي که روح را از ميان درون حجابها، خلاص مي کني، مرا از دست هارون الرّشيد خلاص کن. 3. امير المومنين علي ـ عليه السلام ـ نيز وقتي سستي و ناپايداري کوفيان در مقابل شاميان را مي بيند، خطاب به آنان مي فرمايد: «سوگند به خدا که من حاضرم ده نفر از شما را با يک نفر از ياران معاويه عوض کنم! واي بر شما که همراه من بيرون بياييد و سپس مرا در وسط ميدان تنها بگذاريد و فرار کنيد. به خدا سوگند که من مرگ با بصيرت را ناخوش ندارم و در آن براي من آسايش بزرگي است و از شما و سختي هاي شما نجات مي يابم». و در جاي ديگري مي فرمايد: «سوگند به خدا که من گمان مي کنم به همين زودي ايشان (شاميان) بر شما مسلط مي شوند و بر شما فرمان مي رانند، زيرا آنان در باطل خويش با هم وحدت و يگانگي دارند ولي شما در راه حق خود با يکديگر اختلاف داريد. شما با پيشواي برحقّ خود مخالفت مي کنيد و آنان پيشواي باطل خود را اطاعت مي نمايند. آنان امانت را به پيشواي خود باز مي گردانند و شما به امانت امام خود خيانت مي ورزيد. اگر يکي از شما را بر قدحي چوبي بگمارم مي ترسم بند آن را بربايد بار خدايا، من از مردم کوفه بيزار و دل تنگ شده ام و ايشان هم از من ملول و سرگشته اند؛ پس بهتر از آنان را به من عطا کن و به جاي من نشرّي را به آنان عوض ده». بنابراين، گزارش هاي مزبور نشان گر اين است که فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ امام کاظم ـ عليه السلام ـ و هم چنين علي ـ عليه السلام ـ چنان دل تنگ و ناراحت شده اند که از خداي خود طلب مرگ و شهادت نموده اند. البته آرزوی مرگ ، به هیچ عنوان به معنای جواز بر ، خود کشی نفس نبوده است و این کار از گناهان کبیره محسوب می شده است و ائمه نیز که گاه آرزوی مرگ می مردند به دنبال راهی برای بیدار کردن وجدان های خفته ای بودند که پستی زندگی دنیا را درک نمی کردند و برای رسیدن به متاع اندک دنیا حق اهل بیت و مستضعفین را غصب می کردندو خلاصه اینگونه نبوده است که ائمه (ع) به صرف اندک مشکلات طبیعی دنیا ، آرزوی مرگ کرده باشند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه