چرا در دعای قنوت « ... رب السموات السبع و رب الارضین السبع ... » به زمین هفتگانه اشاره شده اما «ارض» در همه جای قرآن مفرد آمده است؟

درپاسخ به این پرسش به نکات ذیل توجه نمایید : 1-آیات قرآن مفسر یگدیگر هستند و فهم یک آیه باید آیات مرتبط را نیز مورد برسی قرار داد . درآیه 44 سوره اسراء پس از بیان تسبیح آسمان ها و زمین تصریح شده که همه موجودات و اشیای عالم بدون استثنا خدا را تسبیح می کنند و معنای آن این است که زمین های هفتگانه نیز در این تسبیح شرکت دارند و ثناگوی حق تعالی هستند : تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کانَ حَلِیماً غَفُوراً .آسمان هاى هفتگانه و زمین و کسانى که در آنها هستند همه تسبیح او مى گویند، و هر موجودى تسبیح و حمد او مى گوید، ولى شما تسبیح آنها را نمى فهمید او حلیم و آمرزنده است . 2- در قرآن مجید در همه موارد کلمه «الارض» به صورت مفرد آمده است و هیچ موردى به صورت جمع ذکر نگردیده، برخلاف کلمه«السماء» که در اکثر موارد به صورت جمع آمده است. تنها در سوره «طلاق ، آیه 12» چنین آمده است: «اوست که هفت آسمان آفریده و از زمین نیز همانند آنها»؛ ظاهر این آیه آن است که همانند هفت آسمان، هفت زمین نیز وجود داشته باشد. ولى این آیه تعارضى با دیگر آیات که الارض را مفرد آورده ندارد؛ زیرا بر فرض که هفت زمین موجود باشد در آن آیات اصل خلقت زمین مورد نظر بوده و در این آیه (سوره طلاق) تعداد آن.3- روایات و دعاها نیز مانند آیات می توانند مفسر آیات باشند و بسیاری از مطالب و جزئیاتی که در قرآن بیان نشده در روایات و دعاها و زیارات عنوان شده است . بنا بر این دعای قنوت می تواند مفسر آیاتی باشد که در آنها زمین به صورت مفرد آمده و توضیح می دهی که زمین نیز مانند آسمان هفت گانه است و فرد نمی باشد .4- اما درباره این که معناى هفت زمین چیست نظراتى از سوى مفسران ابراز گردیده که خلاصه آن به شرح زیر است: درباره هفت آسمان و هفت زمین نظریات مختلفى بیان شده است که براى اطلاع از آنها مى توانید به تفاسیر ذیل آیات مذکور مراجعه کنید. اما اجمالاً دو نظریه اصلى درباره حقیقت هفت آسمان و هفت زمین وجود دارد: 1- آنها مادى و جسمانى هستند. بنا بر مادی بودن آنها احتمالات متعددی در اینجا وجود دارد : الف - منظور از هفت طبقه، طبقات و لایه هاى مختلف کره زمین است. ب - منظور هفت اقلیم است که امروزه شامل دو منطقه منجمد شمالى و جنوبى، دو منطقه معتدل، دو منطقه حاره(گرم) و یک منطقه استوایى است. ج - منظور هفت کره همانند کره زمین است که البته به دلیل وسعت بى اندازه فضا، اکنون ما هیچ اطلاعى از زمین هاىدیگر و موجودات آن نداریم؛ ولى قرآن آن را به عنوان خبر غیبى مطرح ساخته و شاید در آینده گوشه هایى از این حقیقت آشکار گردد. 2- آنها مجرد و معنوى هستند.استاد مطهرى در کتاب «آشنایى با قرآن»، ج 8 ،صص 67 - 75 و 167 - 173 به این دو نظر پرداخته اند. منتها با نظر دقیق به آیات قرآن این احتمال که هفت آسمان و هفت زمین معنوى و مجرد هستند، دقیق تر به نظر مى رسد زیرا آیات اشاره دارند که آسمان ها محل حاملان الهى یعنى ملائکه هستند و ملائکه مجرد و غیرمادى هستند و محل آنها نیز باید غیرمادى و مجرد باشد.البته این مسأله هنوز جاى بحث و تحقیق بسیار دارد.برای آشنایی بیشتر ر.ک: تفسیر نمونه، ج 1، ص 159، ذیل آیه 29 ؛ ج 20، ص 221، ذیل آیه 12 ؛ ج 24 ، ص 260، ذیل آیه 12. [پایان کد انتخابی] .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه