منظور خداوند از مجمع البحرین و ماهی حضرت موسی علیه السلام در قرآن چیست؟

«وَ إِذْ قالَ مُوسی لِفَتاهُ لا أَبْرَحُ حَتَّی أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَینِ أَوْ أَمْضِی حُقُباً»[1] «مَجْمَعَ الْبَحْرَینِ» به معنای محل پیوند دو دریا است. در این که اشاره به کدام دو دریا است؛ میان مفسران گفت و گو است و روی هم رفته سه عقیده معروف در این جا وجود دارد: 1- منظور محل اتصال خلیج«عقبه» با خلیج«سوئز» است(می دانیم دریای احمر در شمال دو پیشرفتگی: یکی به سوی شمال شرقی، و دیگری به سوی شمال غربی دارد که اولی خلیج عقبه را تشکیل می دهد و دومی خلیج سوئز را و این دو خلیج در قسمت جنوبی به هم می پیوندند و به دریای احمر متصل می شوند. 2- منظور محل پیوند اقیانوس«هند» با دریای«احمر» است که در بغاز«باب المندب» به هم می پیوندند. 3- محل پیوستگی دریای«مدیترانه» (که نام دیگرش دریای روم و بحر ابیض است) با اقیانوس«اطلس» یعنی همان محل تنگه«جبل الطارق» که نزدیک شهر«طنجه» است. ولی تفسیر سوم بسیار بعید به نظر می رسد؛ زیرا فاصله میان زندگی حضرت موسی با جبل الطارق آن قدر زیاد است که از طریق عادی آن زمان، رفتن موسی به آن جا، شاید ماه ها طول می کشید. احتمال دوم هر چند فاصله کمتری را دربرمی گیرد؛ ولی آن هم در حد خود زیاد است؛ زیرا از شام تا جنوب یمن فاصله نسبتا زیادی وجود دارد. اما احتمال اول که فاصلۀ نزدیک تری را نسبت به محل زندگی موسی دارد(از شام تا خلیج عقبه راه زیادی نیست) از همه تفاسیر نزدیک تر به نظر می رسد. چرا که از آیات فوق نیز اجمالا استفاده می شود؛ موسی راه زیادی را طی نکرده است. هر چند آماده بود برای رسیدن به این مقصود به همه جا سفر کند. در بعضی از روایات نیز اشاره ای به این معنا دیده می شود.[2] اما در مورد ماهی حضرت موسی در این که آیا این ماهی که ظاهراً به عنوان غذا تهیه کرده بودند؛ ماهی بریان یا نمک زده یا ماهی تازه بوده که معجزه آسا زنده شد و در آب پرید و حرکت کرد؛ در میان مفسران گفت و گو بسیار است. در پاره ای از کتب تفاسیر نیز سخن از وجود چشمه آب حیات، در آن منطقه و پاشیده شدن مقداری از آن بر ماهی، و جان گرفتن ماهی، به میان آمده است. ولی این احتمال نیز وجود دارد که ماهی هنوز کاملاً نمرده بود؛ زیرا هستند ماهی هایی که بعد از خارج شدن از آب، مدت قابل ملاحظه ای به صورت نیمه جان باقی می مانند و اگر در این مدت در آب بیفتند؛ حیات عادی خود را از سر می گیرند.[3]   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه