دوازده امام معصوم(ع) چگونه با خدا در ارتباط بودند؟

مقدمه : از جمله راههای ارتباط با خدا که عام و شامل همه بندگان می شود راهی است که او خود به بندگانش نشان داده است یعنی راه نماز و دعا و تلاوت قران و ذکر و ... اما در مورد معصومین که انسانهای برگزیده الهی اند و مامور دستگیری از دیگران اند موارد ذیل قابل ذکر است .یکی از مسایل مرتبط با معصومین ، تأییدات خاص الهی در تمامی مراحل زندگی است ، به این معنا که انها به نوعی از دستگیری غیبی مورد لطف ودر نتیجه تربیت ویژه قرار می گرفتند .به عنوان مثال پیغمبر اکرم بعدها در دوره رسالت ، در وصف کودکی خودش فرمود : من در کارهای غیر الهی شرکت نمی کردم . . . گاهی هم احساس می کردم که گویی یک نیروی غیبی مرا تأیید می کند . من هفت سالم بیشتر نبود ، عبدالله بن جدعان که یکی از اشراف مکه بود ، عمارتی می ساخت . بچه های مکه به عنوان کار ذوقی و کمک دادن به او می رفتند از نقطه ای به نقطه دیگر سنگ حمل می کردند . من هم می رفتم همین کار را می کردم . آنها سنگها را در دامنشان می ریختند ، دامنشان را بالا می زدند و چون شلوار نداشتند کشف عورت می شد . من تا رفتم سنگ را گذاشتم در دامنم ، مثل اینکه احساس کردم که دستی آمد و زد دامن را از دستم انداخت ، حس کردم که من نباید این کار را بکنم ، با اینکه کودکی هفت ساله بودم .گاهی ارتباط با خداوند از طریق فرشته ها یا مامورین خاص الهی صورت می گرفته است.امام باقر ( ع ) در روایاتی ، و نیز امیرالمؤمنین - در نهج البلاغه - این مطلب را در مورد پیامبر چنین می گویند : « و لقد قرن الله به من لدن ان کان فطیما اعظم ملک من ملائکته ، یسلک به طریق المکارم و محاسن اخلاق العالم » . نهج البلاغه ، خطبه 234 : قاصعه . (و همانا خداوند از آغاز کودکی حضرت بزرگترین فرشته از فرشتگان خود را مأمور وی ساخته بود که او را به راه مکارم و محاسن اخلاق عالم می برد ). امام باقر ( ع ) می فرماید : بودند فرشتگانی الهی که از کودکی پیامبر را همراهی می کردند . پیامبر می فرمود من گاهی سلام می شنیدم ، یک کسی به من می گفت السلام علیک یا محمد ! نگاه می کردم ، کسی را نمی دیدم . گاهی با خودم فکر می کردم شاید این سنگ یا درخت است که دارد به من سلام می دهد ، بعد فهمیدم فرشته الهی بوده که به من سلام می داده است . شهید مطهری در این مورد گفته است :از جمله قضایای قبل از رسالت ایشان ، به اصطلاح متکلمین ارهاصات است، یعنی رؤیاهای فوق العاده عجیبی بوده که پیغمبر اکرم مخصوصا در ایام نزدیک به رسالتش می دیده است . می گوید من خوابهایی می دیدم که : « یأتی مثل فلق الصبح » مثل فجر ، مثل صبح صادق ، صادق و مطابق بود ، اینچنین خوابهای روشن می دیدم . چون بعضی از رؤیاها از همان نوع وحی و الهام است ، نه هر رؤیایی ، نه رؤیایی که از معده انسان بر می خیزد ، نه رؤیایی که محصول عقده ها ، خیالات و توهمات پیشین است . جزء اولین مراحلی که پیغمبر اکرم برای الهام و وحی الهی در دوران قبل از رسالت طی می کرد ، دیدن رؤیاهایی بود که به تعبیر خودشان مانند صبح صادق ظهور می کرد ، چون گاهی خود خواب برای انسان روشن نیست ، پراکنده است ، و گاهی خواب روشن است ولی تعبیرش صادق نیست ، اما گاه خواب در نهایت روشنی است ، هیچ ابهام و تاریکی و به اصطلاح آشفتگی ندارد ، و بعد هم تعبیرش در نهایت وضوح و روشنایی است . ( سیری در سیره نبوی ص 273)در مورد ائمه باید گفت از جمله راههای ارتباطی امامان معصوم با خداوند متعال، نظارت و راهنمایی یکی از بزرگترین ملائکه الهی به نام روح است چنانکه در کتاب شریف کافی آمده است: جابر حنفی از امام باقر (ع) در مورد علم امام پرسید امام فرمود: یا جابر ان فی الانبیاء و الاوصیاء خمسه ارواح؛ روح القدس و روح الایمان... (امام فرمود: ای جابر برای پیامبران و امامان پنج روح وجود دارد 1 ـ روح القدس 2 ـ روح الایمان و ...) (اصول کافی ج یک کتاب الحجه ح 2)در حدیثی دیگر از امام صادق (ع) نقل شده است که به مفضل بن عمر فرمود:خداوند برای پیامبر و آل او پنج روح قرار داده است: ... آخرین آنها روح القدس است که بعد از آنکه خداوند روح پیامبرش را قبض نمود روح القدس در خدمت امام است که این روح القدس نمی خوابد و نه غفلت می کند و نه کار بیهوده می کند و نه خیال باطل می کند. (همان، حدیث 3)در جای دیگر امام صادق (ع) در مورد روح فرموده است: خلق من خلق الله عز و جل اعظم من جبرئیل و میکائیل کان مع رسول الله صلی الله علیه و آله یخبره و یسدده و هو مع الائمه من بعده (روح فرشته ای بزرگتر از جبرئیل و میکائیل است که همراه رسول خدا بود که او را خبر می داد و راهنمایی می کرد و بعد از پیامبر با امامان است. (اصول کافی ج یک کتاب الحجه ح1)در حدیثی دیگر از امام علی (ع) در مورد این فرشته آمده است که روح غیر از جبرئیل است. (همان حدیث 6)غیر از روح ، امامان معصوم از یک نیروی غیبی که الهام نام دارد هم بهره مند بوده اند بطوریکه خداوند پاره ای از حقایق را از این طریق در اختیار آنان قرار داده است.از حسن بن عباس مدائنی نقل شده از امام صادق (ع) پرسیدم: هنگامی که از سوالی از امام می شود چگونه (با چه علمی) جواب می دهد. فرمود: گاهی به امام الهام می شود و گاهی از فرشته می شنود و گاهی هر دو. (بحارالانوار ج26 ص 58)آیت الله مصباح یزدی گفته اند: امامان معصوم از نوعی علوم غیر عادی مثل الهام‌ ، تحدیث برخوردار بوده اند نظیر آن الهامی که به ذوالقرنین و خضر و حضرت مریم شده (کهف/65 ـ آل عمران/42 ـ مریم/17 ـ طه/38 ـ قصص/7) (آموزش عقاید، ج 2، ص 158)منابع بیشتر :1- اموزش عقاید -ایت الله مصباح یزدی2- امام شناسی - علامه تهرانی .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه