چرا در ماجرای هجرت به حبشه پيامبر- صلی الله علیه و آله - همراه با مهاجران به حبشه نرفت؟ و علت اصلي اصرار نمايندگان كفار و مشرکان مکه بر بازگشت اين افراد چه بود؟

بعد از اظهار علني اسلام توسط رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ و روی آوردن اعراب به اسلام، مشركان شروع به آزار و اذيت و شكنجه مسلمانان نمودند. تا از اين طريق مانع آن ها از گرايش به اسلام شوند. گرسنگي و تشنگي در زير آفتاب سوزان عربستان، به صليب كشيدن و... از جمله كارهايي بود كه براي شكنجه تازه مسلمانان انجام مي دادند. یاسر پدر عمار و سمیه مادر عمار، خود عمار ياسر، خباب بن ارت، صهيب بن سنان، ابو فكيهه، عامر بن فهميره، بلال و... از جمله افراد فداكار و ايثارگر در صدر اسلام بودند. بر اثر فشارهاي جسمي بر گروه مستضعف و محروم كه بدون حامي و پيشتيبان بودند و اكثريت آن ها را بردگان تشكيل مي دادند، پنج نفر از آن ها دست از اسلام كشيدند. اين اوضاع و احوال شخص رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ را سخت نگران مي كرد، تا اين كه دستور هجرت مسلمانان به حبشه را صادر نمودند. اين مهاجرت در دو نوبت به نزد نجاشي (پادشاه حبشه) به سرپرستي جعفر بن ابي طالب صورت گرفت. اما علل ماندن پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ را در مكه مي توان اين گونه بيان كرد: 1. تحمل سختي ها و فشار هاي روحي و جسمي كفار مستلزم ايمان قوي و روحيه اي فوق العاده بود كه هر كسي در برابر آن ها توان مقاومت نداشت؛ ولی پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ چون كوهي استوار در برابر انواع شكنجه ها ايستادگي کرد و صحنه را ترك نكرد. 2. حمايت برخي از بزرگان قريش مانند؛‌ ابو طالب، حمزه و خديجه، دلگرمي خاصي به حضرت بخشيده بود، و تكيه گاه و پشتيبان خوبي براي پيامبر- صلی الله و علیه و آله - به شمار مي آمدند. 3. بايد توجه نمود كه رفتن حضرت به حبشه پيامد هايي در پي داشت: الف) هجرت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ مساوي با فقدان رهبري براي مسلمانان بود که دل اميد به آن حضرت داده بودند. ب) با اين كار، مسلمانان و پيامبر- صلی الله علیه و آله - بايد تحت حاكميت حكومت آن جا در مي آمدند كه به منزله پايان كار اسلام بود. و خداوند اين اجازه را نمي داد كه پيامبرش تحت نظر سلطان ديگر باشد چون او را اختيار و فرمانروايي مستقل داده بود. 4. پيامبر- صلی الله علیه و آله - از طرف خداوند متعال، ماموريت نداشت كه مهاجرت نمايد. ايشان تابع فرمان و وحي الهي بودند: قل انما اتّبع ما يوحي اليّ من ربّي ... 5. دعوتي از سوي مردم يا حاكمان حبشه صورت نگرفته بود، تا ايشان به آن جا بروند. اما وقتي مردم مدينه با اقبال و آغوش باز از حضرت دعوت كردند، پيامبر- صلی الله علیه و آله - نيز به دعوت آن ها پاسخ گفت و زمينه اي كه در مدينه بود در حبشه نبود؛ مدينه فاقد حاكم بود و اختلافات داخلي که در مدينه بود كه سبب شد از پيامبر- صلی الله علیه و آله - استقبال با شكوهي نمايند. اما اصرار مشركان و نمايندگان آن ها جهت باز گرداندن مسلمانان دلايل زير را داشت: 1. هجرت مسلمانان ضربه اي مهلك بر پيكر مشركان بود كه مصالح و منافع آن ها را در آينده با خطر مواجه مي نمود. چه وجود مسلمانان به دور از مكه و در منطقه اي آرام موجب گسترش و تقويت اسلام مي گرديد. 2. استمرار سياست شكنجه و فشار از ديگر عواملي بود كه مشركان سعي در استرداد مسلمانان داشتند زيرا به نظر خودشان با اين رويه مي توانستند مسلمانان را از اقبال به اسلام كم كنندو نو مسلمانان را به دين گذشتگان شان بر گردانند؛ چنان كه پنج نفر از نو مسلمانان مرتد و به كيش اجداد خويش در آمدند. 3. جلوگيري از شناخته شدن اسلام و اصول اسلامي به ديگران و كساني كه در خارج از عربستان بودند. يعني از گسترش اسلام در سطح جهاني نگران مي شدند؛ به ويژه مسيحيان با اسلام و ديدگاههاي آن ها آشنا گشته و چه بسا تحت تاثير واقع شوند. حضور آنان در حبشه نوعي ترويج و تبليغ اسلام بود كه براي كفار ومشرکان قابل تحمل نبود. 4. هجرت مسلمانان به حبشه و پخش اين خبر در سطح جهاني، به مفهوم ناامن بودن مكه و بازتاب آن براي قريش ناخوشايند بود. زيرا كه امنيت مكه و رونق اقتصادي از افتخارهاي بزرگي است كه همواره بزرگان و سران قريش در صدد پاسداري از آن بودند. پيمان مشهور حلف الفضول نيز در همين راستا براي تأمين امنيت مكه تدوين شده بود. و اين هجرت به حيثيت سياسي و قدرتي مکيان لطمه و ضربه مهلكي وارد مي آورد. بنابراين ايمان قوي و مقاومت فوق العاده شخص پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و حمايت بني هاشم به خصوص ابو طالب و حمزه، پیامد هاي رفتن پيامبر، عدم مأموريت الهي و عدم دعوت مردم يا حاكم حبشه را مي توان از دلایل نرفتن حضرت به حبشه ذكر نمود. و به خطر افتادن مصالح و منافع در آينده، استمرار سياست شكنجه، جلوگيري از معرفي شدن اسلام در خارج از شبه جزيره عربستان و آشنايي مسيحيان با اسلام و ناامن جلوه داده شدن مكه از دلايل اصرار مشركين جهت تحويل مسلمانان بود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه